YMA Y’N DOWLEN MA

• Esther Johns – Kegin Esther
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – Govenek
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “The Mallard/Mrs Parkyn’s Jig/An Culyek Hos” – Sowena
• “Fire Dance” – Riverdance
• “Yn Tre Vaughan” – Tir ha Tavas
• “Farwel Genes Wella” – Brian Webb
• “An lader” – Ray Chubb
• “Duw Genes” – Molly Biscoe
• “Dewlagas Byghan” – Skwardya

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Pembrokeshire Herald

Fer ‘Wonderwool Wales dew vil pymp warn ugens’ a vydh gwrys dhe’n hweghves warn ugens bys seythves warn ugens a vis Ebrel, ha dell hevel y fydh an brassa hwarvos bys y’n termyn ma wosa ragwerthow a dokynyow brassa ages neb blydhen kyns. Gwrys vydh dhe’n Dhiskwedhva Ryal Kembrek yn Builth Wells.

Y fydh a-dro dhe dhew kans hag ugens diskwedhor ha gwaytys yw moy ages hwegh mil godrigor.

An hwarvos yw gwrys rag avonsya gwia ha diskwedhes ober gwiyoryon yn Kembra hag a-dro dhe’n norvys. Penndhiskwedhyans a’n hwarvos y’n vlydhen ma a vydh diskwedhyans arbennik rag merkya an peswar ugensves pennbloedh a Dhydh Vyktori yn Europa (Dydh V.E.), ordenys gans Tansy Forster, lywyores Wonderwool Wales, hag y fydh gwiys gans bagas a wioryon a-dhiworth Pow Frynk ha powyow erell. An wioryon y’n vlydhen ma re beu pur wresek, hag an penndhiskwedhyans yw brassa ages dell veu gwaytys orth deg meter y hirder ha martesen y fydh brassa hwath yn dydh an diskwedhyans. Yma tus a-dhiworth broyow oll a-dro dhe’n norvys ow kwia panellow ragdho.

Ynwedh, y’n kynsa tro yn istori an diskwedhyans tiogyon a vydh dri deves rag diskwedhes dhe dus fatell yw gwrys aga gwlan.

Y fydh pymthek diskwedhyer moy y’n hwarvos y’n blydhen ma, y’ga mysk Kimberley Perkins a-dhiworth Cat Mountain Fibre Arts yn Colarado yn Amerika, ow tiskwedhes pusornow neus lies-gwiaseth, liwys dre dhorn.

An Gwithti Pannweyth yn Newtown a vydh igeri a-varr dre’n jydh ynwedh. Ordenys yw an gwithti gans bodhogyon yn tien yn dew bennti gwiador koth.

Yn Iwerdhon – Irish Independent

Avel rann a dowlenn dhe dhigelmi kudynnow gans kavoes ha gwitha dyskadoryon, Governans Iwerdhon a vydh profya dhe dhyskadoryon nowydh kevambos fast wosa saw unn vlydhen y’n galwesigeth. Profys vydh an kevambosow dhe dhyskadoryon yn skolyow ha kynsa ha nessa.

Helen McEntee, Menystres a-barth Adhyskans a gommendyas an dowlenn ha leverel bos an Governans ervirys yn stroth dhe wul gwreythransow krev dhe ynkressya kavoes moy a dhyskadoryon.

Y fydh tri heskusulyans bras gans Unyansow Dyskadoryon kyns pell, yn Galway, Wexford ha Kerry, hag afydhys yw an mater dhe vos rann vras an rol negys yn oll.

Yn teyr honteth; Dublin, Kildare ha Wicklow, a-dro dhe dheg ha dew ugens kannsrann a wagleow-dyskador a veu anlenwys y’n vlydhen-akademyk ma, ha res o dhe ogas tri ugens kansrann a skolyow dasworra dyskadoryon arbennik yn leow erell awos fowt anedha rag klassow usadow.

Dres oll, yma fowt a a-dro dhe naw kans ha hanter kans a dhyskadoryon y’n argerdh-skol kynsa.

Donal Cremin, kadoryer an ASTI a leveris ‘Prag yma dyskadoryon owth ethola gans aga dewdroes ha dewis oberi yn leow erell? Yn-hwir, fatell yllir bos dyskador yn Dublin y’n eur ma gans goredhomm yn chiow hag ostyans? Termyn gwiw yw an governans dhe esedha genen ha kewsel a-dro dhe fordhow dhe dhigelmi an kudynnow ma. Termyn gwiw yw i dhe dhegemmeres gwirvos.’ Ynwedh, ev a gewsis a-dro dhe bernow a ober dre fowt a veni ha leverel ‘yn sempel, nyns eus na dermyn lowr na fentenyow lowr dhe dhyskadoryon dhe wul an myns ma a ober’.

Yn Alban – The Herald Scotland

Arloedh Albanek, keffrys hag eseli senedh Lavur re lonchyas kaskyrgh dhe lettya Donald Trump a gewsel dhe Senedh, herwydh derivadow a-gynsow.

Lywydh Amerika a veu gelwys dhe Vreten yn mis Hwevrer avel rann a ‘gas a gerensa’, po ‘charm offensive’ rag krevhe kevrennow ha kavoes bargen kenwerthek gans an Statys Unys.

Messach dannvenys gans Arloedh Foulkes a Lavur Albanek dhe Arloedh McFall a Alcluith, Kowser Chi an Arlydhi, a leveris bos anwiw Mstr. Trump dhe gewsel yn Palys Westminster, ha Lindsay Holye, kowser an Chi Kemmyn a veu pysys dhe dhaswul ervirans John Bercow ha lettya Trump a gewsel y’n Chi Kemmyn.

Yn Manow – Manow Hedyw

Yma teylu bargen-tir yn Jurby; Bargen-Tir Nappyn West, owth assaya ledanhe aga negys dre janjya skiber goth yn tyller rag hwarvosow haval orth demmedhyansow hag hwarvosow negysyek. Ryan Cleator, an tiek ena, re entras govynn dhe janjya an skiber ow leverel bos an bargen-tir yn y deylu dre dri ugens blydhen, hag yth esa y deylu ow kul bargenyow-tir dre gansow a vlydhynyow, ow kul talvos dhe’n erbysieth deythyek ha gwitha fordhow a ammeth hengovek ha talvosow kemmyniethek. Ev a lever bos an chanj ma fordh dhe surhe bos an bargen-tir sostenadow dre henedhow a-dheu.

An govynn a vydh dedhlys gans an kessedhek-towlennans wosa termyn gwiw.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Pobel RNAS dhyworth Kilros res eth dhe ves rag eth mis an seythen ma.

I re junnyas gans gorhel perthi jynnow ebron HMS Pennsevik Kembra.

Ymons i ow neyjya gans aga askelli-dro Merlin.

***
Tavern a Gernow a veu klerhes a bobel wosa tan dhe vos gorrys yn jynn-fria.

Tanwesyon eth dhe’n Ship Inn yn Fowwydh dy Sadorn yw passys.

Yth esa jynnow tan ena dhyworth Lostwydhyel ha Sen Austell.
***
Sedhor re brenas wrekk Kensa Gwerryans an Bys kevys war arvor Kernow.

Dom Robinson a spenas saw tri hans peuns rag an SS Almond Branch.

Ev a’n kavas war Varghas Facebook.

An gorhel yw tri mil tonnas hag y hirder yw kans meter.
***
Y fydh dadhel war skians kreftus ha’n taves Kernewek mis Me.

Restrys yw gans sodhva an taves ha ragdres henwys Rise Up.

Synsys vydh Nessa warn ugens a’n mis ha res yw dhywgh omsinya der Eventbrite.

***
Henn yw oll an seythen ma.
Y fydh moy Nessa seythen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Gari an Gov – Mamvro
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – Neandertalys
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Gwrello glaw” – Changing Room
• “Maggi Me” – John Bolitho
• “Piw a wor” – Brenda Wootton
• “Toll yn penn an telynor” – Bucca
• “Reels” – Kilfenora Ceili Band
• “An woen dhu” – Mamvro
• “Kan Jack” – System Son Kernow
• “Spern Gwydn on ni” – Laurie Huggett
• “Gras dhe Nev” – Skwardya

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC

Ha daswrians an drehevyans may tadhel Senedh Kembra ow tos war-rag, an fust solempnyel re beu removys.

Res yw ystynna an stevell-dhadhla rag gul spas rag moy a eseli y’n Senedh wosa an nessa etholans. Hwetek warn ugens moy a eseli a vydh etholys, owth ynkressya an somenn bys hwetek ha peswar ugens, ha kost an ystynnans a vydh a-dro dhe 2.8 milvil a beunsow.

Hag an ober ow mos yn-rag an fust a vydh treusworrys dhe’n stevell-dhadhla goth yn drehevyans a-dryv; drehevyans soedhva Ty Hywel, may fydh esedha an eseli hag an chanjyow ow pos gwrys, hag an le may hwre esedha an eseli ynter mil, naw kans, nownsek ha peswar ugens ha dew vil ha hwegh.

An fust yw gwrys a owr, arghans ha brest hag yma tyller rygdhi a-rag Soedhek ow Lewya an Senedh. Res veu an fust dhe Senedh Kembra avel ro a-dhiworth Senedh Kembra-Soth Nowydh yn Ostrali rag merkya igorans formel an drehevyans nowydh yn dew vil ha hwegh. Wosa pub etholans, an fust yw gorrys yn hy le y’n stevell rag diskwedhes bos igerys an senedh yn soedhogel.

Keffrys ha chanj y’n niver a eseli, y fydh chanj y’n fordh may fydhons i etholys. Kembra a vydh rynnys ynter hwetek pastel vro hag y fydh hwegh esel yn pub, etholys dre argerdh a ganasedhans kesmusurel, hag yw ‘Proprtional Representation’ yn Sowsnek. An chanj ma yw siwyans a vargen ynter an partiow Plaid Cymru ha Lavur.

Tus a skoedh an chanj a lever bos res moy a eseli drefenn bos ynkresshes deverow an Senedh, mes tus er y bynn, an parti Gwithadorek y’ga mysk a lever bos an chanj skoel a arghans toll.

Yn Iwerdhon – Nowodhow Iwerdhonek

Gweythresoryon Yeth Iwerdhon re wrug wolkomm bras dhe’n ynworrans istorek a arwoedh-stret diwyethek yn Fordh Garvaghy yn Porterdown. Yth yw an kynsa arwoedh afydhys gans Konsel Sita Armagh, Banbridge ha Craigavon hag yw lewys gans brassa rann a eseli unyansydhel, an arwoedh a dhiskwedh Woodside Gardens hag ynwedh Gairdini Chois Coille.

Annedhysi an fordh a bysis an arwoedh nans yw etek mis, mes yth esa gorthter a-dhiworth politigoryon unyansydhel awos prederow a-dro dhe ahwer ranngryjyk yn Fordh Garvaghy.

Cuisle Nic Liam, Kannas Gwiryow Yeth gans Conradh na Gaeilge, a leveris bos an hwarvos ‘dydh a-vri’ rag kemmynieth teythyek yeth Iwerdhon. Hi a leveris ‘Arwoedhweyth diwyethek re beu difenys yn soedhogel a-dhia mil, naw kans, naw ha dew ugens, mes kyn feu hedhys an difenans na yn mil, naw kans pymthek ha peswar ugens ha nerth res dhe gonselyow teythyek dhe sevel arwoedhweyth-stret diwyethek, konsel ABC a wohela provia neb polisi dhe wul gwirvos dhe annedhysi dhe bysi arwoedhweyth dre bymp warn ugens blydhen a-wosa.’

Polisi kehaval gans Konsel Sita Belfast re wrug gorthybow pals a-gynsow gans moy ages kans, onan ha tri ugens a wovynnow rag sinweyth diwyethek, ha nyns yns i oll rag arwoedhyow Sowsnek-Iwerdhonek. Ynwedh yth esa govynnow rag arwoedhyow gans Nihonek, Chinek hag Ebrowek ha Lallansek Ulster.

Yn Alban – BBC Alban

Yth esa pintys a gorev ow pos diverys a-gynsow wosa diwotti istorek dhe vos sawys avel negys kemmyniethek yn tre Albanek. Tavern an Arader yn Wigtown, yn Konna-tir Machars yn Galloway.

Yth esa godros a wul rannjiow y’n drehevyans, mes annedhysi deythyek a’n prenas rag pesya y negys avel diwotti.

Craig Hamnett, kadoryer Kowethas an Kemmynieth Diwotti Kemmyniethek Wigtown, a leveris bos difres bras ma na vydh kellys an tavern hag yw moy ages dew kans blydhen y oes; y gynsa kummyas a veu grontys yn mil, seyth kans, pymthek ha peswar ugens.

Y’n gwettha prys, an negys a dhegeas nebes wosa an Pandemek yn dew vil dew warn ugens, yn despit bos an drehevyans yn studh da, mes nyns esa nagonan a vynna po prena po gobrena an negys a-wosa.

Craig a dheuth yn Wigtown a-dhiworth Ceredin hag ev a dheuth rann an kaskyrgh dhe sawya an diwotti rag an kemmynieth.

An bagas a allas prena an diwotti gans skoedhyans arghansek a-dhiworth argerdh Negys Alban Soth orth pris a tri hans deg warn ugens mil a beunsow.

Craig a leveris ‘an gorthybow bys y’n termyn ma re beu splann, mes ni a woer ni dhe vos orth dallethva a fordh pur hir. Yma ober ow talleth rag pareusi an ostyans rag an seson bysi, hag ena yma’n oberenn a dhaswul an gegin rag surhe boes da dres eghenn.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Y fydh gwrys Diskwedhyans Artweyth Pask dhe Villa Marina Arcade y’n seythun ma gans Kowethas Artweyth Mannow. An dalleth a vydh dy’Gwener an etegves a vis Ebrel hag ev a vydh pesya bys yn dy’Lun an kynsa warn ugens a vis Ebrel. An hwarvos yw heb kost ha darasow an diskwedhyans a vydh igor dhe dheg eur bys dhe hwegh eur.

Y’n pympes blydhen yn rew, an hwarvos yw arghesys gans kowethas Ramsey Crookall hag y fydh artweyth awenys gans sostenadewder, bewnans gwyls, tirwelyow hag an arvor. Gwrys yw yn kespareth gans UNESCO.

NOWODHOW AN SEYTHEN

An Konsel re ros kummyas dhe worra turbin gwyns hirra yn ogas dhe Lannvyghal. Octopus Energy a vynn sevel neppyth seyth meter ha tri ugens y hirder. Henn a via dew veter warn ugens moy es kyns. An Konsel a grys turbin an par ma dhe’ga gorra moy ogas dhe amkanow glas.
***
Nyns eus saw dew gowbal ow tretha an Tamer y’n eur ma. An Kowbal Penntorr henwys Lynher re beu gorrys yn dok sygh rag nowydhyansow. Y fydh an ober gwrys yn Aberfala gans AhaP.
***
Kuntel eth kan romansek skrifys yn Kernewek a vydh performys an hav ma. Arlodhes a Shalott a veu skrifys gans Matthew Thomason. Performys vydh a hys Kernow Mis Metheven ha Gortheren.
***
Yth esa gormeul war skath golya lugger a Gernow dhe’n Pewasow Skathow Klassek. Barnabas yw teyr bledhen ha seyth ugens y oos ha trigys yn Lulynn. Perghennys yw gans Trest Morek Kernow.
*
Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy nessa seythen

YMA Y’N DOWLEN MA

• Gari an Gov – Pennseythen Gernewek
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Marghadoryon Mernans” Graham Sandercock
• “Naw Mab Hardh” – John Bolitho
• “Gas e” – Fiona O Clereigh
• “Delyow Sevi/Ryb an Avon” – Bagas Crowd
• “Three Spires Set” – Leski
• “Cerddwn ymlaen” – Dafydd Iwan
• “Jgs” – Alan Pengelly ha Skwardya
• “Holroyds Jig” – Kerensa Wright
• “Fordh dhe Dalvann” – Krena

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC Wales

Kansow a dus a wrug rann yn keskrodhvol rag kavoes moy a vaystri orth chiow yn Kembra.

A-dro dhe beswar kans den a dheuth yn keskerdh yn Nefyn, Gwynedd, ordenys gans bagas kaskyrgh Yeth Kembra Cymdeithas yr Iaeth.

Governans Kembra re leveris i dhe skoedhya an tybyans bos gwiryow dhe bubonan dhe gavoes tre yw da lowr, hag yth esa an grodhvoloryon ow pysi ‘nerthow laghel dhe gemmyniethow teythyek’ rag ordena avonsyans a jiow yw gwiw rag edhommow tus y’n ranndir.

Herwydh hwithrans gans Konsel Gwynedd, pymp ha tri ugens den y’n konteth re beu herdhys dhe-ves a’n varghas-chi kyns an konsel dhe dhalleth toll-konsel keworransel kans, deg ha dew ugens kansrann orth nessa chiow.

Wallis George, den a oberi gans kowethasow chiow yn Kembra North a leveris ‘Ni a vynn bos selys an argerdh-towlenna orth edommow-teythyek. Ni a vynn may fo omglewans yn kemmyniethow teythyek i dhe vos nerthhes gans moy a awedhyans war an pyth a hwer y’ga kemmyniethow, ha bos ragwir dhe dus deythyek mars esens i owth assya po prena po gobrena.

Iwan Rhys Evans. Tri warn ugens bloedh, yw esel konsel an dre Nefyn hag ev a leveris bos anwuladow dhe gavoes chi dhe brena. Ev a leveris bos studh euthek hag yma teyluyow re drigas y’n ranndir dre henedhow pals ow pos herdhys dhe-ves.

Yn Iwerdhon – RTE

Yma’n DUP ow krodhvolas a-dro dhe’n ervirans a-gynsow dhe wul sinweyth gans Yeth Iwerdhon yn gorsav an hyns-horn nowydh yn Belfast. Yth esa gorthter ow tevi a-ji yn bagasow Unyansek a-ban leveris menestres Liz Kimmins a-dro dhe dowlow rag an sinweyth diwyethek. An gresenn nowydh kyttrin ha tren Belfast Grand Central a veu igerys mis Gwynngala y’n vlydhen eus passys, ha’n kost a wul an sinweyth nowydh yw dismygrivys bos a-dro dhe kans ha hanter-kans mil a beunsow.

Ledyer an DUP, Gavin Robinson a leveris dhe eseli y barti ev dhe grodhvola yn soedhogel a-dro dhe skoelya arghans poblek, mes yn kuntelles poblek, Sinead McLaughlin, esel an SDLP a-barth Foyle, a leveris bos kammwrians pur vras dhe wul dadhlans meur a-dro dhe’n sinweyth.

Yma neb chons bos herdhyans gans an DUP rag gul dhe’n ervirans bos po afydhys po neghys gans kessedhek Stormont dien, yn le an Venystres Isframweyth.

Padraig O Tiarnaigh a Conradh na Gaelige a leveris bos an ervirans ‘pur a-vri rag an Yeth rag may hyll tus hy devnydhya herwydh usadow yn leow poblek’, mes Ms Little-Pengelly a’n DUP a leveris bos gwiw bos spas dhe dus dhe leverel prederow a-dro dhe spena arghans poblek a-dro dhe gans hag ugens mil peuns rag removya sinweyth yw ogas nowydh ha’ga dasworra.

Yn Alban – STV

Benyn yowynk Albanek re solempnyas henhwedhlow Hebrydiek wosa dos ha bos ‘morvoren wir’ dre gavoes lost gwrys yn arbennik ha fylmya anethow yn-dann an dowr a-dro dhe’n ynysow hebrydiek.

Kate McLeod, eth warn ugens bloedh, a- dhiworth Uig dhe Ynys Lewis, gelwys an Vorvorenn Hebrydiek, re gevis milyow a siwyoryon wosa kevranna hy anethow yn-dann dhowr.

Yma hi ow fylmya kevres nowydh henwys Hwedhlow an Vorvorenn – Uist ha Barra. Yn kevres a deyr rann hi a vydh vyajya moy ages kans ha hanter kans mildir war skath an teylu rag sedhi ha hwithra an mor a-dro dhe’n Ynysow Monarch hag Uist kyns mos war-soth dhe Varra ha Vatersay.

War an tir, Kath a wra hwithra moy a-dro dhe vorvorennow yn henhwedhlow albanek.

Y fydh diskwedhys an kevres gans BBC Alba ha BBC iPlayer dhe dhy’Meurth an ethves a vis Ebryl dhe naw eur, hag an dowlenn a vydh gwrys yn Albanek gans istitlow yn Sowsnek.

Yn Mannow – IOM Today

An Braidd Eistedfodd re beu gwrys y’n vlydhen ma hag yth esa gwaynoryon pals yn pub rann. Beatie Dovey, Ruth Brown ha John Willi Moore oll a gavas kynsa piwasow yn rannow dihaval ‘Lennans’.

Arie Eisinger, Simon Young, David Williams, Simon Fletcher, Graham Crowe ha John Willi Moore oll a gavas kynsa piwas yn rann Gour y honan.

Madeline Kelly a waynyas y’n rann ‘ kana hymnys’

Kynsa piwas yn rann ‘Benyn Hy Honan’ a veu gwaynys gans Amy Kaighin, Jean Kennish, Nici Fletcher-Causer, Breeshey Kelsey ha Madeline Kelly, ha piwasow rag bardhonieth dherowel a veu gwaynys gans John Quaye, Ruth Brown, Anne Clark ha Peter Corkill.

Willow Kelly-Brown a gavas an piwas rag an gwella performyores le ages onan warn ugens bloedh.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Yma dehenva Logdewi ow kelli tri ugens soodh. Pennrewloryon re dhallathas keskusulyans war a towl saw i dhe leverel pubonan kellys a wra kavos meur a weres. An dhehenva yw aswonnys yn ta a hys Breten Veur awos keusow gwrys ena kepar ha Davidstow ha Cathedral City.
***

Nans yw bledhen gweythyer gweres a verwis yn Gaza wosa omsettyans gans Ysrael.
Den Penryn James Henderson o tredhek-bloodh warn ugens.
Lemmyn yma y gov pesyes gans y hanow res dhe klub boksusi y’n y dre y honan.
***
An Appell Howldrehevel a dhallathas nans yw pymp bledhen warn ugens.
An alusen re ros An Gresen Howldrehevel dhe Glavji Trelosk ogas ha tri milvil peuns dres an termyn na rag gweres an gonis kanker.
Kyns igerans an gresen, res o dhe bobel mos dhe Dherowfordh yn Dewnens.
***
Pennseythen Gernewek a veu synsys yn Truru y’n bennseythen yw passys.
Restrys veu gans Kowethas an Yeth Kernewek dhe Lys Kernow.
Yth esa dyskansow hag entertenment ena.
An Kowethas a grys bos sewena.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Kneecap
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Arlodhes an lynn” – Hanterhir
• “Tregajorran” – Bagas Degol ha Dalla
• “Delyow Sevi” – Changing Room
• “Rann na Móna” – Capercaillie
• “Hevva hevva” – Skwardya
• “Oll avel onan” – Brother Sea
• “Zachinthos/Money’s my fortune” – Splann
• “Delyow Sevi/Hard Rock Miner” – Martha Woods
• “Kyns ty dhe vos” – Phil Knight

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinen

Fylm nowydh gwrys yn Kembra a vydh argemmynnys dre dhevnydhya Kembrek.

‘Havoc’ a veu fylmys yn Kerdydh gans sterennow Tom Hardy ha Forest Whittaker, ha lewys gans lewyer kembrek, Gareth Evans, a vydh diskwedhys y’n kynsa tro dre Netflix nessa mis. Rag argemmynna an fylm nowydh der media kowethasek, istitlow kembrek re beu devnydhys y’n ragwelans, ow kul skoedhyans bras yn-mysk Kembrogyon re wormoelas an dra.

Ha nyns yw hemma an kynsa tro Netfix dhe dhevnydhya Kembrek. Yn dew vil tri warn ugens, i a brenas kevres henwys ‘Dal y Mellt’ a dhiworth S4C rag y lesa yn ollvysel. Ynwedh, Netflix re gomprehendyas istitlow kembrek gans nebes fylmow, haval orth ‘The Adam Project’ ha ‘Red Notice’ hag owth omwul ynna gwarier Ryan Reynolds, kesperghennor bagas peldroes Wrexham.

Yn areth dhe’n Kessedhek Negys Kembrek, Benjamin King, Lewyer Polysi Poblek Netflix, a leveris bos Kembra ‘hwedhel a seweni’ y’n diwysyans fylm drefenn bos pur dha gans tus towlennow ‘arbennik dres eghen yn hwonisogethel’.

‘Netflix a yll gul soedh skoedhyek dre witha hag avonsya Yeth Kembra’ a leveris ev, ‘ha’y gweres dhe dhrehedhes goslowysi brassa’.

Yn Iwerdhon – RTE

Arwoedhyow a dhevnydh Yeth Iwerdhon a vydh sevys yn Gorsav Kres Meur yn Belfast kyns pell.

Menystres Isframweyth yn Stormont, Liz Kimmins, a leveris bos an sinweyth sevys diwettha y’n vlydhen ma gans Iwerdhonek orth sinweyth kavoes fordh, derivadow rag trethysi, salowder ha dynnerghi.

Y’n kynsa towlow dhe dhastrehevel an gorsav, nyns esa menegyans vydh a’n yeth ha kemmynieth an yeth a veu diswaytys dredha. Govynn a veu dannvenys dhe Vs Kimmins yn kever fowt an yeth y’n sinweyth ha hi a worthybis dre leverel ’Omres ov dhe weladewder hag avonsyans Yeth Iwerdhon dhe bub rann agan gonisyow poblek hag a-ji y’gan poblans. Nyns yw Gorsav Kres Meur tyller rag tus Belfast yn unnik, yth yw kres a dresuperthyans rag tus oll a-dreus an ynys ha pur vysi yw hi dhe dhiskwedhes skeus a’gan tus oll. Rakhenna yth erviris vy gorra sinweyth diwyethek yn Gorsav Kres Meur, hag yn jynnow-tokyn Translink oll.

Yn Alban – The Herald Scotland

Kynsa fordh-vardhonieth wodhalek bythkweyth yn Alban re beu lonchys yn ynys Skye.

‘Slighe nam Bàrd’ a vydh provia hyns bardhoniethek a-dro dhe’n ynys, gans amkan a gommendya dhe dus deythyek, kennedhlek, ha keswlasek blas a ertach, kan ha bardhonieth wodhalek.

‘Sabhal Mor Ostaig’, Kresenn Kenedhlek rag Gonisogeth ha Yeth Wodhalek, a dhallathas an hyns y’n dy’Gwener yw passys rag keslamma gans Dydh Bardhonieth an Norvys.

Vyajoryon a yll kavoes folennik heb kost gans mappa a-dhiworth an gresenn, selys yn Sleat, gans gidyans dhe seyth tyller gans kevrenn dhe neb bardhonieth po kan. Kodenn QR rag pub tyller y’n folennik a wra kevrenn dhe rekordyans a’n vardhonieth po kan a yll bos devnydhys gans tus rag y glewes dre glappkodh.

Abigail Burnyeat, Lewyores a Hwithrans dhe Sabhal Mor Ostaig a leveris: ‘Lieskweyth, tus a dheu dhe Skye rag hy thirwel deg, mes amkan Slighe nam Bard yw dhe dhiskwedhes an mell ynter gonisogeth Godhalek ha tirwel huskoskek Skye.’

Yn Breten Vyghan – Agence Breangne Presse

Pewasow dew vil pymp warn ugens a veu res gans Soedh Poblek Yeth Breizh yn dy’Gwener yw passys, hag an pewas meur a veu res dhe Blouguernou. Yn mysk an rol a bewasow erell yth esa:

Pewasow an Soedh:

Dhe Dhiwan Breizh rag sevel rann alwesik, ha Kuzul Skoazell Sant-Breig rag gul gerlyver diwyethek rag kerens.

Pewasow rag lyver fugiethek a’n gwella:

Dhe Baskal Hervio rag y hwedhel ‘Ammig Sei-enn Ru’, dhe Loeiza an Duigou rag hy hwedhel ‘Kali Torrdent’, ha Paol ar Meur rag y hwedhel ‘Tan ha Distan’.

Pewasow rag governans teythyek:

Dhe Gemmynieth Morlaix rag kommendya towlenn dhe dhevnydhya Bretonek, Quimper rag dyllo gidlyver a dhevnydhyans Bretonek y’n sita, ha dhe Drévé rag igeri towlenn dhiwyethek y’n skol boblek ena.

Hag ynwedh yth esa pewasow erell rag an gwella traow klewes-gweles, an gwella towl erbysiethek, ha’n gwella kanow kenys yn Bretonek.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Approvyans re beu res dhe dowl ughelhe prisyow tretha an Tamer war an pons ha kowbal. Tollow a vydh ow kressya rag kerri dew beuns tri ugens diner bys dhe dri feuns. An re gans tag a vydh ow kressya unn peuns deg diner warn ugens bys dhe unn peuns ha hanter.
***
Tan bras a dhallathas yn krow meur yn Kammbronn ow tistrui karavanys ha kyttrinyow.
Perghennys yw gans Williams Travel.
Nebonan a’n kowethas na re leveris na vydh effeythyans bras dhe’n gonis byttegyns an bobel effeythys re gavas gwarnyans an kudyn seulabrys.
***
Yma own Lannstevan dhe dhos ha bos tre varow.
Tri arghantti re leveris i dhe dhegea y’n keth seythen.
Halifax, Lloyds ha Santander a lever bos moy a bobel ow restra aga mona warlinen.
Lies shoppa y’n dre a lever bos godros dhe’ga negysyow.
***
Bagas rapp Iwerdhonek Kneecap a vydh ow seni yn Kernow.
<<tamm ilow>>
An tri den Belfast re worras Iwerdhonek a-dherag an bys yn krev gans aga ilow nerthus. Y fydhons ow seni dhe Eden peswara Mis Gortheren.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nans yw pymp bledhen y tallathas covid.
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Diskwedh dhymm an towl” – Kensey
• “Mowes a Vedlam” – Jowan King
• “Holan, tan ha gwyns” – Aggie Boys
• “Whirl-y-reel 2” – Afro Celt Sound System
• “Bewewgh pub mynysen oll” – Juliet Ann
• “KarnBre” – Skwardya
• “Breton 94 / Kea Fair” – Ahanan
• “Vodya” – Gwenno

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinen

Treth Kembrek a-vri re beu devnydhys avel kodhvolva erbynn Elon Musk y’n seythun ma. Traeth Morfa Bychan yn Gwynedd re beu dhiskwedhys yn gwydhyow a veu kevrennys gans bagas kaskyrgh Led By Donkeys.

An brassa krodhvol erbynn Musk y’n norvys oll a veu gwrys gans an bagas rag assaya lettya tus a brena karr Tesla. Yth omdhiskwedhas y’n gwydhyow nebonan ow tevnydhya an hanow Prama, a lewyas Tesla Model 3 glas a-dreus an treth ogas Porthmadog. Yth esa hi ow tenna rakan a-dryv an karr rag delinya furv gowrek y’n tewes a Musk yn-dann wul salusyans faskoriethek ryb sin gans an geryow ‘Na bren Tesla’. An gwydhyow a veu kevrennys yn gwiasvaow media kowethasek an bagas.

Yn Iwerdhon – RTE

Dydh Sen Padraig a veu solempnys y’n seythun ma, hag yn mysk an solempnyansow, moy ages mil, pymp kans a dus re ynskynnas menydh yn Konteth Antrym. Leverys yw bos Menydh Slemish ogas Ballymena tyller may bugelyas deves Sen Padraig dre hwegh blydhen wosa bos kevys diworth Breten gans bagas a woedheli. Herwydh henhwedhlow, yth yw an tyller may klewas ev galow war-tu ha bewnans kryjyansek, ha diwettha ev a dhros Krystonedh dhe Iwerdhon. Konsel Antrym Est ha Kres a wra hwarvos pub blydhen rag bushys bras a dus a guntell warbarth war ledrow an menydh.

Herwydh kannas an konsel Paul Gallagher, kewer teg a gennerthas bush brassa ages dell yw usys dhe dhos y’n vlydhen ma, hag an hwarvos re beu gwrys der oll an blydhynyow yw kovhes gans nebonan ha’n hengov a’y wul yw tremenys dre henedhow a deyluyow.

Yth esa lies teyluyow gans fleghes yowynk ena, hag unn gour a wrug rann an hwarvos a leveris ev dh’y wul rag solempnya asleans y glun a-gynsow.

Hirder an menydh yw a-dro dhe beswar kans seytek ha tri ugens meter, ha rag an brassa rann a dus res yw a-dro dhe our dhe gowlwul an kerdh owth ynskynna ha diyskynna arta.

Yth esa bagas sawya menydhyek parys dhe weres, mes nyns esa droglamm vyth dre’n jydh.

Yn Alban – STV

Dew esel a’n moyha a-vri yn norvys didhana fleghes re dheuth ha bos eseli y’ga bewnans oll a vagas gonisogethel.

Sylla Fysher hag Arti Trezays, yw bagas ‘An Galter ow Kana’ yw aswonnys dre bub rann a Alban hag i a dheuth ha bos eseli Kowethas Alban Ilow ha Kan Hengovek yn solempnita yn Klub Artweyth Glasgow dy’Mergher.

Sylla hag Arti a dhallathas performya yn klubow gwerin a-dreus Alban ha Pow Sows, ha wosa degblydhynyow a wul yndella an tybyans a dheuth dhedha a wul rekordyans a ganow hengovek rag fleghes. Hanow an rekordyans ‘An Galter ow Kana’ a veu gwrys herwydh treveglos aga thre; ‘Kingskettle’ yn Fife.

Aga diskwedhyansow a dheu ha bos aswonnys yn ta hag i a veu notys gans an BBC. I a wrug nebes darlesansow ragdha hag a waynyas piwasow BAFTA hag an diskwedhyansow a ynkressyas bys moy ages dew kans diskwedhyans yn few pub blydhen.

I re wrug moy ages kans dvd, gwydhyow ha sidi, hag i a veu res MBE yn mil, naw kans, nownsek ha peswar ugens.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Y fydh gwrys Eisteddfod Braaid blydhynyek yn Mannow y’n pennseythun ow tos yn Hel Braaid. Yn mysk an hwarvosow dhe dhy’Sadorn an nessa warn ugens, y fydh kestrivyow yn peswardhek klass, y’ga mysk; lenna bardhonieth, kana yn solo gans benynes ha gwer, kana kan ha diskan, hymnys, kanow gwerinek, kana bagas a beswar, keuryow ha hwedhlow didhanus.

Wolkomm yw pubonan a bub bloedh. Kadoryer an gorthugher a vydh Chris Lyon, hag an breusyon a vydh Gareth Moore ha Dot Tilbury MBE.

Yn mysk an piwasow, y fydh Hanaf Laurie Kelly rag an gwella hymnys, Piwas Sue Howe rag an gwella kan solo gans benyn, Piwas John Kennaugh rag an gwella diskwedhyans lyennek, hag Hanaf Eric Goldie rag an gwella performyer le ages onan warn ugens bloedh.

Nowodhow an seythen

Bragti Sen Austell re leveris an kowethas dhe dreghi dew ugens soodh. Menystrans an bragti a lever bos edhomm dhedha iselhe niverow a bobel awos kostow dhe yskynna kyns pell awos Surheans Kenedhlek ha Gober Leha Kenedhlek. An bragti a wra perthi kostow moy a tri mil vil peuns.
***
Yma an Trest Kenedhlek ow keskewsel gans Konsel Kernow war denkys Krestir po Heartlands. An bal koth a veu dasfurvys dhe bark gans kresen keskusulya, jynnji ha koffiji nans yw pymthek bledhen byttegyns, an tyller yn Poll re wodhevis dyfyk skodhyans. Degea a wrug nans yw bledhen.
***
Y fydh moy a arghanttiow ow tegea yn Kernow. Santander re dherivas bos peswar dhe dhegea omma. Shoppys a vydh kellys yn trogh bras a hys Breten Veur. Rewloryon a lever bos moy a bobel ow restra aga mona warlinen.
***
Hedhas re beu erghys war dowl treghi dhe’n dor teyr limwedhen yn Aberfala. Hanterkans person a sevis erbyn aga threghi yn Fordh Trelawney. Konsel Kernow a leveris bos koll an gwydh an diwettha dewis.
***
Hag igerys dhe’n poblek lemmyn yw Kerdroya. An Milhyntall re beu drehevys war Woon Brenn gans keow Kernewek. Will Coleman yw an den neb a dhallathas an ragdres. Ni a glappyas ganso nans yw pymp bledhen.
<WILL>
Henn yw oll an seythen ma.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Jerry Sethir
• Nicholas Williams

Kanow an seythen ma

• “Tir ha mor” – Gwenno
• “Awel vase” – Dalla
• “Fathain” – Brian O hEadhra
• “Lamorna” – Tir ha tavas”
• “Mordardh” – Graham Sandercock
• “Bys Jenna” – Molly Biscoe
• “Re bo dhis lowena” – Skwardya
• “Oró sé do bheatha bhaile” – Dubliners
• “Tekka ha hwekka” – Hanterhir
• “Tus an kastell” – Naked Feet

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinenn

Yma chanjyow ow tos rag gwariva yn treveglos Portmeirion, hag yw a-vri dre’n norvys oll. An dreveglos ha lowarthow teg ogas Penrhyndeudraeth a veu desinys hag avonsys dre dheg ha dew ugens blydhen gans pennser Kembrek, Clough Williams-Ellis, gans drehevyansow yn gis Kresvorek a denn kansow a wodrigoryon pub blydhen.

Williams-Ellis a brenas an tyller yn mil, naw kans, pymp warn ugens a-dhiworth perghennogyon an tirva Aber Ia (Aber Rew yn Kernewek), hag ev a janjyas y hanow dhe ‘Portmeirion’ hag yw ‘Porth Konteth Merioneth’.

An kynsa oberenn o dhe janjya chi koth an manor yn ostell, hag ena drehevel drehevyansow arall ‘Palladian’ aga gis. Nebes anedha a veu sawys diworth leow erell ha Williams-Ellis a dheskrifas y ober avel ‘tre rag drehevyansow koedhys’.

Mes yn blydhynyow a-gynsow unn drehevyans; an wariva, re dheuth ha bos andhevnydhys. Drehevyans Rolys Gradh Dew yw, ogas dhe’n koffiji ‘Caffi Glas’ ha garth poblek ‘An Piazza’.

Yma towl nowydh gans dyghtyoryon ena dhe ystynna an drehevyans rag komprehendya spas lowr rag diskwedhyansow rag leverel istori Portmeirion.

Ombrofyans re beu dannvenys dhe Gonsel Gwynedd may hyll bos kevys kumyas drehevel rag an oberenn. Ynwedh y fydh keworrys hyns ledrek rag avonsya hedhas gans tus evredhek, koth ha teyluyow gans kadoryow-herdhya.

Yn Iwerdhon – RTE

Yeth Iwerdhon re beu kewsys y’n kynsa tro yn istori yn Chi Kemmyn Predennek dre brys Govynnow dhe’n Pennvenyster.

Ledyores an SDLP, Claire Hanna, a dhevnydhyas an yeth yn-dann verkya Seachtain na Gaeilge ha Dydh Sen Padraig.

Ynwedh hi a brofyas galow dhe’n Pennvenester dhe dhos yn Belfast dre’n Fleadh Cheoil, hag a veu afydhys gans Mr. Starmer.

Ms Hanna a leveris bos hemma termyn gwiw dhe dhevnydhya Yeth Iwerdhon y’n kynsa tro yn Govynnow dhe’n Pennvenester ha tus a-dro dhe’n norvys owth omdarbari solempnya ertach ha gonisogeth Iwerdhonek. Hi a geworras hy galow dhe vos gwrys gans spyrys an kowethyans dasnowydhhes ynter an UK hag Iwerdhon hag yw, dell leveris hi, poesekka ages bythkweth kyns yn-mysk studh terfyskus an norvys.

Hi a leveris ‘Pup-prys y fydh kevrenn dynn ynter an dhew ynys ma, ha poesek yw ni dhe synsi an spas dhe ystynna kowethyans pan vo kavadow.’

Yn Alban – STV

Darlesa dre Yeth Alban a vydh degemmeres onan poynt eth milvil a beunsow rag omdhrehevel wosa seweni fylm Drogober BBC Alba ‘An t-Eilan’. Yma’n arghasans yn towlgost dew vil pymp warn ugens bys dhe hwegh warn ugens hag a veu afydhys gans Governans Alban a-varra y’n seythun ma. An arghans nowydh a vydh ughelhe arghasans sommek rag Media Gaelige Alba bys dhe peswardhek poynt eth milvil dre’n vlydhen ow tos.

Hwithrans a-gynsow gans kowethas arghansek Ernst and Young a gavas Media Gaelige dhe wul peuns, pewardhek warn ugens diner orth pub peuns yw kevarghewys hag an arghans ow skoedhya tri hans ha dew ugens soedh, yn aga mysk, kans ha tri ugens soedh yn kemmyniethow an ynysow.

Kate Forbes, Ispennvenystres ha Skrifenyades Gaelige a leveris ‘Sewen An t-Eilean a dhiskwedh an fordh may hyll dri ranngylgh bewek darlesa der Albanek les keswlasek dhe Alban. An dowlenn a verk oes nowydh pellwolok Gaelige a allsa tenna vyajoryon dhe Alban rag skoedhya soedhow ha spasow erbysiethek yn kemmyniethow an ynysow. Rag tevi an yeth ni a vydh krevhe adhyskans der Albanek ha kevarghewi pymthek warn ugens poynt seyth milvil rag avonsya an yeth yn dew vil, pymp warn ugens dhe hwegh warn ugens.’

Yn Mannow – Manow Hedhyw

Yma dhe dus a gar resek gans jynn-diwros chons dhe berghenna tamm a istori Res TT, hag arwoedhyow mildiryans genesik a-dhiworth rannow unn dhe deyr ow pos strivwerthys orth gwiasva soedhogel an hwarvos a-vri.

An strivwerth yw rann a dowl dhe nowydhhe an arwoedhweyth a-dro dhe’n resegva yn dew vil peswar warn ugens, meur anedha re beu strivwerthys orth pris pur ughel seulabrys.

A-varra y’n vlydhen ma, arwoedhyow diworth rannow diw, teyr, peder, pymp ha hwegh a veu gwerthys keffrys hag arwoedhweyth diworth dew vil hag etek dhe dhew vil, onan warn ugens.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Jerry Sethir
• Nicholas Williams
• Bardh meur Jenefer Lowe
• Kanow an seythen ma

• “Kan an tewyn” – Minko
• “Kernow, ow thre” – Ray Chubb
• “Chase the ace” – Mec Lir
• “Parra hearn” – Dalla
• “Onan hag oll” Graham Sandercock
• “Dr MacPhail’s Trance” – Capercaillie
• “Maggi Mw” – John Bolitho
• “Antempna Kernewek” – Simon Glanville
• “Bro goth agan tasow” – Keur heb Hanow
• “Marth unn tro” – Penumbra

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC

Kynsa mis Meurth o Dydh Sen Dewi yn Kembra ha keffrys ha’n solempnyansow oll, yth esa tus ow kordremena Gwriansow a’n Gwella Guinness.

Sue Taylor-Franklin ha Sam Taylor a-dhiworth Aberdare, Rhondda Cynon Taf a wrug kovskrifans a’n gwella rag benynes ow tenna jynn-ethenn, kul y les, dre bellder a ugens meter yn Llanberis, Gwynedd. Orth aga nessa assay i a’n gwrug yn dew ugens poynt pymp tri eylenn. Sue, yw hwetek ha dew ugens bloedh, a leveris; ‘Prout on ni a’gan gwrians mes yeyn o an jydh.’

Sterenn Drag Race RuPaul, Marmalade, a wrug kovskrifans a’n gwella rag an brassa myns a vleujennow dhe unn bows, gans pows gans mil, eth kans, dew ha tri ugens lilli korawys bew. An bleujennow a veu res gans negys-bleujenn Blas Y Tir.

Kestrivores y’n Great British Bake-off, Michelle Evans-Fecci a wrug kovskrifans a’n gwella dre worra rew-hweg war hwegh ha tri ugens tesenn-hanaf yn teyr mynysenn, ow kordremena an kovskrifans kyns a bymthek warn ugens.

Hag Ellyn Baker, a ober yn Lowarthow Losoniethek Kennedhlek a skrifas gans jynn-amontya; Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch yn pymthek poynt tri tri eylenn, gans unn bys hepken, rag gordremena an kovskrifans na.

Yn Iwerdhon – BBC

Astel-ober Yeth Iwerdhon a hwarva y’n kynsa prys bythkweth y’n seythun ma rag krodhvola a-dro dhe leheans a arghasans rag an Yeth a-dreus amal an Repoblek hag Iwerdhon Kledh.

Moy ages dew ugens kowethas a wrug rann an hwarvos ha skolyow an yeth ha kowethasow a ober gensi a hedhis oberi der hanter unn jydh.

An astel-ober a veu gwrys awos leheans arghansek gans maynorieth an yeth yn Iwerdhon oll, Foras na Gaeilge hag a veu fondys yn mil, naw kans, nownsek ha peswar ugens avel siwyans Akord dy’Gwener an Grows. Hy ober yw avonsya Iwerdhonek der Iwerdhon oll. A-dro dhe unn gwarter a’y arghans yw degemmerys dhiworth Stormont, hag a-dro dhe dri hwarter a dheu a-dhiworth Governans an Repoblek.

Foras na Gaeilge re leveris bos res a wul sawyansow a-dro dhe eth kans mil euro yn dew vil pymp warn ugens, hag y fydh res a gavoes an arghans na dre lehe arghasans rag nebes bagasow yn Iwerdhon Kledh. An ervirans ma a wrug dadhel ynter an DUP ha Sinn Fein a-dro dhe arghasans rag bagasow North-Soth.

Conchúr Ó Muadaigh, a Conradh na Gaeilge, a leveris bos homma an kynsa tro kemmynieth an Gaeltacht dhe wul astel-ober, hag ev a leveris i dhe gennertha ha shamya governansow ha’n Repoblek hag Iwerdhon Kledh rag digelmi an mater yn yniadow.

Yn Alban – STV

Alusennedh gwitha natur re brenas ranndir y’n Ugheldiryow yw brassa ages sita Dundi, yn dann leverel bos hemma merkboynt poesek yn argerdh a oberi erbynn barras an hin.

Yma dhe’n Trest Bewnans Gwyls Alban seyth mil, hwegh kans hag etek hekter yn Inverbroom lemmyn, hag yw y vrassa prenas a dir bythkweth.

Orth pris a seythek poynt pymp milvil a beunsow, an prenas a veu gwrys galladow gans ro a-dhiworth rias privedh, ha henn yw an brassa ro yn istori tri ugens blydhen an trest.

Yma’n tir a-dro dhe eth mildir war-soth diworth Ullapool, ha’n tir yw, y’n brassa rann towarghdir, hen koesow hanter-naturek, bargenyow-tir ha nebes lynnyn.

Pennlywores a’n trest, Jo Pike, a leveris bos a-ji y’n tir ma nebes an eghennow a’n moyha ikonek yn Alban.

Scott Renwick, tiek dhe Inverbroom a leveris ‘Pur dha yw gans agan teylu oll dhe gavoes spas a oberi gans Trest Bewnans-Gwyls Alban. Agan tas-gwynn a wayas dhe Inverbroom yn mil, naw kans, trydhek warn ugens, ha’n teylu re oberis war’n tir dre dhewdhek ha peswar ugens blydhen.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Yth esa kudynn y’n seythun ma yn Porth Douglas pan dheuth ha bos an kowbal ‘Manxman’ stegys yn leys. Kowethas an Steam Packet a leveris kesunyans a did isel gwenton ha gwaskedh isel an ayr a lehas an tid moy ages dell o dargenys.

Hag an kowbal ow kwaya a-ji y’n porth ev a dheuth ha bos stegys dre dermyn berr bys pan ughelhas an tid lowr dh’y rydhhe. Kannas an kowethas a afydhas nag esa peryll vyth dhe veni, trethysi po an kowbal y honan.

Tus esa a-ji y’n kowbal hag ev stegys a veu res diskwithansow heb kost.

Sedhoryon a wra hwithrans avel ragbreder kyns an kowbal dhe dhehweles yn gonisyow herwydh usadow.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Tre – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Kernow” – Graham Sandercock
• “Kernow, ow thre” – Will Keating
• “Kernewek 0v vy” – Phil Innes & Rosie Bouchard
• “Maggi Me” – Keur Benenes Lannvab
• “Tan y’n golon” – Brian Webb
• “Bro goth agan tasow” – 4 in a bar
• “Sav yn-bann” – Skwardya
• “Gool Piran Lowen” – Matt Blewett
• “Athelstan” – Skwardya
• “Trelawny” – Skwardya
• “Gwynn war dhu” – Graham Sandercock

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC

Yma kevrin ow hwarvos yn treveglos henwys Dolwyddelan yn Conwy y’n eur ma, ha nebonan ow kasa tesennow maylys ryb fordh veur. Yma tesennow lymmaval, tesennow alamand ha tesennow Eccles, maylys hwath, owth omdhiskwedhes ryb an A470.

Tus usi ow triga dhe north an dreveglos a dhallathas merkya an tesennow ogas diwedh an vlydhen yw passys.

Nebes an tesennow yw pedrys, mes meur anedha yw fresk lowr dhe vos a-ji dh’aga dydh-devnydhya.

An omdhiskwedhyans koynt re beu ow hwarvos dre nebes misyow lemmyn.

An tesennow re beu gwrys gans an keth askorrer; Margaret’s Country Kitchen yn Warwick, hag an kowethas re bysis orth an dus usi ow skoellya an desennow dhe hedhi gul strol yn Park Kennedhlek Eryri.

Unn triger an dreveglos, Paul Donnelly re’s gwelas lieskweyth ha’ga synsi hag ev ow kerdhes gans y gi.

Ev a leveris, ‘Hemma re beu ow hwarvos dre nebes misyow lemmyn. Dre’n seythun ma yth esa bern bras anedha; tri a-varr y’n seythun ha dew voy dy’Gwener. Ny’s merkis vy wostalleth, mes an maylyers a dhallathas dos ha bos aswonnys hag y notis vy patron. An koyntta tra yw i dhe vos a-ji y’ga maylyer hwath – ha nebes anedha yw fresk hwath, mar kwrug nebonan aga frena, pyth yw an acheson dh’aga skoellya?’

Sur yw pubonan an tesennow dhe vos tewlis a-dhiworth karr, mes ny woer nagonan piw yw an den usi orth y wul. Yma tus teythyek ow kelwel an den an ‘phantom iced tart flinger’, ha Margaret’s Country Kitchen re wrug lavar poblek yn unn bysi orth an den a hedhi y wul.

Yn Iwerdhon – RTE

Kaskyrghoryon a-barth Yeth Iwerdhon re wrug dynnargh bras dhe erivirans Governans UK dhe gildenna lagha erbynn devnydhya neb yeth nag yw sowsnek yn lysow Iwerdhon Kledh.

An lagha yw a-dro dhe dri hans blydhen yn y oes; rann an Reyth Menystrans a Wirvreus yn mil, seyth kans seytek warn ugens, hag yth esa towl dh’y removya avel rann an Reyth Yeth ha Honanieth gwrys gans Governans UK yn dew vil dew warn ugens mes nevra ny veu ev gwrys.

Lywyer Conradh na Gaelige, Ciaran Mac Giolla Bhein, a leveris removyans a’n lagha ma dhe verkya prys istorek yn feur rag kemmynieth yeth Iwerdhonek y’n North.’ Ev a geworras; ‘trygh bras yw erbynn kansblydhynyow a eskeans ha disfaverans, hag ev a ri dustunians dhe nerth hag ervirans a’gan kemmynieth. Res yw bos an keth roweth dhe Sowsnek hag Iwerdhonek yn spasow poblek kevrennys oll. Henn yw semlans parder.’

Laghyas a gews Iwerdhonek, Niall Murphy, a leveris mayth yw devar Menystres a Ewnder, Naomi Long, dhe gommendya gidyans krev a aswonn an gemmynieth a Iwerdhonegoryon prest ow tevi, hag esya aga homprehendyans a-ji yn spasow ha gonisyow laghel.’

Yn Alban – STV

Kist grer hag ynni klopenn hag eskern re beu diskwedhys bos a-dhiworth an keth oes hag an sans a-dhiworth Orkni yw leverys bos a-ji y’n gist. An gist a veu kevys yn mis Meurth mil, naw kans ha nownsek dre oberennow meur a dhaswrians orth Penneglos Sen Magnus yn Orkni.

Yth esa nebes dout mayth o an gist tyller derowel an eskern yn mysk profyans mayth esa hi gwrys rag aga synsi nebes diwettha, y’n hwetegves kansblydhen kyns an Dasfurvyans Albanek.

Mes wosa hwithrans y oes dre garbon dewynnyek a brof an gist, ha dre gevrennans gensi, an eskern, dhe vos an keth oes ha mernans Sen Magnus.

Jenny Murray, lywyores-kuntelles yn Gwithti Shetland, re beu ow hwithra Sen Magnus po Magnus Erlendsson avel rann hy PhD. Hi a leveris ‘Dre arghasans a-dhiworth Kowethas Hendhyskonieth Orkni, y kevis vy dydh karbon dewynnyek dre dhevnydhya sampel byghan lenn an gist. Henn a dhiskwedh bos an wydhenn treghys ynter mil, peswardhek warn ugens ha mil, kans eth ha tri ugens Wosa Krist.’

An eskern a veu dasynkleudhys yn peul y’n penneglos, an le mayth esens i a-dhiworth mil, kans hanter kans bys mil, naw kans ha nownsek.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Boes an ynysow Philipin re deuth yn Douglas a-gynsow wosa bos igerys boesti Kasalo, hag yw an kynsa koffiji Fylypinek yn Mannow. An koffiji nowydh re beu dynnerghys yn ta gans an gemmynieth deythyek.

An negys yw lywys gans gour ha gwreg Anthony ha Roxanne Banlawi.

An dhewbries a veu awenys dre gara kegi ha hwans a gevranna boes Fylypinek gans tus a Vannow.

Styr an hanow Kasalo yw ‘den a wra kevranna’ ha henn yw an pyth a vynnyn ni gul a leveris Roxanne. Hi a leveris ‘y fynnyn ni gul spas may hyll gonisogethow metya warbarth ha bos kevrennys.’

Yma boes spisek gans kig-mogh, pysk, spisow poeth ha frutys sitrus, haval orth Adobo, Lechon Kawali ha Sisig.

I a vynn ystynna aga gonis yn boesti brassa, van-boes, ha boes kyns-darbarys rag gwerthjiow teythyek.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Sweeney Todd – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Roev sos roev” – The Changing Room
• “Mar ughel yw an gwydh” – Dalla
• “An lader” – Ray Chubb
• “Hungan” – Phil Knight gans James Hawken
• “Meur ras a-dhia Gernow” – Gwenno ha keur Kernewek Covid
• “Spern Gwydn” – Laurie Huggett
• “An Woen Dhu” – Mamvro
• “Pysadow pystriores” – Ahanan
• “My a gar ow hi” – Hwerydh Eledh
• “Howlsplann” – Skwardya

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra North Yn Few

Bagas sawya a venydhyow yn park kenedhlek Eryri re beu gelwys pymthek tro y’n vlydhen ma, ha brassa rann an kudynnow rag tus ow tevnydhya medhelweyth GPS der aga klappkodh.

Blydhen bysi o rag Bagas Sawya a Venydhyow Nans Ogwen, ha res o dhedha sawya tus yn kewer dhrog ha pur wavek.

I a leveris bos brassa rann an kudynnow goheladow der hwithrans gwell a fordhow, ha kreftow tugavoes gwell. Yth esa meur a dus owth holya hynsow ‘yn tal’, heb galloes dh’aga heheveli gans an tir.

Y’n pymthek tro y’n vlydhen ma, naw anedha o rag tus o kellys, tri anedha der efeythyow a gewer yeyn drefenn nag esa dillas gwiw gansa, ha tri anedha drefenn nag esa faglenn gansa. Nyns esa saw unn galow yn unnik rag den shyndys.

Yn Iwerdhon – RTE

Yma skolyow nessa yn Iwerdhon ow pos gelwys dhe ombrofya yn kaskyrgh nowydh rag ynkressya an niver a bolsfastellow (defibrilators) yw kavadow yn tylleryow kemmyniethek a-dro dhe’n pow.

Towlenn nowydh re beu lonchys yn Galway, may ma studhoryon ow tevnyhdhya Towlenn Ragdyli-Dehweles gans botellow plastek dhe brena an jynnweyth goredhommek nowydh.

Yma studhoryon yn Colaiste Einde, yn Galway, ow kuntell arghans rag prena bolsfastell dre arghans a dhegemmersons i rag botellow ha kannys gwag. Pan vo prenys an jynn, y fydh gorrys yn le yn-mes ryb parkow-gwari an skol, hag yw devnydhys gans kansow a dus dre bub seythun. An tybyans a’y wul a veu profys yn kuntelles konsel studhoryon an kollji ha skoedhys gans Konsel Sita Galway keffrys ha’n Gonis Karr-Klavji kennedhlek.

Yma govenek dhe Gonsel an Sita i dhe brovia atalgistyow arbennik yn tylleryow erell rag ynkressya an myns a eylgylghyans rag an dowl ma.

Yma moy ages seyth kans studhyor yn Colaiste Einde, ha dismygis yw arghans lowr dhe vos kuntellys a-ji yn mis, mar kwrug pub studhyor eylgylghya dew votel pub seythun.

Yn Alban – Forres Gazette

Yma artweythyores yn Auldearn, ogas Inverness, ow profya payntya portrayans a dus rag kavoes arghans a-barth daskorrans hyns istorek an dreveglos.

Wosa solempnyans Samhain yn mis Hedra y’n vlydhen yw passys, Helen Wright a verkyas gwethheans y’n hyns ertach ha’n sinweyth a-hys dhodho.

Dell leveris hi; ‘Pan wrussyn ni gwaya dhe driga omma yn dew vil ha hwegh, yth esa hyns kler a allas bos siwys ha folennigow a allas bos kevys y’n diwotti teythyek. Y’n sinyow ha’n folennigow yth esa keyndir pur grev dhe istori Auldern, mes gyllys yw oll a henna lemmyn. Ni a dybis bos tybyans da dhe dhevnydhya an nessa hwarvos Samhain rag sevel arghans rag an ragdres.’

Avel rann an hwarvos, hi a vydh profya payntya portrayansow orth pris a bymp warn ugens peuns.

Helen, neb yw gweythyores vodhek yn gwithti Nairn, a leveris bos hwans dhedhi dasdiskwedhes istori Auldearn re beu ankevys dre vras.

Yma istori poesek yn Auldearn, yn y mysk; remenantys bewnans Pyktek, gwragh a-vri Isobel Gowdie, ha Kas Auldearn, mayth esa moy a dus ledhys ages y’n Kas Kulloden.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Styllva Fynoderee re waynyas piwas a owr yn Piwasow Hwyskiow an Norvys dew vil pymp warn ugens yn dew glassans. Avel gwaynoryon y’n klass ‘Tylleryow Arall an Norvys’, an styllva a vydh mos war-rag rag kesstrivya gans gwaynoryon a-dhiworth Iwerdhon, Alban hag Amerika rag gwaynya an titel ‘Gwella y’n Norvys’.

Kesfondyer ha Pennstyllwas, Paul Kerruish a leveris: ‘Ni yw pes da dres eghenn gans an siwyansow marthus ma. Yth yw gwayn meur a wra ughelhe omfydhyans agan bagas Fynoderee yn Ramsey.’

Ny yllir prena an hwyski hwath, y fydh gorrys yn balyeryow a dherow rag ynkressya y oes, mes y hyllydh y assaya dre junya gans Klub Fondyer Hwyski Fynoderee.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Pow / Bro – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Mor Hud” – Gwenno
• “Y’n Gellian” – Ahanan
• “Dal i gredu” – Dafydd Iwan
• “Bora govenek” – Alice Allsworth
• “Polka Aberfala” – System Son Kernow
• “Tus a bell” – Simon Glanville
• “Gray Bob/Cutty’s Wedding/Loch Carron/Gray Bob” – The Tannahill Weavers
• “Ryb an avon / Arwenack March / Cornish March” – Henavek
• “Tus an kastel” – Naked Feet

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Nowodhow Sky

Dafydd Ellis-Thomas, ledyer kyns Plaid Cymru, re verwis orth etek ha tri ugens bloedh. Ev o an ledyer ynter mil, naw kans, peswar ha peswar ugens ha mil, naw kans, unnek ha peswar ugens hag ev re bia Esel Senedh UK a-barth Merionedh, ha diwettha Meirionnydd Nant Conwy a-dhiworth mil, naw kans peswardhek ha tri ugens bys mil, naw kans dewdhek ha peswar ugens. Ev o menester a-barth gonisogeth, sport ha touristsieth yn Senedh Kembra bys yn dew vil onan warn ugens, ynwedh ev o kynsa Soedhek-Lywya an Senedh.

A-wosa, ev a veu gwrys Arloedh Ellis-Thomas.

Ledyer a-lemmyn Plaid Cymru, Rhun ap Iowerth, a leveris bos mernans Arloedh Ellis-Thomas “koll kowrek yn politigieth Gembra ha bywnans sivil kembrek.” Ev a leveris ev dhe vos onan a’n dus an moyha awenyek a’y henedh hag avel an kynsa Soedhek-Lywya ev a wrug kevro dibenn dre sevel fondyansow krev rag digresennans.

Elin Jones, Soedhek-Lywya an senedh a-lemmyn a leveris bos mal ganso dhe sevel demokratieth arnowydh y’n senedh y’n dalleth, hag y fia gwiw dh’y elwel tas-fondya Senedh Kembra.

Yn Iwerdhon – Nowodhow BBC

Skol gynsa Sen Malachy yn Belfast re junyas an ragdres Scoil Spreagtha. Yma a-dro dhe beswar ugens skol y’n ragdres lemmyn gans a-dro dhe bymthek mil dyskybel. Ordenys gans an kowethas yeth Gael Linn an ragdres a veu gwrys rag kennertha skolyow a dhevnydh Sowsnek dhe dhevnydhya Iwerdhonek ynwedh.

Colette McSherry, dyskadores y’n skol a leveris ‘dyski nessa yeth yn yowynkneth a dhri gwaynyow pals rag dyskyblon. Ev a weres gans skentolneth goslowes, drefenn bos res dhedha goslowes pur yn tynn rag klewes leveryans. Ni a woer meur a draow dhe wellhe; aga kresennans, aga movyans, puptra. Ni re beu ow kul nebes Iwerdhonek dre nebes termyn, nyns yw neppyth keworrys, yth yw neppyth a hwer yn naturel dre’n jydh.’

Nyns yw nag Iwerdhonek na Sowsnek an kynsa yeth rag a-dro dhe dhew ugens kannsrann a’n dyskyblon yn Skol Sen Malachy, mes yma mal gansa a dhyski Iwerdhonek yn arbennik. Ms McSherry a leveris ‘I a tre ha dyski lavarow Iwerdhonek dh’aga herens, ha’n gerens a dheu y’n skol ha devnydhya nebes Iwerdhonek hag i ow klappya genev vy y’n myttin.’ Yma govenek an ober gwrys gans Iwerdhonek dhe ynkressya an niver a studhoryon a studh yethow orth nivel GCSE.

Yn Alban – Scotsman

Yma keworrans nowydh dhe’n wodrigoryon yn Milva Dhinedin a-gynsow. Dew gapybara re dheuth ena, hag yth yw an kynsa tro yn pymthek blydhen bos kapybara y’n vilva.

Kapybara yw an brassa knivil y’n norvys ha’n dhew a dheuth yn Dinedin yw yowynk, saw seyth mis aga bloedh.

Darren McGarry, lywyer kuntellesow a vew orth an vilva a leveris bos pur yntanus dhe weles an dhew, hag ymons i ow tos ha bos usys gans aga thre nowydh.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Yma’n bagas Gonisogeth Manow ow hwilas nebonan arbennik a dyb war-rag rag y gesva. An den nowydh a vydh junya avel esel leg y’n alusenn ha’y weres dhe devi y ystynnans hag omworra yn keskowsow gans bagasow na wrussens i yndella kyns. Gonisogeth Manow yw hanow-kenwerth an Fondyans Ertach Mannow, alusenedh kovskrifys re skoedhyas hag avonsya gonisogeth Mannow dre devyans, adhyskans ha skoedhyans-arghansek dre voy es dew ugens blydhen.