YMA Y’N DOWLEN MA

• Kneecap
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Arlodhes an lynn” – Hanterhir
• “Tregajorran” – Bagas Degol ha Dalla
• “Delyow Sevi” – Changing Room
• “Rann na Móna” – Capercaillie
• “Hevva hevva” – Skwardya
• “Oll avel onan” – Brother Sea
• “Zachinthos/Money’s my fortune” – Splann
• “Delyow Sevi/Hard Rock Miner” – Martha Woods
• “Kyns ty dhe vos” – Phil Knight

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinen

Fylm nowydh gwrys yn Kembra a vydh argemmynnys dre dhevnydhya Kembrek.

‘Havoc’ a veu fylmys yn Kerdydh gans sterennow Tom Hardy ha Forest Whittaker, ha lewys gans lewyer kembrek, Gareth Evans, a vydh diskwedhys y’n kynsa tro dre Netflix nessa mis. Rag argemmynna an fylm nowydh der media kowethasek, istitlow kembrek re beu devnydhys y’n ragwelans, ow kul skoedhyans bras yn-mysk Kembrogyon re wormoelas an dra.

Ha nyns yw hemma an kynsa tro Netfix dhe dhevnydhya Kembrek. Yn dew vil tri warn ugens, i a brenas kevres henwys ‘Dal y Mellt’ a dhiworth S4C rag y lesa yn ollvysel. Ynwedh, Netflix re gomprehendyas istitlow kembrek gans nebes fylmow, haval orth ‘The Adam Project’ ha ‘Red Notice’ hag owth omwul ynna gwarier Ryan Reynolds, kesperghennor bagas peldroes Wrexham.

Yn areth dhe’n Kessedhek Negys Kembrek, Benjamin King, Lewyer Polysi Poblek Netflix, a leveris bos Kembra ‘hwedhel a seweni’ y’n diwysyans fylm drefenn bos pur dha gans tus towlennow ‘arbennik dres eghen yn hwonisogethel’.

‘Netflix a yll gul soedh skoedhyek dre witha hag avonsya Yeth Kembra’ a leveris ev, ‘ha’y gweres dhe dhrehedhes goslowysi brassa’.

Yn Iwerdhon – RTE

Arwoedhyow a dhevnydh Yeth Iwerdhon a vydh sevys yn Gorsav Kres Meur yn Belfast kyns pell.

Menystres Isframweyth yn Stormont, Liz Kimmins, a leveris bos an sinweyth sevys diwettha y’n vlydhen ma gans Iwerdhonek orth sinweyth kavoes fordh, derivadow rag trethysi, salowder ha dynnerghi.

Y’n kynsa towlow dhe dhastrehevel an gorsav, nyns esa menegyans vydh a’n yeth ha kemmynieth an yeth a veu diswaytys dredha. Govynn a veu dannvenys dhe Vs Kimmins yn kever fowt an yeth y’n sinweyth ha hi a worthybis dre leverel ’Omres ov dhe weladewder hag avonsyans Yeth Iwerdhon dhe bub rann agan gonisyow poblek hag a-ji y’gan poblans. Nyns yw Gorsav Kres Meur tyller rag tus Belfast yn unnik, yth yw kres a dresuperthyans rag tus oll a-dreus an ynys ha pur vysi yw hi dhe dhiskwedhes skeus a’gan tus oll. Rakhenna yth erviris vy gorra sinweyth diwyethek yn Gorsav Kres Meur, hag yn jynnow-tokyn Translink oll.

Yn Alban – The Herald Scotland

Kynsa fordh-vardhonieth wodhalek bythkweyth yn Alban re beu lonchys yn ynys Skye.

‘Slighe nam Bàrd’ a vydh provia hyns bardhoniethek a-dro dhe’n ynys, gans amkan a gommendya dhe dus deythyek, kennedhlek, ha keswlasek blas a ertach, kan ha bardhonieth wodhalek.

‘Sabhal Mor Ostaig’, Kresenn Kenedhlek rag Gonisogeth ha Yeth Wodhalek, a dhallathas an hyns y’n dy’Gwener yw passys rag keslamma gans Dydh Bardhonieth an Norvys.

Vyajoryon a yll kavoes folennik heb kost gans mappa a-dhiworth an gresenn, selys yn Sleat, gans gidyans dhe seyth tyller gans kevrenn dhe neb bardhonieth po kan. Kodenn QR rag pub tyller y’n folennik a wra kevrenn dhe rekordyans a’n vardhonieth po kan a yll bos devnydhys gans tus rag y glewes dre glappkodh.

Abigail Burnyeat, Lewyores a Hwithrans dhe Sabhal Mor Ostaig a leveris: ‘Lieskweyth, tus a dheu dhe Skye rag hy thirwel deg, mes amkan Slighe nam Bard yw dhe dhiskwedhes an mell ynter gonisogeth Godhalek ha tirwel huskoskek Skye.’

Yn Breten Vyghan – Agence Breangne Presse

Pewasow dew vil pymp warn ugens a veu res gans Soedh Poblek Yeth Breizh yn dy’Gwener yw passys, hag an pewas meur a veu res dhe Blouguernou. Yn mysk an rol a bewasow erell yth esa:

Pewasow an Soedh:

Dhe Dhiwan Breizh rag sevel rann alwesik, ha Kuzul Skoazell Sant-Breig rag gul gerlyver diwyethek rag kerens.

Pewasow rag lyver fugiethek a’n gwella:

Dhe Baskal Hervio rag y hwedhel ‘Ammig Sei-enn Ru’, dhe Loeiza an Duigou rag hy hwedhel ‘Kali Torrdent’, ha Paol ar Meur rag y hwedhel ‘Tan ha Distan’.

Pewasow rag governans teythyek:

Dhe Gemmynieth Morlaix rag kommendya towlenn dhe dhevnydhya Bretonek, Quimper rag dyllo gidlyver a dhevnydhyans Bretonek y’n sita, ha dhe Drévé rag igeri towlenn dhiwyethek y’n skol boblek ena.

Hag ynwedh yth esa pewasow erell rag an gwella traow klewes-gweles, an gwella towl erbysiethek, ha’n gwella kanow kenys yn Bretonek.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Approvyans re beu res dhe dowl ughelhe prisyow tretha an Tamer war an pons ha kowbal. Tollow a vydh ow kressya rag kerri dew beuns tri ugens diner bys dhe dri feuns. An re gans tag a vydh ow kressya unn peuns deg diner warn ugens bys dhe unn peuns ha hanter.
***
Tan bras a dhallathas yn krow meur yn Kammbronn ow tistrui karavanys ha kyttrinyow.
Perghennys yw gans Williams Travel.
Nebonan a’n kowethas na re leveris na vydh effeythyans bras dhe’n gonis byttegyns an bobel effeythys re gavas gwarnyans an kudyn seulabrys.
***
Yma own Lannstevan dhe dhos ha bos tre varow.
Tri arghantti re leveris i dhe dhegea y’n keth seythen.
Halifax, Lloyds ha Santander a lever bos moy a bobel ow restra aga mona warlinen.
Lies shoppa y’n dre a lever bos godros dhe’ga negysyow.
***
Bagas rapp Iwerdhonek Kneecap a vydh ow seni yn Kernow.
<<tamm ilow>>
An tri den Belfast re worras Iwerdhonek a-dherag an bys yn krev gans aga ilow nerthus. Y fydhons ow seni dhe Eden peswara Mis Gortheren.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nans yw pymp bledhen y tallathas covid.
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Diskwedh dhymm an towl” – Kensey
• “Mowes a Vedlam” – Jowan King
• “Holan, tan ha gwyns” – Aggie Boys
• “Whirl-y-reel 2” – Afro Celt Sound System
• “Bewewgh pub mynysen oll” – Juliet Ann
• “KarnBre” – Skwardya
• “Breton 94 / Kea Fair” – Ahanan
• “Vodya” – Gwenno

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinen

Treth Kembrek a-vri re beu devnydhys avel kodhvolva erbynn Elon Musk y’n seythun ma. Traeth Morfa Bychan yn Gwynedd re beu dhiskwedhys yn gwydhyow a veu kevrennys gans bagas kaskyrgh Led By Donkeys.

An brassa krodhvol erbynn Musk y’n norvys oll a veu gwrys gans an bagas rag assaya lettya tus a brena karr Tesla. Yth omdhiskwedhas y’n gwydhyow nebonan ow tevnydhya an hanow Prama, a lewyas Tesla Model 3 glas a-dreus an treth ogas Porthmadog. Yth esa hi ow tenna rakan a-dryv an karr rag delinya furv gowrek y’n tewes a Musk yn-dann wul salusyans faskoriethek ryb sin gans an geryow ‘Na bren Tesla’. An gwydhyow a veu kevrennys yn gwiasvaow media kowethasek an bagas.

Yn Iwerdhon – RTE

Dydh Sen Padraig a veu solempnys y’n seythun ma, hag yn mysk an solempnyansow, moy ages mil, pymp kans a dus re ynskynnas menydh yn Konteth Antrym. Leverys yw bos Menydh Slemish ogas Ballymena tyller may bugelyas deves Sen Padraig dre hwegh blydhen wosa bos kevys diworth Breten gans bagas a woedheli. Herwydh henhwedhlow, yth yw an tyller may klewas ev galow war-tu ha bewnans kryjyansek, ha diwettha ev a dhros Krystonedh dhe Iwerdhon. Konsel Antrym Est ha Kres a wra hwarvos pub blydhen rag bushys bras a dus a guntell warbarth war ledrow an menydh.

Herwydh kannas an konsel Paul Gallagher, kewer teg a gennerthas bush brassa ages dell yw usys dhe dhos y’n vlydhen ma, hag an hwarvos re beu gwrys der oll an blydhynyow yw kovhes gans nebonan ha’n hengov a’y wul yw tremenys dre henedhow a deyluyow.

Yth esa lies teyluyow gans fleghes yowynk ena, hag unn gour a wrug rann an hwarvos a leveris ev dh’y wul rag solempnya asleans y glun a-gynsow.

Hirder an menydh yw a-dro dhe beswar kans seytek ha tri ugens meter, ha rag an brassa rann a dus res yw a-dro dhe our dhe gowlwul an kerdh owth ynskynna ha diyskynna arta.

Yth esa bagas sawya menydhyek parys dhe weres, mes nyns esa droglamm vyth dre’n jydh.

Yn Alban – STV

Dew esel a’n moyha a-vri yn norvys didhana fleghes re dheuth ha bos eseli y’ga bewnans oll a vagas gonisogethel.

Sylla Fysher hag Arti Trezays, yw bagas ‘An Galter ow Kana’ yw aswonnys dre bub rann a Alban hag i a dheuth ha bos eseli Kowethas Alban Ilow ha Kan Hengovek yn solempnita yn Klub Artweyth Glasgow dy’Mergher.

Sylla hag Arti a dhallathas performya yn klubow gwerin a-dreus Alban ha Pow Sows, ha wosa degblydhynyow a wul yndella an tybyans a dheuth dhedha a wul rekordyans a ganow hengovek rag fleghes. Hanow an rekordyans ‘An Galter ow Kana’ a veu gwrys herwydh treveglos aga thre; ‘Kingskettle’ yn Fife.

Aga diskwedhyansow a dheu ha bos aswonnys yn ta hag i a veu notys gans an BBC. I a wrug nebes darlesansow ragdha hag a waynyas piwasow BAFTA hag an diskwedhyansow a ynkressyas bys moy ages dew kans diskwedhyans yn few pub blydhen.

I re wrug moy ages kans dvd, gwydhyow ha sidi, hag i a veu res MBE yn mil, naw kans, nownsek ha peswar ugens.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Y fydh gwrys Eisteddfod Braaid blydhynyek yn Mannow y’n pennseythun ow tos yn Hel Braaid. Yn mysk an hwarvosow dhe dhy’Sadorn an nessa warn ugens, y fydh kestrivyow yn peswardhek klass, y’ga mysk; lenna bardhonieth, kana yn solo gans benynes ha gwer, kana kan ha diskan, hymnys, kanow gwerinek, kana bagas a beswar, keuryow ha hwedhlow didhanus.

Wolkomm yw pubonan a bub bloedh. Kadoryer an gorthugher a vydh Chris Lyon, hag an breusyon a vydh Gareth Moore ha Dot Tilbury MBE.

Yn mysk an piwasow, y fydh Hanaf Laurie Kelly rag an gwella hymnys, Piwas Sue Howe rag an gwella kan solo gans benyn, Piwas John Kennaugh rag an gwella diskwedhyans lyennek, hag Hanaf Eric Goldie rag an gwella performyer le ages onan warn ugens bloedh.

Nowodhow an seythen

Bragti Sen Austell re leveris an kowethas dhe dreghi dew ugens soodh. Menystrans an bragti a lever bos edhomm dhedha iselhe niverow a bobel awos kostow dhe yskynna kyns pell awos Surheans Kenedhlek ha Gober Leha Kenedhlek. An bragti a wra perthi kostow moy a tri mil vil peuns.
***
Yma an Trest Kenedhlek ow keskewsel gans Konsel Kernow war denkys Krestir po Heartlands. An bal koth a veu dasfurvys dhe bark gans kresen keskusulya, jynnji ha koffiji nans yw pymthek bledhen byttegyns, an tyller yn Poll re wodhevis dyfyk skodhyans. Degea a wrug nans yw bledhen.
***
Y fydh moy a arghanttiow ow tegea yn Kernow. Santander re dherivas bos peswar dhe dhegea omma. Shoppys a vydh kellys yn trogh bras a hys Breten Veur. Rewloryon a lever bos moy a bobel ow restra aga mona warlinen.
***
Hedhas re beu erghys war dowl treghi dhe’n dor teyr limwedhen yn Aberfala. Hanterkans person a sevis erbyn aga threghi yn Fordh Trelawney. Konsel Kernow a leveris bos koll an gwydh an diwettha dewis.
***
Hag igerys dhe’n poblek lemmyn yw Kerdroya. An Milhyntall re beu drehevys war Woon Brenn gans keow Kernewek. Will Coleman yw an den neb a dhallathas an ragdres. Ni a glappyas ganso nans yw pymp bledhen.
<WILL>
Henn yw oll an seythen ma.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Jerry Sethir
• Nicholas Williams

Kanow an seythen ma

• “Tir ha mor” – Gwenno
• “Awel vase” – Dalla
• “Fathain” – Brian O hEadhra
• “Lamorna” – Tir ha tavas”
• “Mordardh” – Graham Sandercock
• “Bys Jenna” – Molly Biscoe
• “Re bo dhis lowena” – Skwardya
• “Oró sé do bheatha bhaile” – Dubliners
• “Tekka ha hwekka” – Hanterhir
• “Tus an kastell” – Naked Feet

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinenn

Yma chanjyow ow tos rag gwariva yn treveglos Portmeirion, hag yw a-vri dre’n norvys oll. An dreveglos ha lowarthow teg ogas Penrhyndeudraeth a veu desinys hag avonsys dre dheg ha dew ugens blydhen gans pennser Kembrek, Clough Williams-Ellis, gans drehevyansow yn gis Kresvorek a denn kansow a wodrigoryon pub blydhen.

Williams-Ellis a brenas an tyller yn mil, naw kans, pymp warn ugens a-dhiworth perghennogyon an tirva Aber Ia (Aber Rew yn Kernewek), hag ev a janjyas y hanow dhe ‘Portmeirion’ hag yw ‘Porth Konteth Merioneth’.

An kynsa oberenn o dhe janjya chi koth an manor yn ostell, hag ena drehevel drehevyansow arall ‘Palladian’ aga gis. Nebes anedha a veu sawys diworth leow erell ha Williams-Ellis a dheskrifas y ober avel ‘tre rag drehevyansow koedhys’.

Mes yn blydhynyow a-gynsow unn drehevyans; an wariva, re dheuth ha bos andhevnydhys. Drehevyans Rolys Gradh Dew yw, ogas dhe’n koffiji ‘Caffi Glas’ ha garth poblek ‘An Piazza’.

Yma towl nowydh gans dyghtyoryon ena dhe ystynna an drehevyans rag komprehendya spas lowr rag diskwedhyansow rag leverel istori Portmeirion.

Ombrofyans re beu dannvenys dhe Gonsel Gwynedd may hyll bos kevys kumyas drehevel rag an oberenn. Ynwedh y fydh keworrys hyns ledrek rag avonsya hedhas gans tus evredhek, koth ha teyluyow gans kadoryow-herdhya.

Yn Iwerdhon – RTE

Yeth Iwerdhon re beu kewsys y’n kynsa tro yn istori yn Chi Kemmyn Predennek dre brys Govynnow dhe’n Pennvenyster.

Ledyores an SDLP, Claire Hanna, a dhevnydhyas an yeth yn-dann verkya Seachtain na Gaeilge ha Dydh Sen Padraig.

Ynwedh hi a brofyas galow dhe’n Pennvenester dhe dhos yn Belfast dre’n Fleadh Cheoil, hag a veu afydhys gans Mr. Starmer.

Ms Hanna a leveris bos hemma termyn gwiw dhe dhevnydhya Yeth Iwerdhon y’n kynsa tro yn Govynnow dhe’n Pennvenester ha tus a-dro dhe’n norvys owth omdarbari solempnya ertach ha gonisogeth Iwerdhonek. Hi a geworras hy galow dhe vos gwrys gans spyrys an kowethyans dasnowydhhes ynter an UK hag Iwerdhon hag yw, dell leveris hi, poesekka ages bythkweth kyns yn-mysk studh terfyskus an norvys.

Hi a leveris ‘Pup-prys y fydh kevrenn dynn ynter an dhew ynys ma, ha poesek yw ni dhe synsi an spas dhe ystynna kowethyans pan vo kavadow.’

Yn Alban – STV

Darlesa dre Yeth Alban a vydh degemmeres onan poynt eth milvil a beunsow rag omdhrehevel wosa seweni fylm Drogober BBC Alba ‘An t-Eilan’. Yma’n arghasans yn towlgost dew vil pymp warn ugens bys dhe hwegh warn ugens hag a veu afydhys gans Governans Alban a-varra y’n seythun ma. An arghans nowydh a vydh ughelhe arghasans sommek rag Media Gaelige Alba bys dhe peswardhek poynt eth milvil dre’n vlydhen ow tos.

Hwithrans a-gynsow gans kowethas arghansek Ernst and Young a gavas Media Gaelige dhe wul peuns, pewardhek warn ugens diner orth pub peuns yw kevarghewys hag an arghans ow skoedhya tri hans ha dew ugens soedh, yn aga mysk, kans ha tri ugens soedh yn kemmyniethow an ynysow.

Kate Forbes, Ispennvenystres ha Skrifenyades Gaelige a leveris ‘Sewen An t-Eilean a dhiskwedh an fordh may hyll dri ranngylgh bewek darlesa der Albanek les keswlasek dhe Alban. An dowlenn a verk oes nowydh pellwolok Gaelige a allsa tenna vyajoryon dhe Alban rag skoedhya soedhow ha spasow erbysiethek yn kemmyniethow an ynysow. Rag tevi an yeth ni a vydh krevhe adhyskans der Albanek ha kevarghewi pymthek warn ugens poynt seyth milvil rag avonsya an yeth yn dew vil, pymp warn ugens dhe hwegh warn ugens.’

Yn Mannow – Manow Hedhyw

Yma dhe dus a gar resek gans jynn-diwros chons dhe berghenna tamm a istori Res TT, hag arwoedhyow mildiryans genesik a-dhiworth rannow unn dhe deyr ow pos strivwerthys orth gwiasva soedhogel an hwarvos a-vri.

An strivwerth yw rann a dowl dhe nowydhhe an arwoedhweyth a-dro dhe’n resegva yn dew vil peswar warn ugens, meur anedha re beu strivwerthys orth pris pur ughel seulabrys.

A-varra y’n vlydhen ma, arwoedhyow diworth rannow diw, teyr, peder, pymp ha hwegh a veu gwerthys keffrys hag arwoedhweyth diworth dew vil hag etek dhe dhew vil, onan warn ugens.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Jerry Sethir
• Nicholas Williams
• Bardh meur Jenefer Lowe
• Kanow an seythen ma

• “Kan an tewyn” – Minko
• “Kernow, ow thre” – Ray Chubb
• “Chase the ace” – Mec Lir
• “Parra hearn” – Dalla
• “Onan hag oll” Graham Sandercock
• “Dr MacPhail’s Trance” – Capercaillie
• “Maggi Mw” – John Bolitho
• “Antempna Kernewek” – Simon Glanville
• “Bro goth agan tasow” – Keur heb Hanow
• “Marth unn tro” – Penumbra

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC

Kynsa mis Meurth o Dydh Sen Dewi yn Kembra ha keffrys ha’n solempnyansow oll, yth esa tus ow kordremena Gwriansow a’n Gwella Guinness.

Sue Taylor-Franklin ha Sam Taylor a-dhiworth Aberdare, Rhondda Cynon Taf a wrug kovskrifans a’n gwella rag benynes ow tenna jynn-ethenn, kul y les, dre bellder a ugens meter yn Llanberis, Gwynedd. Orth aga nessa assay i a’n gwrug yn dew ugens poynt pymp tri eylenn. Sue, yw hwetek ha dew ugens bloedh, a leveris; ‘Prout on ni a’gan gwrians mes yeyn o an jydh.’

Sterenn Drag Race RuPaul, Marmalade, a wrug kovskrifans a’n gwella rag an brassa myns a vleujennow dhe unn bows, gans pows gans mil, eth kans, dew ha tri ugens lilli korawys bew. An bleujennow a veu res gans negys-bleujenn Blas Y Tir.

Kestrivores y’n Great British Bake-off, Michelle Evans-Fecci a wrug kovskrifans a’n gwella dre worra rew-hweg war hwegh ha tri ugens tesenn-hanaf yn teyr mynysenn, ow kordremena an kovskrifans kyns a bymthek warn ugens.

Hag Ellyn Baker, a ober yn Lowarthow Losoniethek Kennedhlek a skrifas gans jynn-amontya; Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch yn pymthek poynt tri tri eylenn, gans unn bys hepken, rag gordremena an kovskrifans na.

Yn Iwerdhon – BBC

Astel-ober Yeth Iwerdhon a hwarva y’n kynsa prys bythkweth y’n seythun ma rag krodhvola a-dro dhe leheans a arghasans rag an Yeth a-dreus amal an Repoblek hag Iwerdhon Kledh.

Moy ages dew ugens kowethas a wrug rann an hwarvos ha skolyow an yeth ha kowethasow a ober gensi a hedhis oberi der hanter unn jydh.

An astel-ober a veu gwrys awos leheans arghansek gans maynorieth an yeth yn Iwerdhon oll, Foras na Gaeilge hag a veu fondys yn mil, naw kans, nownsek ha peswar ugens avel siwyans Akord dy’Gwener an Grows. Hy ober yw avonsya Iwerdhonek der Iwerdhon oll. A-dro dhe unn gwarter a’y arghans yw degemmerys dhiworth Stormont, hag a-dro dhe dri hwarter a dheu a-dhiworth Governans an Repoblek.

Foras na Gaeilge re leveris bos res a wul sawyansow a-dro dhe eth kans mil euro yn dew vil pymp warn ugens, hag y fydh res a gavoes an arghans na dre lehe arghasans rag nebes bagasow yn Iwerdhon Kledh. An ervirans ma a wrug dadhel ynter an DUP ha Sinn Fein a-dro dhe arghasans rag bagasow North-Soth.

Conchúr Ó Muadaigh, a Conradh na Gaeilge, a leveris bos homma an kynsa tro kemmynieth an Gaeltacht dhe wul astel-ober, hag ev a leveris i dhe gennertha ha shamya governansow ha’n Repoblek hag Iwerdhon Kledh rag digelmi an mater yn yniadow.

Yn Alban – STV

Alusennedh gwitha natur re brenas ranndir y’n Ugheldiryow yw brassa ages sita Dundi, yn dann leverel bos hemma merkboynt poesek yn argerdh a oberi erbynn barras an hin.

Yma dhe’n Trest Bewnans Gwyls Alban seyth mil, hwegh kans hag etek hekter yn Inverbroom lemmyn, hag yw y vrassa prenas a dir bythkweth.

Orth pris a seythek poynt pymp milvil a beunsow, an prenas a veu gwrys galladow gans ro a-dhiworth rias privedh, ha henn yw an brassa ro yn istori tri ugens blydhen an trest.

Yma’n tir a-dro dhe eth mildir war-soth diworth Ullapool, ha’n tir yw, y’n brassa rann towarghdir, hen koesow hanter-naturek, bargenyow-tir ha nebes lynnyn.

Pennlywores a’n trest, Jo Pike, a leveris bos a-ji y’n tir ma nebes an eghennow a’n moyha ikonek yn Alban.

Scott Renwick, tiek dhe Inverbroom a leveris ‘Pur dha yw gans agan teylu oll dhe gavoes spas a oberi gans Trest Bewnans-Gwyls Alban. Agan tas-gwynn a wayas dhe Inverbroom yn mil, naw kans, trydhek warn ugens, ha’n teylu re oberis war’n tir dre dhewdhek ha peswar ugens blydhen.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Yth esa kudynn y’n seythun ma yn Porth Douglas pan dheuth ha bos an kowbal ‘Manxman’ stegys yn leys. Kowethas an Steam Packet a leveris kesunyans a did isel gwenton ha gwaskedh isel an ayr a lehas an tid moy ages dell o dargenys.

Hag an kowbal ow kwaya a-ji y’n porth ev a dheuth ha bos stegys dre dermyn berr bys pan ughelhas an tid lowr dh’y rydhhe. Kannas an kowethas a afydhas nag esa peryll vyth dhe veni, trethysi po an kowbal y honan.

Tus esa a-ji y’n kowbal hag ev stegys a veu res diskwithansow heb kost.

Sedhoryon a wra hwithrans avel ragbreder kyns an kowbal dhe dhehweles yn gonisyow herwydh usadow.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Tre – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Kernow” – Graham Sandercock
• “Kernow, ow thre” – Will Keating
• “Kernewek 0v vy” – Phil Innes & Rosie Bouchard
• “Maggi Me” – Keur Benenes Lannvab
• “Tan y’n golon” – Brian Webb
• “Bro goth agan tasow” – 4 in a bar
• “Sav yn-bann” – Skwardya
• “Gool Piran Lowen” – Matt Blewett
• “Athelstan” – Skwardya
• “Trelawny” – Skwardya
• “Gwynn war dhu” – Graham Sandercock

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC

Yma kevrin ow hwarvos yn treveglos henwys Dolwyddelan yn Conwy y’n eur ma, ha nebonan ow kasa tesennow maylys ryb fordh veur. Yma tesennow lymmaval, tesennow alamand ha tesennow Eccles, maylys hwath, owth omdhiskwedhes ryb an A470.

Tus usi ow triga dhe north an dreveglos a dhallathas merkya an tesennow ogas diwedh an vlydhen yw passys.

Nebes an tesennow yw pedrys, mes meur anedha yw fresk lowr dhe vos a-ji dh’aga dydh-devnydhya.

An omdhiskwedhyans koynt re beu ow hwarvos dre nebes misyow lemmyn.

An tesennow re beu gwrys gans an keth askorrer; Margaret’s Country Kitchen yn Warwick, hag an kowethas re bysis orth an dus usi ow skoellya an desennow dhe hedhi gul strol yn Park Kennedhlek Eryri.

Unn triger an dreveglos, Paul Donnelly re’s gwelas lieskweyth ha’ga synsi hag ev ow kerdhes gans y gi.

Ev a leveris, ‘Hemma re beu ow hwarvos dre nebes misyow lemmyn. Dre’n seythun ma yth esa bern bras anedha; tri a-varr y’n seythun ha dew voy dy’Gwener. Ny’s merkis vy wostalleth, mes an maylyers a dhallathas dos ha bos aswonnys hag y notis vy patron. An koyntta tra yw i dhe vos a-ji y’ga maylyer hwath – ha nebes anedha yw fresk hwath, mar kwrug nebonan aga frena, pyth yw an acheson dh’aga skoellya?’

Sur yw pubonan an tesennow dhe vos tewlis a-dhiworth karr, mes ny woer nagonan piw yw an den usi orth y wul. Yma tus teythyek ow kelwel an den an ‘phantom iced tart flinger’, ha Margaret’s Country Kitchen re wrug lavar poblek yn unn bysi orth an den a hedhi y wul.

Yn Iwerdhon – RTE

Kaskyrghoryon a-barth Yeth Iwerdhon re wrug dynnargh bras dhe erivirans Governans UK dhe gildenna lagha erbynn devnydhya neb yeth nag yw sowsnek yn lysow Iwerdhon Kledh.

An lagha yw a-dro dhe dri hans blydhen yn y oes; rann an Reyth Menystrans a Wirvreus yn mil, seyth kans seytek warn ugens, hag yth esa towl dh’y removya avel rann an Reyth Yeth ha Honanieth gwrys gans Governans UK yn dew vil dew warn ugens mes nevra ny veu ev gwrys.

Lywyer Conradh na Gaelige, Ciaran Mac Giolla Bhein, a leveris removyans a’n lagha ma dhe verkya prys istorek yn feur rag kemmynieth yeth Iwerdhonek y’n North.’ Ev a geworras; ‘trygh bras yw erbynn kansblydhynyow a eskeans ha disfaverans, hag ev a ri dustunians dhe nerth hag ervirans a’gan kemmynieth. Res yw bos an keth roweth dhe Sowsnek hag Iwerdhonek yn spasow poblek kevrennys oll. Henn yw semlans parder.’

Laghyas a gews Iwerdhonek, Niall Murphy, a leveris mayth yw devar Menystres a Ewnder, Naomi Long, dhe gommendya gidyans krev a aswonn an gemmynieth a Iwerdhonegoryon prest ow tevi, hag esya aga homprehendyans a-ji yn spasow ha gonisyow laghel.’

Yn Alban – STV

Kist grer hag ynni klopenn hag eskern re beu diskwedhys bos a-dhiworth an keth oes hag an sans a-dhiworth Orkni yw leverys bos a-ji y’n gist. An gist a veu kevys yn mis Meurth mil, naw kans ha nownsek dre oberennow meur a dhaswrians orth Penneglos Sen Magnus yn Orkni.

Yth esa nebes dout mayth o an gist tyller derowel an eskern yn mysk profyans mayth esa hi gwrys rag aga synsi nebes diwettha, y’n hwetegves kansblydhen kyns an Dasfurvyans Albanek.

Mes wosa hwithrans y oes dre garbon dewynnyek a brof an gist, ha dre gevrennans gensi, an eskern, dhe vos an keth oes ha mernans Sen Magnus.

Jenny Murray, lywyores-kuntelles yn Gwithti Shetland, re beu ow hwithra Sen Magnus po Magnus Erlendsson avel rann hy PhD. Hi a leveris ‘Dre arghasans a-dhiworth Kowethas Hendhyskonieth Orkni, y kevis vy dydh karbon dewynnyek dre dhevnydhya sampel byghan lenn an gist. Henn a dhiskwedh bos an wydhenn treghys ynter mil, peswardhek warn ugens ha mil, kans eth ha tri ugens Wosa Krist.’

An eskern a veu dasynkleudhys yn peul y’n penneglos, an le mayth esens i a-dhiworth mil, kans hanter kans bys mil, naw kans ha nownsek.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Boes an ynysow Philipin re deuth yn Douglas a-gynsow wosa bos igerys boesti Kasalo, hag yw an kynsa koffiji Fylypinek yn Mannow. An koffiji nowydh re beu dynnerghys yn ta gans an gemmynieth deythyek.

An negys yw lywys gans gour ha gwreg Anthony ha Roxanne Banlawi.

An dhewbries a veu awenys dre gara kegi ha hwans a gevranna boes Fylypinek gans tus a Vannow.

Styr an hanow Kasalo yw ‘den a wra kevranna’ ha henn yw an pyth a vynnyn ni gul a leveris Roxanne. Hi a leveris ‘y fynnyn ni gul spas may hyll gonisogethow metya warbarth ha bos kevrennys.’

Yma boes spisek gans kig-mogh, pysk, spisow poeth ha frutys sitrus, haval orth Adobo, Lechon Kawali ha Sisig.

I a vynn ystynna aga gonis yn boesti brassa, van-boes, ha boes kyns-darbarys rag gwerthjiow teythyek.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Sweeney Todd – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Roev sos roev” – The Changing Room
• “Mar ughel yw an gwydh” – Dalla
• “An lader” – Ray Chubb
• “Hungan” – Phil Knight gans James Hawken
• “Meur ras a-dhia Gernow” – Gwenno ha keur Kernewek Covid
• “Spern Gwydn” – Laurie Huggett
• “An Woen Dhu” – Mamvro
• “Pysadow pystriores” – Ahanan
• “My a gar ow hi” – Hwerydh Eledh
• “Howlsplann” – Skwardya

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra North Yn Few

Bagas sawya a venydhyow yn park kenedhlek Eryri re beu gelwys pymthek tro y’n vlydhen ma, ha brassa rann an kudynnow rag tus ow tevnydhya medhelweyth GPS der aga klappkodh.

Blydhen bysi o rag Bagas Sawya a Venydhyow Nans Ogwen, ha res o dhedha sawya tus yn kewer dhrog ha pur wavek.

I a leveris bos brassa rann an kudynnow goheladow der hwithrans gwell a fordhow, ha kreftow tugavoes gwell. Yth esa meur a dus owth holya hynsow ‘yn tal’, heb galloes dh’aga heheveli gans an tir.

Y’n pymthek tro y’n vlydhen ma, naw anedha o rag tus o kellys, tri anedha der efeythyow a gewer yeyn drefenn nag esa dillas gwiw gansa, ha tri anedha drefenn nag esa faglenn gansa. Nyns esa saw unn galow yn unnik rag den shyndys.

Yn Iwerdhon – RTE

Yma skolyow nessa yn Iwerdhon ow pos gelwys dhe ombrofya yn kaskyrgh nowydh rag ynkressya an niver a bolsfastellow (defibrilators) yw kavadow yn tylleryow kemmyniethek a-dro dhe’n pow.

Towlenn nowydh re beu lonchys yn Galway, may ma studhoryon ow tevnyhdhya Towlenn Ragdyli-Dehweles gans botellow plastek dhe brena an jynnweyth goredhommek nowydh.

Yma studhoryon yn Colaiste Einde, yn Galway, ow kuntell arghans rag prena bolsfastell dre arghans a dhegemmersons i rag botellow ha kannys gwag. Pan vo prenys an jynn, y fydh gorrys yn le yn-mes ryb parkow-gwari an skol, hag yw devnydhys gans kansow a dus dre bub seythun. An tybyans a’y wul a veu profys yn kuntelles konsel studhoryon an kollji ha skoedhys gans Konsel Sita Galway keffrys ha’n Gonis Karr-Klavji kennedhlek.

Yma govenek dhe Gonsel an Sita i dhe brovia atalgistyow arbennik yn tylleryow erell rag ynkressya an myns a eylgylghyans rag an dowl ma.

Yma moy ages seyth kans studhyor yn Colaiste Einde, ha dismygis yw arghans lowr dhe vos kuntellys a-ji yn mis, mar kwrug pub studhyor eylgylghya dew votel pub seythun.

Yn Alban – Forres Gazette

Yma artweythyores yn Auldearn, ogas Inverness, ow profya payntya portrayans a dus rag kavoes arghans a-barth daskorrans hyns istorek an dreveglos.

Wosa solempnyans Samhain yn mis Hedra y’n vlydhen yw passys, Helen Wright a verkyas gwethheans y’n hyns ertach ha’n sinweyth a-hys dhodho.

Dell leveris hi; ‘Pan wrussyn ni gwaya dhe driga omma yn dew vil ha hwegh, yth esa hyns kler a allas bos siwys ha folennigow a allas bos kevys y’n diwotti teythyek. Y’n sinyow ha’n folennigow yth esa keyndir pur grev dhe istori Auldern, mes gyllys yw oll a henna lemmyn. Ni a dybis bos tybyans da dhe dhevnydhya an nessa hwarvos Samhain rag sevel arghans rag an ragdres.’

Avel rann an hwarvos, hi a vydh profya payntya portrayansow orth pris a bymp warn ugens peuns.

Helen, neb yw gweythyores vodhek yn gwithti Nairn, a leveris bos hwans dhedhi dasdiskwedhes istori Auldearn re beu ankevys dre vras.

Yma istori poesek yn Auldearn, yn y mysk; remenantys bewnans Pyktek, gwragh a-vri Isobel Gowdie, ha Kas Auldearn, mayth esa moy a dus ledhys ages y’n Kas Kulloden.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Styllva Fynoderee re waynyas piwas a owr yn Piwasow Hwyskiow an Norvys dew vil pymp warn ugens yn dew glassans. Avel gwaynoryon y’n klass ‘Tylleryow Arall an Norvys’, an styllva a vydh mos war-rag rag kesstrivya gans gwaynoryon a-dhiworth Iwerdhon, Alban hag Amerika rag gwaynya an titel ‘Gwella y’n Norvys’.

Kesfondyer ha Pennstyllwas, Paul Kerruish a leveris: ‘Ni yw pes da dres eghenn gans an siwyansow marthus ma. Yth yw gwayn meur a wra ughelhe omfydhyans agan bagas Fynoderee yn Ramsey.’

Ny yllir prena an hwyski hwath, y fydh gorrys yn balyeryow a dherow rag ynkressya y oes, mes y hyllydh y assaya dre junya gans Klub Fondyer Hwyski Fynoderee.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Pow / Bro – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Mor Hud” – Gwenno
• “Y’n Gellian” – Ahanan
• “Dal i gredu” – Dafydd Iwan
• “Bora govenek” – Alice Allsworth
• “Polka Aberfala” – System Son Kernow
• “Tus a bell” – Simon Glanville
• “Gray Bob/Cutty’s Wedding/Loch Carron/Gray Bob” – The Tannahill Weavers
• “Ryb an avon / Arwenack March / Cornish March” – Henavek
• “Tus an kastel” – Naked Feet

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Nowodhow Sky

Dafydd Ellis-Thomas, ledyer kyns Plaid Cymru, re verwis orth etek ha tri ugens bloedh. Ev o an ledyer ynter mil, naw kans, peswar ha peswar ugens ha mil, naw kans, unnek ha peswar ugens hag ev re bia Esel Senedh UK a-barth Merionedh, ha diwettha Meirionnydd Nant Conwy a-dhiworth mil, naw kans peswardhek ha tri ugens bys mil, naw kans dewdhek ha peswar ugens. Ev o menester a-barth gonisogeth, sport ha touristsieth yn Senedh Kembra bys yn dew vil onan warn ugens, ynwedh ev o kynsa Soedhek-Lywya an Senedh.

A-wosa, ev a veu gwrys Arloedh Ellis-Thomas.

Ledyer a-lemmyn Plaid Cymru, Rhun ap Iowerth, a leveris bos mernans Arloedh Ellis-Thomas “koll kowrek yn politigieth Gembra ha bywnans sivil kembrek.” Ev a leveris ev dhe vos onan a’n dus an moyha awenyek a’y henedh hag avel an kynsa Soedhek-Lywya ev a wrug kevro dibenn dre sevel fondyansow krev rag digresennans.

Elin Jones, Soedhek-Lywya an senedh a-lemmyn a leveris bos mal ganso dhe sevel demokratieth arnowydh y’n senedh y’n dalleth, hag y fia gwiw dh’y elwel tas-fondya Senedh Kembra.

Yn Iwerdhon – Nowodhow BBC

Skol gynsa Sen Malachy yn Belfast re junyas an ragdres Scoil Spreagtha. Yma a-dro dhe beswar ugens skol y’n ragdres lemmyn gans a-dro dhe bymthek mil dyskybel. Ordenys gans an kowethas yeth Gael Linn an ragdres a veu gwrys rag kennertha skolyow a dhevnydh Sowsnek dhe dhevnydhya Iwerdhonek ynwedh.

Colette McSherry, dyskadores y’n skol a leveris ‘dyski nessa yeth yn yowynkneth a dhri gwaynyow pals rag dyskyblon. Ev a weres gans skentolneth goslowes, drefenn bos res dhedha goslowes pur yn tynn rag klewes leveryans. Ni a woer meur a draow dhe wellhe; aga kresennans, aga movyans, puptra. Ni re beu ow kul nebes Iwerdhonek dre nebes termyn, nyns yw neppyth keworrys, yth yw neppyth a hwer yn naturel dre’n jydh.’

Nyns yw nag Iwerdhonek na Sowsnek an kynsa yeth rag a-dro dhe dhew ugens kannsrann a’n dyskyblon yn Skol Sen Malachy, mes yma mal gansa a dhyski Iwerdhonek yn arbennik. Ms McSherry a leveris ‘I a tre ha dyski lavarow Iwerdhonek dh’aga herens, ha’n gerens a dheu y’n skol ha devnydhya nebes Iwerdhonek hag i ow klappya genev vy y’n myttin.’ Yma govenek an ober gwrys gans Iwerdhonek dhe ynkressya an niver a studhoryon a studh yethow orth nivel GCSE.

Yn Alban – Scotsman

Yma keworrans nowydh dhe’n wodrigoryon yn Milva Dhinedin a-gynsow. Dew gapybara re dheuth ena, hag yth yw an kynsa tro yn pymthek blydhen bos kapybara y’n vilva.

Kapybara yw an brassa knivil y’n norvys ha’n dhew a dheuth yn Dinedin yw yowynk, saw seyth mis aga bloedh.

Darren McGarry, lywyer kuntellesow a vew orth an vilva a leveris bos pur yntanus dhe weles an dhew, hag ymons i ow tos ha bos usys gans aga thre nowydh.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Yma’n bagas Gonisogeth Manow ow hwilas nebonan arbennik a dyb war-rag rag y gesva. An den nowydh a vydh junya avel esel leg y’n alusenn ha’y weres dhe devi y ystynnans hag omworra yn keskowsow gans bagasow na wrussens i yndella kyns. Gonisogeth Manow yw hanow-kenwerth an Fondyans Ertach Mannow, alusenedh kovskrifys re skoedhyas hag avonsya gonisogeth Mannow dre devyans, adhyskans ha skoedhyans-arghansek dre voy es dew ugens blydhen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Éowyn – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Hal an tow” – Changing Room
• “Pagan Celebration” – Sue Aston
• “March Arzur” – Dom Duff
• “Double Jigs” – Kilfenora Ceili Band
• “Peigi is Peadar” – Brian O hEadhra
• “Hungan” – Tir ha Tavas
• “Hyns tramm” – Kewbanda (Adam Wheeler)
• “Domhwelyans” – Skwardya (Kan Beatles)
• “Re a lever” – Bucca
• “Bys Jenna” – Molly Biscoe
• “Yntra diw enys” – Graham Sandercock

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Nowodhow BBC

Yma ansurneth y’n eur ma a-dro dhe dherivasow a’n kesstrif rygbi an ‘Hwegh Kenedhel’ yn Yeth Kembra. Yma chons may fydh an gwirvosow-darlesa chanjys ha martesen y fydh res dhe dus tyli rag gweles an fyttys. Mars yw henna an kas, yma dout a-dro dhe dhevnydhya Yeth Kembra rag leverel y’ga hever ha’n fyttys ow pos gwrys. Bys y’n termyn ma, an BBC hag ITV re gevrannas an gwirvosow mes an kevambos a vydh gorfenna y’n vlydhen ma hag y fydh res dh’y igeri orth profyansow rag darlesans dew vil hwegh warn ugens war-rag. Esel Senedh Kembra, Tonia Antoniazzi, yn-myst tus erell a vydh metya gans menester a-barth sportys Steph Peacock rag dadhlans a-dro dhe roweth an Yeth yn klappyans dre’n fyttys. Y leveris hi; ‘Rygbi yw dihaval yn Kembra, nivrow an wosolowysi yw ughella, yth yw rann vras a’gan gonisogeth – my a dyb Rygbi Hwegh Kennedhel dhe wodhvos hemma hag ymons i ow kul lies tra dhe witha a darlesans yn Yeth Kembra.’

Yn Iwerdhon – RTE

Tri theylu yn Dundalk yn Konteth Louth a vydh dos ha bos an kynsa dhe driga yn chiow drehevys dre bryntyans 3-myns, po ‘3D Printing’. An chiow a veu gwrys dre dhrehevel framweyth a-ugh an dor may fia drehevys an chiow hag ena jynn-kentevenn a ‘bryntyas’ fosow an chiow dre worra linennow hir a gentevynn herwydh towlenn gwithys yn jynn-amontya. Yma dhe bub chi dew leur gans braster kowal a gans ha deg meter pedrek. Res o saw dewdhek dydh rag pryntya an fosow (hag yw an rann yn unnik yw pryntys) ha hwegh mis rag kowlwul an drehevyansow gans to, prennweyth ha gonisyow. An ragdres yw siwyans a gesoberyans ynter Konsel Konteth Louth ha nebes kowethasow-drehevel. Drehevyans an fosow a veu gwrys a-dro dhe dri ugens kansrann skonna ages fordhow-drehevel hengovek, mes an kost yw a-dro dhe’n keth.

Yn Alban – STV

Esel Senedh Alban re bysis toll chi-karr rag difres tekter an ughdiryow hag an ynysow. Emma Roddick re leveris niverow a havysi dhe ‘dardha’ y’n blydhynyow a-gynsow ha kost an damaj ha gwask orth gonisyow teythyek dhe vos tylys gans tus teythyek. An fordh-havysi Arvor Pymp Kans re wrug ughelheans a hwegh warn ugens kannsrann y’n niver a vyajoryon ha chiow-karr yw keas ‘mes an toll yw gwrys y’n eur ma.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Ros Laxey Meur, yn Mannow, yw an brassa ros-dhowr owth oberi y’n norvys ha trinos bras yw rag tus a wodrig orth Mannow, mes yma dadhlans y’n eur ma a-dro dhe gresenn-godrigor nowydh yw towlennys rag an tyller. Meyni orth an tyller a lever bos res drehevyans nowydh rag provia neb tyller yn-mes a’n gewer, mes desin profys an drehevyans nowydh yw kales gans nebes eseli an Tyndwald ow leverel desin ha’n tyller an drehevyans nowydh dhe shyndya ertach an ranndir. Profyans an towlenn a vydh lettys lemmyn rag gul kusulyans poblek.

Jerry Sethir, ow terivas a-barth An Radyo.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Very – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Pandr’a wrug hwarvos dhe Whitford?” – Hanterhir
• ” ??” – Mammenn
• “Vodya” – Gwenno
• “Naw mab hardh” – Fool’s Rock
• “Kernowes yn Pow Sows” – Elizabeth Ellis
• “Dr MacPhail’s Trance” – Capercaillie
• “Piw a wor?” – Brenda Wootton
• “Ny allav y wodhevel” – Skwardya
• “Oró sé do bheatha ‘bhaile” – The Dubliners
• “Delyow Sevi / Hard Rock Miner” – Martha Woods

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Nowodhow BBC

Awtourita Park Kenedhlek Eryri a vydh an kynsa park kenedhlek yn Kembra dhe dhevnydhya nerthow gorrys yn lagha gans Senedh Kembra yn dew vil dew warn ugens dhe wul finwedh orth an niver a jiow nessa, po havosow, a-ji y’n park kenedhlek. Mar mynn nebonan devnydhya chi avel nessa chi, y fydh res dhe gavoes kummyas towl dh’y wul. Konsel Gwynedh o an kynsa korf poblek dh’y dhevnydhya. An Awtourita a leveris moy ages deg ha dew ugens kannsrann a dus deythyek dhe vos herdhys yn-mes an park gans prisyow chi ughel, hag yn nebes tylleryow an niver yw ogas peswar ugens kannsrann. Cymdeithas Yr Iaith, Kowethas Yeth Kembra re leveris bos hemma ‘kynsa gwreythres a-vri’ rag gwellhe kavadewder a jiow rag tus teythyek.

Yn Iwerdhon – RTE

An gewer a wrug an brassa nowodhow arta yn Iwerdhon. Yma oberennow ow pesya hwath dhe ewnhe damaj gwrys gans tewedh Eowyn. Yma bargenyow tir yn Dublyn ow klerhe temmigow a weder ha plastek wosa bos hanter-distruys kowfordhow plansa gans an gwyns, ha’ga threvasow re beu distruys gans gwynsow ughel ha tempuredh isel. Unn tiek a gollas dew a’y naw kowfordhow-plastek y’n gwyns. Yn Konteth Conaught a-dro dhe dhew kans gwydh a veu hwythys dhe’n dor ha kerri ha chiow a veu kisys. Keskomunyans yw pur gales hwath drefenn bos meur a wivrennow pellgowser hwythys dhe’n dor ha treuskorrellow klappkodh po kisys po heb tredan. Yth esa tus ha negysow owth assaya omdhaskavoes wosa ergh an diwettha tewedh a-varra y’n vlydhen.

Yn Alban – STV

Gwarior Hollywood, Harrison Ford, a vydh dos ha bos sterenn yn nebes fylmow berr gwrys rag argemmynna hwyski Albanek Glenmorangie. An gwarior yw aswonnys yn ta dre fylmow haval orth Star Wars hag Indiana Jones a vydh godriga orth an dystyllji yn Tain yn mysk dewdhek tyller a-dro dhe Alban rag gul an fylmow. Ford a leveris ev dhe omlowenhe dre wul an fylmow ha leverel i dhe vos anfayntek ha didhanus. Askorrer an fylmow, Joel Edgerton, a leveris: ‘Der ow bewnans oll my re viras orth argemmynnow a veu gwrys herwydh patron aswonnys, ytho, pur dha yw genev pan vo traow tamm goderrek, heudh hag anrevrond.’

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Yma tus yowynk ow pos gelwys dhe ombrofya yn kesstrif Piwasow Gwerin Mannow lemmyn. An hwarvos yw displegyans a ilow ha gonisogeth yn le kesstrif, ha fleghes yw kennerthys dhe wul neppyth y’n vlydhen ma a wra solempnya hengovyow powek ha honanieth gonisogethek gans thema a ammeth ha’n powdir. An kesstrif y honan a vydh pesya dre bymp dydh ha gwrythyansow a vydh diskwedhys yn Douglas ha Sen Jowan. An hwarvosow a dhalleth dhe’n ugensves a vis Meurth.

Jerry Sethir, ow terivas a-barth An Radyo.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• France – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Feri Tregi” – System Son Kernow
• “The Teetotaller/St Ann’s Reel” – De Danann
• “Lymbo” – Skynt an Ilowek
• “Steir 1” = Sonerien du
• “Hwath moy” – Tallessyn Grenfell-Lee
• “Henhwedhel Morvoren Senar” – Hazel Curnow
• “The Ram” – Mec Lir
• “Bishop’s Jig/Hernen Wynn/An Marrek” – Ros Keltek
• “War lann an gover” – James Hawken
• “An baner anken” – Spit
• “Kovyow Alban” – Graham Sandercock

Nowodhow an Seythen

Konseloryon yn Lys Kernow re skonyas bos rann a worgonsel gans Dewnens hag Aberplymm.

Konseloryon yn Dewnens re leveris bos hwans dhedha a gesoberi gans Kernow may fo dhedha moy a vona ha gallos.

An Governans a garsa gul moy a dhigresennans dhe’n ranndiryow dre gesunya gans mer.

Byttegyns, konseloryon a erviras govyn moy a dhigresennans dhe Gernow hepken.

An raglev a veu gorrys dherag an konsel gans Dick Cole a Vebyon Kernow.

***

Gorhel aspia Rusek re beu gwelys y’n mor ogas dhe Gernow.

Dell lever an Governans, yth esa an Yantar ow hwilas kablys yn-dann dhowr.

Skath-sedhi Bretenek eth dhe enep an mor ha gwarnya an gorhel.

Chassys veu yn mes dowrow Bretenek gans an Morlu Riel.

Hwarvos a wrug hemma warlena yn ogas ha Baya Porthledan.

***

Dugeth Kernow a dal gul moy rag pobel yn Kernow heb chiow dhedha.

Res veu an messach na dhe Bennsevik Wella gans Konseler Julian German.

Ev a garsa gweles an Dugeth, Trest Kenedhlek ha MOD usya chiow degol yn Kernow rag annedhyans teyluyow.

***

Medhyk dens a Gernow res eth a’y honan dhe’n Peul Soth dre skia seyth kans milder.

Cat Burford a Gellihellan ogas dhe Gammbronn a wrug an trumach yn trethek dydh ha dew ugens.

Res o dhedhi suffra gwynsow oer le ages deg degre warn ugens yn-dann zero.

Yth esa dhedhi an hwans a wul hemma aban o hi flogh.

***

Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy Nessa seythen.

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinen

Konsel Wrexham re dhallathas lenwel tell fordh yn unn fordh yn ogas dhe Bontfadog yn nans Ceiriog. Tus teythyek re beu ow krodhvola a-dro dhe studh an fordh dre dermyn pell heb siwyans. Unn triger teythyek a leveris bos tell mar vras avel davas dhedhi. Wor’tiwedh, tus an dre a wrug sinweyth ow leverel bos an fordh ‘parc heudh’ henwys ‘Tir Toll Fordh’ ha kennertha tus dhe dhos ha gweles an tell kowrek kyns i dhe vos gyllys. An krodhvol o pur sewen ha godrigoryon a dheuth pellder meur rag gweles an fordh ha’y thell. Ankombrus o henna rag Konsel Wrexham may tallethsons i lenwel an tell y’n sethun ma, ha gwirhaval yw ‘Tir Toll Fordh’ dhe vos gyllys wosa penn an seythun ma.

Yn Iwerdhon – RTE

Konsel Sita Galway re dhallathas gul ‘bynkyow skentel’ y’n sita. I a wrug tri bynk poblek yw nerthys dre wolow an howl hag i a brov Wifi heb kost hag ynwedh fordh dhe dhasnertha klappkodhow ha taklennow istredanek erell. Tus an sita a leveris traow divers yn aga hever; nebes anedha a dyb i dhe vos dhe-les hag i dhe weres ha tus tethyek ha godrigoryon, mes tus erell a lever i dhe vos skoell a arghans toll.

Yn Alban – STV

Dyskybles yn skol Kelvynsayd Akademi yn Glasgow re waynyas piwas a-gynsow wosa dysmygi lenn poethhes dre nerth an howl rag tus dhisto. Rebecca Young, dewdhek bloedh, a waynyas an piwas dres deg ha tri ugens mil a fleghes erell, dre dhysmygi lenn a dhevnydh gwivrow a gober dh’y toemmhe, frammweyth gwedhyn rag may hyll bos degys an lenn yn es, ha panellow howlek dh’y nerthhe. Yma kowethas jynnweyth Thayls owth avonsya kenwra an desin hag yma govenek dhedha bos an lenn askorrys.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Astell-ober a veu towlennys gans medhygyon yn Mannow y’n kynsa prys yn istori an bro re beu hedhys wosa profyans nowydh gans an unyans, an Kowethas Medhygel Predennek a lever i dhe gommendya degemmeryans an profyans gans aga eseli. Ynwedh yn Mannow, kesstriv re dhallathas rag kavoes an seytegves ‘Bard Yowynk Mannow’. An titel a vydh res dhe neb den yowynk, ynter deg ha seytek bloedh, a wra an gwella bardhonieth. An kesstrif blydhenek yw kesoberyans gans nebes kowethasow ha bagasow poblek rag skoedhya ertach gonisogethel Mannow ha solempnya an artweyth a vardhonieth ha hwedhla.

Breten Vyghan – Agence Bretangne Presse

Studhyans a-gynsow a dhiskwedh an niver a dus a dhevnydh Breton yn ta dhe goedha dre’n hwegh blydhen eus passys. Studhyans prenys gans Ranndir Breizh ha gwrys gans TMO a lever bos an niver a dus a lever i dhe dhevnydhya an Yeth yn ta dhe lehe dhe dhew poynt seyth kansrann yn le pymp poynt seyth yn dew vil hag etek. Herwydh an niverow kevys gans an oberenn yma le a dus kottha ow tevnydhya an Yeth lemmyn, mes moy a dus yowynkka. An niver a dus ynter pymp war ugens ha nownsek warn ugens bloedh a dhevnydh an yeth re ynkressyas, ow tiskwedhes effeyth adhyskans diwyethek, mes yma’n sommenn own tigressya drefenn koll a dus kottha.

Jerry Sethir, ow terivas a-barth An Radyo.