Month: April 2025

An Radyo 020 – Esther Johns

YMA Y’N DOWLEN MA

  • Esther Johns – Kegin Esther
  • Jerry Sethir
  • Nicholas Williams – Govenek
  • Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

  • “The Mallard/Mrs Parkyn’s Jig/An Culyek Hos” – Sowena
  • “Fire Dance” – Riverdance
  • “Yn Tre Vaughan” – Tir ha Tavas
  • “Farwel Genes Wella” – Brian Webb
  • “An lader” – Ray Chubb
  • “Duw Genes” – Molly Biscoe
  • “Dewlagas Byghan” – Skwardya

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Pembrokeshire Herald

Fer ‘Wonderwool Wales dew vil pymp warn ugens’ a vydh gwrys dhe’n hweghves warn ugens bys seythves warn ugens a vis Ebrel, ha dell hevel y fydh an brassa hwarvos bys y’n termyn ma wosa ragwerthow a dokynyow brassa ages neb blydhen kyns. Gwrys vydh dhe’n Dhiskwedhva Ryal Kembrek yn Builth Wells.

Y fydh a-dro dhe dhew kans hag ugens diskwedhor ha gwaytys yw moy ages hwegh mil godrigor.

An hwarvos yw gwrys rag avonsya gwia ha diskwedhes ober gwiyoryon yn Kembra hag a-dro dhe’n norvys. Penndhiskwedhyans a’n hwarvos y’n vlydhen ma a vydh diskwedhyans arbennik rag merkya an peswar ugensves pennbloedh a Dhydh Vyktori yn Europa (Dydh V.E.), ordenys gans Tansy Forster, lywyores Wonderwool Wales, hag y fydh gwiys gans bagas a wioryon a-dhiworth Pow Frynk ha powyow erell. An wioryon y’n vlydhen ma re beu pur wresek, hag an penndhiskwedhyans yw brassa ages dell veu gwaytys orth deg meter y hirder ha martesen y fydh brassa hwath yn dydh an diskwedhyans. Yma tus a-dhiworth broyow oll a-dro dhe’n norvys ow kwia panellow ragdho.

Ynwedh, y’n kynsa tro yn istori an diskwedhyans tiogyon a vydh dri deves rag diskwedhes dhe dus fatell yw gwrys aga gwlan.

Y fydh pymthek diskwedhyer moy y’n hwarvos y’n blydhen ma, y’ga mysk Kimberley Perkins a-dhiworth Cat Mountain Fibre Arts yn Colarado yn Amerika, ow tiskwedhes pusornow neus lies-gwiaseth, liwys dre dhorn.

An Gwithti Pannweyth yn Newtown a vydh igeri a-varr dre’n jydh ynwedh. Ordenys yw an gwithti gans bodhogyon yn tien yn dew bennti gwiador koth.

 

Yn Iwerdhon – Irish Independent

Avel rann a dowlenn dhe dhigelmi kudynnow gans kavoes ha gwitha dyskadoryon, Governans Iwerdhon a vydh profya dhe dhyskadoryon nowydh kevambos fast wosa saw unn vlydhen y’n galwesigeth. Profys vydh an kevambosow dhe dhyskadoryon yn skolyow ha kynsa ha nessa.

Helen McEntee, Menystres a-barth Adhyskans a gommendyas an dowlenn ha leverel bos an Governans ervirys yn stroth dhe wul gwreythransow krev dhe ynkressya kavoes moy a dhyskadoryon.

Y fydh tri heskusulyans bras gans Unyansow Dyskadoryon kyns pell, yn Galway, Wexford ha Kerry, hag afydhys yw an mater dhe vos rann vras an rol negys yn oll.

Yn teyr honteth; Dublin, Kildare ha Wicklow, a-dro dhe dheg ha dew ugens kannsrann a wagleow-dyskador a veu anlenwys y’n vlydhen-akademyk ma, ha res o dhe ogas tri ugens kansrann a skolyow dasworra dyskadoryon arbennik yn leow erell awos fowt anedha rag klassow usadow.

Dres oll, yma fowt a a-dro dhe naw kans ha hanter kans a dhyskadoryon y’n argerdh-skol kynsa.

Donal Cremin, kadoryer an ASTI a leveris ‘Prag yma dyskadoryon owth ethola gans aga dewdroes ha dewis oberi yn leow erell? Yn-hwir, fatell yllir bos dyskador yn Dublin y’n eur ma gans goredhomm yn chiow hag ostyans? Termyn gwiw yw an governans dhe esedha genen ha kewsel a-dro dhe fordhow dhe dhigelmi an kudynnow ma. Termyn gwiw yw i dhe dhegemmeres gwirvos.’ Ynwedh, ev a gewsis a-dro dhe bernow a ober dre fowt a veni ha leverel ‘yn sempel, nyns eus na dermyn lowr na fentenyow lowr dhe dhyskadoryon dhe wul an myns ma a ober’.

 

Yn Alban – The Herald Scotland

Arloedh Albanek, keffrys hag eseli senedh Lavur re lonchyas kaskyrgh dhe lettya Donald Trump a gewsel dhe Senedh, herwydh derivadow a-gynsow.

Lywydh Amerika a veu gelwys dhe Vreten yn mis Hwevrer avel rann a ‘gas a gerensa’, po ‘charm offensive’ rag krevhe kevrennow ha kavoes bargen kenwerthek gans an Statys Unys.

Messach dannvenys gans Arloedh Foulkes a Lavur Albanek dhe Arloedh McFall a Alcluith, Kowser Chi an Arlydhi, a leveris bos anwiw Mstr. Trump dhe gewsel yn Palys Westminster, ha Lindsay Holye, kowser an Chi Kemmyn a veu pysys dhe dhaswul ervirans John Bercow ha lettya Trump a gewsel y’n Chi Kemmyn.

 

Yn Manow – Manow Hedyw

Yma teylu bargen-tir yn Jurby; Bargen-Tir Nappyn West, owth assaya ledanhe aga negys dre janjya skiber goth yn tyller rag hwarvosow haval orth demmedhyansow hag hwarvosow negysyek. Ryan Cleator, an tiek ena, re entras govynn dhe janjya an skiber ow leverel bos an bargen-tir yn y deylu dre dri ugens blydhen, hag yth esa y deylu ow kul bargenyow-tir dre gansow a vlydhynyow, ow kul talvos dhe’n erbysieth deythyek ha gwitha fordhow a ammeth hengovek ha talvosow kemmyniethek. Ev a lever bos an chanj ma fordh dhe surhe bos an bargen-tir sostenadow dre henedhow a-dheu.

An govynn a vydh dedhlys gans an kessedhek-towlennans wosa termyn gwiw.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Pobel RNAS dhyworth Kilros res eth dhe ves rag eth mis an seythen ma.

I re junnyas gans gorhel perthi jynnow ebron HMS Pennsevik Kembra.

Ymons i ow neyjya gans aga askelli-dro Merlin.

***
Tavern a Gernow a veu klerhes a bobel wosa tan dhe vos gorrys yn jynn-fria.

Tanwesyon eth dhe’n Ship Inn yn Fowwydh dy Sadorn yw passys.

Yth esa jynnow tan ena dhyworth Lostwydhyel ha Sen Austell.
***
Sedhor re brenas wrekk Kensa Gwerryans an Bys kevys war arvor Kernow.

Dom Robinson a spenas saw tri hans peuns rag an SS Almond Branch.

Ev a’n kavas war Varghas Facebook.

An gorhel yw tri mil tonnas hag y hirder yw kans meter.
***
Y fydh dadhel war skians kreftus ha’n taves Kernewek mis Me.

Restrys yw gans sodhva an taves ha ragdres henwys Rise Up.

Synsys vydh Nessa warn ugens a’n mis ha res yw dhywgh omsinya der Eventbrite.

***
Henn yw oll an seythen ma.
Y fydh moy Nessa seythen.

An Radyo 019 – Neandertalys

YMA Y’N DOWLEN MA

  • Gari an Gov – Mamvro
  • Jerry Sethir
  • Nicholas Williams – Neandertalys
  • Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

  • “Gwrello glaw” – Changing Room
  • “Maggi Me” – John Bolitho
  • “Piw a wor” – Brenda Wootton
  • “Toll yn penn an telynor” – Bucca
  • “Reels” – Kilfenora Ceili Band
  • “An woen dhu” – Mamvro
  • “Kan Jack” – System Son Kernow
  • “Spern Gwydn on ni” – Laurie Huggett
  • “Gras dhe Nev” – Skwardya

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC

Ha daswrians an drehevyans may tadhel Senedh Kembra ow tos war-rag, an fust solempnyel re beu removys.

Res yw ystynna an stevell-dhadhla rag gul spas rag moy a eseli y’n Senedh wosa an nessa etholans. Hwetek warn ugens moy a eseli a vydh etholys, owth ynkressya an somenn bys hwetek ha peswar ugens, ha kost an ystynnans a vydh a-dro dhe 2.8 milvil a beunsow.

Hag an ober ow mos yn-rag an fust a vydh treusworrys dhe’n stevell-dhadhla goth yn drehevyans a-dryv; drehevyans soedhva Ty Hywel, may fydh esedha an eseli hag an chanjyow ow pos gwrys, hag an le may hwre esedha an eseli ynter mil, naw kans, nownsek ha peswar ugens ha dew vil ha hwegh.

An fust yw gwrys a owr, arghans ha brest hag yma tyller rygdhi a-rag Soedhek ow Lewya an Senedh. Res veu an fust dhe Senedh Kembra avel ro a-dhiworth Senedh Kembra-Soth Nowydh yn Ostrali rag merkya igorans formel an drehevyans nowydh yn dew vil ha hwegh. Wosa pub etholans, an fust yw gorrys yn hy le y’n stevell rag diskwedhes bos igerys an senedh yn soedhogel.

Keffrys ha chanj y’n niver a eseli, y fydh chanj y’n fordh may fydhons i etholys. Kembra a vydh rynnys ynter hwetek pastel vro hag y fydh hwegh esel yn pub, etholys dre argerdh a ganasedhans kesmusurel, hag yw ‘Proprtional Representation’ yn Sowsnek. An chanj ma yw siwyans a vargen ynter an partiow Plaid Cymru ha Lavur.

Tus a skoedh an chanj a lever bos res moy a eseli drefenn bos ynkresshes deverow an Senedh, mes tus er y bynn, an parti Gwithadorek y’ga mysk a lever bos an chanj skoel a arghans toll.

Yn Iwerdhon – Nowodhow Iwerdhonek

Gweythresoryon Yeth Iwerdhon re wrug wolkomm bras dhe’n ynworrans istorek a arwoedh-stret diwyethek yn Fordh Garvaghy yn Porterdown. Yth yw an kynsa arwoedh afydhys gans Konsel Sita Armagh, Banbridge ha Craigavon hag yw lewys gans brassa rann a eseli unyansydhel, an arwoedh a dhiskwedh Woodside Gardens hag ynwedh Gairdini Chois Coille.

Annedhysi an fordh a bysis an arwoedh nans yw etek mis, mes yth esa gorthter a-dhiworth politigoryon unyansydhel awos prederow a-dro dhe ahwer ranngryjyk yn Fordh Garvaghy.

Cuisle Nic Liam, Kannas Gwiryow Yeth gans Conradh na Gaeilge, a leveris bos an hwarvos ‘dydh a-vri’ rag kemmynieth teythyek yeth Iwerdhon. Hi a leveris ‘Arwoedhweyth diwyethek re beu difenys yn soedhogel a-dhia mil, naw kans, naw ha dew ugens, mes kyn feu hedhys an difenans na yn mil, naw kans pymthek ha peswar ugens ha nerth res dhe gonselyow teythyek dhe sevel arwoedhweyth-stret diwyethek, konsel ABC a wohela provia neb polisi dhe wul gwirvos dhe annedhysi dhe bysi arwoedhweyth dre bymp warn ugens blydhen a-wosa.’

Polisi kehaval gans Konsel Sita Belfast re wrug gorthybow pals a-gynsow gans moy ages kans, onan ha tri ugens a wovynnow rag sinweyth diwyethek, ha nyns yns i oll rag arwoedhyow Sowsnek-Iwerdhonek. Ynwedh yth esa govynnow rag arwoedhyow gans Nihonek, Chinek hag Ebrowek ha Lallansek Ulster.

Yn Alban – BBC Alban

Yth esa pintys a gorev ow pos diverys a-gynsow wosa diwotti istorek dhe vos sawys avel negys kemmyniethek yn tre Albanek. Tavern an Arader yn Wigtown, yn Konna-tir Machars yn Galloway.

Yth esa godros a wul rannjiow y’n drehevyans, mes annedhysi deythyek a’n prenas rag pesya y negys avel diwotti.

Craig Hamnett, kadoryer Kowethas an Kemmynieth Diwotti Kemmyniethek Wigtown, a leveris bos difres bras ma na vydh kellys an tavern hag yw moy ages dew kans blydhen y oes; y gynsa kummyas a veu grontys yn mil, seyth kans, pymthek ha peswar ugens.

Y’n gwettha prys, an negys a dhegeas nebes wosa an Pandemek yn dew vil dew warn ugens, yn despit bos an drehevyans yn studh da, mes nyns esa nagonan a vynna po prena po gobrena an negys a-wosa.

Craig a dheuth yn Wigtown a-dhiworth Ceredin hag ev a dheuth rann an kaskyrgh dhe sawya an diwotti rag an kemmynieth.

An bagas a allas prena an diwotti gans skoedhyans arghansek a-dhiworth argerdh Negys Alban Soth orth pris a tri hans deg warn ugens mil a beunsow.

Craig a leveris ‘an gorthybow bys y’n termyn ma re beu splann, mes ni a woer ni dhe vos orth dallethva a fordh pur hir. Yma ober ow talleth rag pareusi an ostyans rag an seson bysi, hag ena yma’n oberenn a dhaswul an gegin rag surhe boes da dres eghenn.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Y fydh gwrys Diskwedhyans Artweyth Pask dhe Villa Marina Arcade y’n seythun ma gans Kowethas Artweyth Mannow. An dalleth a vydh dy’Gwener an etegves a vis Ebrel hag ev a vydh pesya bys yn dy’Lun an kynsa warn ugens a vis Ebrel. An hwarvos yw heb kost ha darasow an diskwedhyans a vydh igor dhe dheg eur bys dhe hwegh eur.

Y’n pympes blydhen yn rew, an hwarvos yw arghesys gans kowethas Ramsey Crookall hag y fydh artweyth awenys gans sostenadewder, bewnans gwyls, tirwelyow hag an arvor. Gwrys yw yn kespareth gans UNESCO.

NOWODHOW AN SEYTHEN

An Konsel re ros kummyas dhe worra turbin gwyns hirra yn ogas dhe Lannvyghal. Octopus Energy a vynn sevel neppyth seyth meter ha tri ugens y hirder. Henn a via dew veter warn ugens moy es kyns. An Konsel a grys turbin an par ma dhe’ga gorra moy ogas dhe amkanow glas.
***
Nyns eus saw dew gowbal ow tretha an Tamer y’n eur ma. An Kowbal Penntorr henwys Lynher re beu gorrys yn dok sygh rag nowydhyansow. Y fydh an ober gwrys yn Aberfala gans AhaP.
***
Kuntel eth kan romansek skrifys yn Kernewek a vydh performys an hav ma. Arlodhes a Shalott a veu skrifys gans Matthew Thomason. Performys vydh a hys Kernow Mis Metheven ha Gortheren.
***
Yth esa gormeul war skath golya lugger a Gernow dhe’n Pewasow Skathow Klassek. Barnabas yw teyr bledhen ha seyth ugens y oos ha trigys yn Lulynn. Perghennys yw gans Trest Morek Kernow.
*
Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy nessa seythen

An Radyo 018 – Pennseythen Gernewek gans Gari an Gov

YMA Y’N DOWLEN MA

  • Gari an Gov – Pennseythen Gernewek
  • Jerry Sethir
  • Nicholas Williams
  • Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

  • “Marghadoryon Mernans” Graham Sandercock
  • “Naw Mab Hardh” – John Bolitho
  • “Gas e” – Fiona O Clereigh
  • “Delyow Sevi/Ryb an Avon” – Bagas Crowd
  • “Three Spires Set” – Leski
  • “Cerddwn ymlaen” – Dafydd Iwan
  • “Jgs” – Alan Pengelly ha Skwardya
  • “Holroyds Jig” – Kerensa Wright
  • “Fordh dhe Dalvann” – Krena

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC Wales

Kansow a dus a wrug rann yn keskrodhvol rag kavoes moy a vaystri orth chiow yn Kembra.

A-dro dhe beswar kans den a dheuth yn keskerdh yn Nefyn, Gwynedd, ordenys gans bagas kaskyrgh Yeth Kembra Cymdeithas yr Iaeth.

Governans Kembra re leveris i dhe skoedhya an tybyans bos gwiryow dhe bubonan dhe gavoes tre yw da lowr, hag yth esa an grodhvoloryon ow pysi ‘nerthow laghel dhe gemmyniethow teythyek’ rag ordena avonsyans a jiow yw gwiw rag edhommow tus y’n ranndir.

Herwydh hwithrans gans Konsel Gwynedd, pymp ha tri ugens den y’n konteth re beu herdhys dhe-ves a’n varghas-chi kyns an konsel dhe dhalleth toll-konsel keworransel kans, deg ha dew ugens kansrann orth nessa chiow.

Wallis George, den a oberi gans kowethasow chiow yn Kembra North a leveris ‘Ni a vynn bos selys an argerdh-towlenna orth edommow-teythyek. Ni a vynn may fo omglewans yn kemmyniethow teythyek i dhe vos nerthhes gans moy a awedhyans war an pyth a hwer y’ga kemmyniethow, ha bos ragwir dhe dus deythyek mars esens i owth assya po prena po gobrena.

Iwan Rhys Evans. Tri warn ugens bloedh, yw esel konsel an dre Nefyn hag ev a leveris bos anwuladow dhe gavoes chi dhe brena. Ev a leveris bos studh euthek hag yma teyluyow re drigas y’n ranndir dre henedhow pals ow pos herdhys dhe-ves.

 

Yn Iwerdhon – RTE

Yma’n DUP ow krodhvolas a-dro dhe’n ervirans a-gynsow dhe wul sinweyth gans Yeth Iwerdhon yn gorsav an hyns-horn nowydh yn Belfast. Yth esa gorthter ow tevi a-ji yn bagasow Unyansek a-ban leveris menestres Liz Kimmins a-dro dhe dowlow rag an sinweyth diwyethek. An gresenn nowydh kyttrin ha tren Belfast Grand Central a veu igerys mis Gwynngala y’n vlydhen eus passys, ha’n kost a wul an sinweyth nowydh yw dismygrivys bos a-dro dhe kans ha hanter-kans mil a beunsow.

Ledyer an DUP, Gavin Robinson a leveris dhe eseli y barti ev dhe grodhvola yn soedhogel a-dro dhe skoelya arghans poblek, mes yn kuntelles poblek, Sinead McLaughlin, esel an SDLP a-barth Foyle, a leveris bos kammwrians pur vras dhe wul dadhlans meur a-dro dhe’n sinweyth.

Yma neb chons bos herdhyans gans an DUP rag gul dhe’n ervirans bos po afydhys po neghys gans kessedhek Stormont dien, yn le an Venystres Isframweyth.

Padraig O Tiarnaigh a Conradh na Gaelige a leveris bos an ervirans ‘pur a-vri rag an Yeth rag may hyll tus hy devnydhya herwydh usadow yn leow poblek’, mes Ms Little-Pengelly a’n DUP a leveris bos gwiw bos spas dhe dus dhe leverel prederow a-dro dhe spena arghans poblek a-dro dhe gans hag ugens mil peuns rag removya sinweyth yw ogas nowydh ha’ga dasworra.

 

Yn Alban – STV

Benyn yowynk Albanek re solempnyas henhwedhlow Hebrydiek wosa dos ha bos ‘morvoren wir’ dre gavoes lost gwrys yn arbennik ha fylmya anethow yn-dann an dowr a-dro dhe’n ynysow hebrydiek.

Kate McLeod, eth warn ugens bloedh, a- dhiworth Uig dhe Ynys Lewis, gelwys an Vorvorenn Hebrydiek, re gevis milyow a siwyoryon wosa kevranna hy anethow yn-dann dhowr.

Yma hi ow fylmya kevres nowydh henwys Hwedhlow an Vorvorenn – Uist ha Barra. Yn kevres a deyr rann hi a vydh vyajya moy ages kans ha hanter kans mildir war skath an teylu rag sedhi ha hwithra an mor a-dro dhe’n Ynysow Monarch hag Uist kyns mos war-soth dhe Varra ha Vatersay.

War an tir, Kath a wra hwithra moy a-dro dhe vorvorennow yn henhwedhlow albanek.

Y fydh diskwedhys an kevres gans BBC Alba ha BBC iPlayer dhe dhy’Meurth an ethves a vis Ebryl dhe naw eur, hag an dowlenn a vydh gwrys yn Albanek gans istitlow yn Sowsnek.

 

Yn Mannow – IOM Today

An Braidd Eistedfodd re beu gwrys y’n vlydhen ma hag yth esa gwaynoryon pals yn pub rann. Beatie Dovey, Ruth Brown ha John Willi Moore oll a gavas kynsa piwasow yn rannow dihaval ‘Lennans’.

Arie Eisinger, Simon Young, David Williams, Simon Fletcher, Graham Crowe ha John Willi Moore oll a gavas kynsa piwas yn rann Gour y honan.

Madeline Kelly a waynyas y’n rann ‘ kana hymnys’

Kynsa piwas yn rann ‘Benyn Hy Honan’ a veu gwaynys gans Amy Kaighin, Jean Kennish, Nici Fletcher-Causer, Breeshey Kelsey ha Madeline Kelly, ha piwasow rag bardhonieth dherowel a veu gwaynys gans John Quaye, Ruth Brown, Anne Clark ha Peter Corkill.

Willow Kelly-Brown a gavas an piwas rag an gwella performyores le ages onan warn ugens bloedh.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Yma dehenva Logdewi ow kelli tri ugens soodh. Pennrewloryon re dhallathas keskusulyans war a towl saw i dhe leverel pubonan kellys a wra kavos meur a weres. An dhehenva yw aswonnys yn ta a hys Breten Veur awos keusow gwrys ena kepar ha Davidstow ha Cathedral City.
***

Nans yw bledhen gweythyer gweres a verwis yn Gaza wosa omsettyans gans Ysrael.
Den Penryn James Henderson o tredhek-bloodh warn ugens.
Lemmyn yma y gov pesyes gans y hanow res dhe klub boksusi y’n y dre y honan.
***
An Appell Howldrehevel a dhallathas nans yw pymp bledhen warn ugens.
An alusen re ros An Gresen Howldrehevel dhe Glavji Trelosk ogas ha tri milvil peuns dres an termyn na rag gweres an gonis kanker.
Kyns igerans an gresen, res o dhe bobel mos dhe Dherowfordh yn Dewnens.
***
Pennseythen Gernewek a veu synsys yn Truru y’n bennseythen yw passys.
Restrys veu gans Kowethas an Yeth Kernewek dhe Lys Kernow.
Yth esa dyskansow hag entertenment ena.
An Kowethas a grys bos sewena.