YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Sweeney Todd – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Roev sos roev” – The Changing Room
• “Mar ughel yw an gwydh” – Dalla
• “An lader” – Ray Chubb
• “Hungan” – Phil Knight gans James Hawken
• “Meur ras a-dhia Gernow” – Gwenno ha keur Kernewek Covid
• “Spern Gwydn” – Laurie Huggett
• “An Woen Dhu” – Mamvro
• “Pysadow pystriores” – Ahanan
• “My a gar ow hi” – Hwerydh Eledh
• “Howlsplann” – Skwardya

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra North Yn Few

Bagas sawya a venydhyow yn park kenedhlek Eryri re beu gelwys pymthek tro y’n vlydhen ma, ha brassa rann an kudynnow rag tus ow tevnydhya medhelweyth GPS der aga klappkodh.

Blydhen bysi o rag Bagas Sawya a Venydhyow Nans Ogwen, ha res o dhedha sawya tus yn kewer dhrog ha pur wavek.

I a leveris bos brassa rann an kudynnow goheladow der hwithrans gwell a fordhow, ha kreftow tugavoes gwell. Yth esa meur a dus owth holya hynsow ‘yn tal’, heb galloes dh’aga heheveli gans an tir.

Y’n pymthek tro y’n vlydhen ma, naw anedha o rag tus o kellys, tri anedha der efeythyow a gewer yeyn drefenn nag esa dillas gwiw gansa, ha tri anedha drefenn nag esa faglenn gansa. Nyns esa saw unn galow yn unnik rag den shyndys.

Yn Iwerdhon – RTE

Yma skolyow nessa yn Iwerdhon ow pos gelwys dhe ombrofya yn kaskyrgh nowydh rag ynkressya an niver a bolsfastellow (defibrilators) yw kavadow yn tylleryow kemmyniethek a-dro dhe’n pow.

Towlenn nowydh re beu lonchys yn Galway, may ma studhoryon ow tevnyhdhya Towlenn Ragdyli-Dehweles gans botellow plastek dhe brena an jynnweyth goredhommek nowydh.

Yma studhoryon yn Colaiste Einde, yn Galway, ow kuntell arghans rag prena bolsfastell dre arghans a dhegemmersons i rag botellow ha kannys gwag. Pan vo prenys an jynn, y fydh gorrys yn le yn-mes ryb parkow-gwari an skol, hag yw devnydhys gans kansow a dus dre bub seythun. An tybyans a’y wul a veu profys yn kuntelles konsel studhoryon an kollji ha skoedhys gans Konsel Sita Galway keffrys ha’n Gonis Karr-Klavji kennedhlek.

Yma govenek dhe Gonsel an Sita i dhe brovia atalgistyow arbennik yn tylleryow erell rag ynkressya an myns a eylgylghyans rag an dowl ma.

Yma moy ages seyth kans studhyor yn Colaiste Einde, ha dismygis yw arghans lowr dhe vos kuntellys a-ji yn mis, mar kwrug pub studhyor eylgylghya dew votel pub seythun.

Yn Alban – Forres Gazette

Yma artweythyores yn Auldearn, ogas Inverness, ow profya payntya portrayans a dus rag kavoes arghans a-barth daskorrans hyns istorek an dreveglos.

Wosa solempnyans Samhain yn mis Hedra y’n vlydhen yw passys, Helen Wright a verkyas gwethheans y’n hyns ertach ha’n sinweyth a-hys dhodho.

Dell leveris hi; ‘Pan wrussyn ni gwaya dhe driga omma yn dew vil ha hwegh, yth esa hyns kler a allas bos siwys ha folennigow a allas bos kevys y’n diwotti teythyek. Y’n sinyow ha’n folennigow yth esa keyndir pur grev dhe istori Auldern, mes gyllys yw oll a henna lemmyn. Ni a dybis bos tybyans da dhe dhevnydhya an nessa hwarvos Samhain rag sevel arghans rag an ragdres.’

Avel rann an hwarvos, hi a vydh profya payntya portrayansow orth pris a bymp warn ugens peuns.

Helen, neb yw gweythyores vodhek yn gwithti Nairn, a leveris bos hwans dhedhi dasdiskwedhes istori Auldearn re beu ankevys dre vras.

Yma istori poesek yn Auldearn, yn y mysk; remenantys bewnans Pyktek, gwragh a-vri Isobel Gowdie, ha Kas Auldearn, mayth esa moy a dus ledhys ages y’n Kas Kulloden.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Styllva Fynoderee re waynyas piwas a owr yn Piwasow Hwyskiow an Norvys dew vil pymp warn ugens yn dew glassans. Avel gwaynoryon y’n klass ‘Tylleryow Arall an Norvys’, an styllva a vydh mos war-rag rag kesstrivya gans gwaynoryon a-dhiworth Iwerdhon, Alban hag Amerika rag gwaynya an titel ‘Gwella y’n Norvys’.

Kesfondyer ha Pennstyllwas, Paul Kerruish a leveris: ‘Ni yw pes da dres eghenn gans an siwyansow marthus ma. Yth yw gwayn meur a wra ughelhe omfydhyans agan bagas Fynoderee yn Ramsey.’

Ny yllir prena an hwyski hwath, y fydh gorrys yn balyeryow a dherow rag ynkressya y oes, mes y hyllydh y assaya dre junya gans Klub Fondyer Hwyski Fynoderee.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Pow / Bro – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Mor Hud” – Gwenno
• “Y’n Gellian” – Ahanan
• “Dal i gredu” – Dafydd Iwan
• “Bora govenek” – Alice Allsworth
• “Polka Aberfala” – System Son Kernow
• “Tus a bell” – Simon Glanville
• “Gray Bob/Cutty’s Wedding/Loch Carron/Gray Bob” – The Tannahill Weavers
• “Ryb an avon / Arwenack March / Cornish March” – Henavek
• “Tus an kastel” – Naked Feet

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Nowodhow Sky

Dafydd Ellis-Thomas, ledyer kyns Plaid Cymru, re verwis orth etek ha tri ugens bloedh. Ev o an ledyer ynter mil, naw kans, peswar ha peswar ugens ha mil, naw kans, unnek ha peswar ugens hag ev re bia Esel Senedh UK a-barth Merionedh, ha diwettha Meirionnydd Nant Conwy a-dhiworth mil, naw kans peswardhek ha tri ugens bys mil, naw kans dewdhek ha peswar ugens. Ev o menester a-barth gonisogeth, sport ha touristsieth yn Senedh Kembra bys yn dew vil onan warn ugens, ynwedh ev o kynsa Soedhek-Lywya an Senedh.

A-wosa, ev a veu gwrys Arloedh Ellis-Thomas.

Ledyer a-lemmyn Plaid Cymru, Rhun ap Iowerth, a leveris bos mernans Arloedh Ellis-Thomas “koll kowrek yn politigieth Gembra ha bywnans sivil kembrek.” Ev a leveris ev dhe vos onan a’n dus an moyha awenyek a’y henedh hag avel an kynsa Soedhek-Lywya ev a wrug kevro dibenn dre sevel fondyansow krev rag digresennans.

Elin Jones, Soedhek-Lywya an senedh a-lemmyn a leveris bos mal ganso dhe sevel demokratieth arnowydh y’n senedh y’n dalleth, hag y fia gwiw dh’y elwel tas-fondya Senedh Kembra.

Yn Iwerdhon – Nowodhow BBC

Skol gynsa Sen Malachy yn Belfast re junyas an ragdres Scoil Spreagtha. Yma a-dro dhe beswar ugens skol y’n ragdres lemmyn gans a-dro dhe bymthek mil dyskybel. Ordenys gans an kowethas yeth Gael Linn an ragdres a veu gwrys rag kennertha skolyow a dhevnydh Sowsnek dhe dhevnydhya Iwerdhonek ynwedh.

Colette McSherry, dyskadores y’n skol a leveris ‘dyski nessa yeth yn yowynkneth a dhri gwaynyow pals rag dyskyblon. Ev a weres gans skentolneth goslowes, drefenn bos res dhedha goslowes pur yn tynn rag klewes leveryans. Ni a woer meur a draow dhe wellhe; aga kresennans, aga movyans, puptra. Ni re beu ow kul nebes Iwerdhonek dre nebes termyn, nyns yw neppyth keworrys, yth yw neppyth a hwer yn naturel dre’n jydh.’

Nyns yw nag Iwerdhonek na Sowsnek an kynsa yeth rag a-dro dhe dhew ugens kannsrann a’n dyskyblon yn Skol Sen Malachy, mes yma mal gansa a dhyski Iwerdhonek yn arbennik. Ms McSherry a leveris ‘I a tre ha dyski lavarow Iwerdhonek dh’aga herens, ha’n gerens a dheu y’n skol ha devnydhya nebes Iwerdhonek hag i ow klappya genev vy y’n myttin.’ Yma govenek an ober gwrys gans Iwerdhonek dhe ynkressya an niver a studhoryon a studh yethow orth nivel GCSE.

Yn Alban – Scotsman

Yma keworrans nowydh dhe’n wodrigoryon yn Milva Dhinedin a-gynsow. Dew gapybara re dheuth ena, hag yth yw an kynsa tro yn pymthek blydhen bos kapybara y’n vilva.

Kapybara yw an brassa knivil y’n norvys ha’n dhew a dheuth yn Dinedin yw yowynk, saw seyth mis aga bloedh.

Darren McGarry, lywyer kuntellesow a vew orth an vilva a leveris bos pur yntanus dhe weles an dhew, hag ymons i ow tos ha bos usys gans aga thre nowydh.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Yma’n bagas Gonisogeth Manow ow hwilas nebonan arbennik a dyb war-rag rag y gesva. An den nowydh a vydh junya avel esel leg y’n alusenn ha’y weres dhe devi y ystynnans hag omworra yn keskowsow gans bagasow na wrussens i yndella kyns. Gonisogeth Manow yw hanow-kenwerth an Fondyans Ertach Mannow, alusenedh kovskrifys re skoedhyas hag avonsya gonisogeth Mannow dre devyans, adhyskans ha skoedhyans-arghansek dre voy es dew ugens blydhen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Éowyn – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Hal an tow” – Changing Room
• “Pagan Celebration” – Sue Aston
• “March Arzur” – Dom Duff
• “Double Jigs” – Kilfenora Ceili Band
• “Peigi is Peadar” – Brian O hEadhra
• “Hungan” – Tir ha Tavas
• “Hyns tramm” – Kewbanda (Adam Wheeler)
• “Domhwelyans” – Skwardya (Kan Beatles)
• “Re a lever” – Bucca
• “Bys Jenna” – Molly Biscoe
• “Yntra diw enys” – Graham Sandercock

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Nowodhow BBC

Yma ansurneth y’n eur ma a-dro dhe dherivasow a’n kesstrif rygbi an ‘Hwegh Kenedhel’ yn Yeth Kembra. Yma chons may fydh an gwirvosow-darlesa chanjys ha martesen y fydh res dhe dus tyli rag gweles an fyttys. Mars yw henna an kas, yma dout a-dro dhe dhevnydhya Yeth Kembra rag leverel y’ga hever ha’n fyttys ow pos gwrys. Bys y’n termyn ma, an BBC hag ITV re gevrannas an gwirvosow mes an kevambos a vydh gorfenna y’n vlydhen ma hag y fydh res dh’y igeri orth profyansow rag darlesans dew vil hwegh warn ugens war-rag. Esel Senedh Kembra, Tonia Antoniazzi, yn-myst tus erell a vydh metya gans menester a-barth sportys Steph Peacock rag dadhlans a-dro dhe roweth an Yeth yn klappyans dre’n fyttys. Y leveris hi; ‘Rygbi yw dihaval yn Kembra, nivrow an wosolowysi yw ughella, yth yw rann vras a’gan gonisogeth – my a dyb Rygbi Hwegh Kennedhel dhe wodhvos hemma hag ymons i ow kul lies tra dhe witha a darlesans yn Yeth Kembra.’

Yn Iwerdhon – RTE

Tri theylu yn Dundalk yn Konteth Louth a vydh dos ha bos an kynsa dhe driga yn chiow drehevys dre bryntyans 3-myns, po ‘3D Printing’. An chiow a veu gwrys dre dhrehevel framweyth a-ugh an dor may fia drehevys an chiow hag ena jynn-kentevenn a ‘bryntyas’ fosow an chiow dre worra linennow hir a gentevynn herwydh towlenn gwithys yn jynn-amontya. Yma dhe bub chi dew leur gans braster kowal a gans ha deg meter pedrek. Res o saw dewdhek dydh rag pryntya an fosow (hag yw an rann yn unnik yw pryntys) ha hwegh mis rag kowlwul an drehevyansow gans to, prennweyth ha gonisyow. An ragdres yw siwyans a gesoberyans ynter Konsel Konteth Louth ha nebes kowethasow-drehevel. Drehevyans an fosow a veu gwrys a-dro dhe dri ugens kansrann skonna ages fordhow-drehevel hengovek, mes an kost yw a-dro dhe’n keth.

Yn Alban – STV

Esel Senedh Alban re bysis toll chi-karr rag difres tekter an ughdiryow hag an ynysow. Emma Roddick re leveris niverow a havysi dhe ‘dardha’ y’n blydhynyow a-gynsow ha kost an damaj ha gwask orth gonisyow teythyek dhe vos tylys gans tus teythyek. An fordh-havysi Arvor Pymp Kans re wrug ughelheans a hwegh warn ugens kannsrann y’n niver a vyajoryon ha chiow-karr yw keas ‘mes an toll yw gwrys y’n eur ma.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Ros Laxey Meur, yn Mannow, yw an brassa ros-dhowr owth oberi y’n norvys ha trinos bras yw rag tus a wodrig orth Mannow, mes yma dadhlans y’n eur ma a-dro dhe gresenn-godrigor nowydh yw towlennys rag an tyller. Meyni orth an tyller a lever bos res drehevyans nowydh rag provia neb tyller yn-mes a’n gewer, mes desin profys an drehevyans nowydh yw kales gans nebes eseli an Tyndwald ow leverel desin ha’n tyller an drehevyans nowydh dhe shyndya ertach an ranndir. Profyans an towlenn a vydh lettys lemmyn rag gul kusulyans poblek.

Jerry Sethir, ow terivas a-barth An Radyo.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Very – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Pandr’a wrug hwarvos dhe Whitford?” – Hanterhir
• ” ??” – Mammenn
• “Vodya” – Gwenno
• “Naw mab hardh” – Fool’s Rock
• “Kernowes yn Pow Sows” – Elizabeth Ellis
• “Dr MacPhail’s Trance” – Capercaillie
• “Piw a wor?” – Brenda Wootton
• “Ny allav y wodhevel” – Skwardya
• “Oró sé do bheatha ‘bhaile” – The Dubliners
• “Delyow Sevi / Hard Rock Miner” – Martha Woods

Nowodhow an Seythen

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Nowodhow BBC

Awtourita Park Kenedhlek Eryri a vydh an kynsa park kenedhlek yn Kembra dhe dhevnydhya nerthow gorrys yn lagha gans Senedh Kembra yn dew vil dew warn ugens dhe wul finwedh orth an niver a jiow nessa, po havosow, a-ji y’n park kenedhlek. Mar mynn nebonan devnydhya chi avel nessa chi, y fydh res dhe gavoes kummyas towl dh’y wul. Konsel Gwynedh o an kynsa korf poblek dh’y dhevnydhya. An Awtourita a leveris moy ages deg ha dew ugens kannsrann a dus deythyek dhe vos herdhys yn-mes an park gans prisyow chi ughel, hag yn nebes tylleryow an niver yw ogas peswar ugens kannsrann. Cymdeithas Yr Iaith, Kowethas Yeth Kembra re leveris bos hemma ‘kynsa gwreythres a-vri’ rag gwellhe kavadewder a jiow rag tus teythyek.

Yn Iwerdhon – RTE

An gewer a wrug an brassa nowodhow arta yn Iwerdhon. Yma oberennow ow pesya hwath dhe ewnhe damaj gwrys gans tewedh Eowyn. Yma bargenyow tir yn Dublyn ow klerhe temmigow a weder ha plastek wosa bos hanter-distruys kowfordhow plansa gans an gwyns, ha’ga threvasow re beu distruys gans gwynsow ughel ha tempuredh isel. Unn tiek a gollas dew a’y naw kowfordhow-plastek y’n gwyns. Yn Konteth Conaught a-dro dhe dhew kans gwydh a veu hwythys dhe’n dor ha kerri ha chiow a veu kisys. Keskomunyans yw pur gales hwath drefenn bos meur a wivrennow pellgowser hwythys dhe’n dor ha treuskorrellow klappkodh po kisys po heb tredan. Yth esa tus ha negysow owth assaya omdhaskavoes wosa ergh an diwettha tewedh a-varra y’n vlydhen.

Yn Alban – STV

Gwarior Hollywood, Harrison Ford, a vydh dos ha bos sterenn yn nebes fylmow berr gwrys rag argemmynna hwyski Albanek Glenmorangie. An gwarior yw aswonnys yn ta dre fylmow haval orth Star Wars hag Indiana Jones a vydh godriga orth an dystyllji yn Tain yn mysk dewdhek tyller a-dro dhe Alban rag gul an fylmow. Ford a leveris ev dhe omlowenhe dre wul an fylmow ha leverel i dhe vos anfayntek ha didhanus. Askorrer an fylmow, Joel Edgerton, a leveris: ‘Der ow bewnans oll my re viras orth argemmynnow a veu gwrys herwydh patron aswonnys, ytho, pur dha yw genev pan vo traow tamm goderrek, heudh hag anrevrond.’

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Yma tus yowynk ow pos gelwys dhe ombrofya yn kesstrif Piwasow Gwerin Mannow lemmyn. An hwarvos yw displegyans a ilow ha gonisogeth yn le kesstrif, ha fleghes yw kennerthys dhe wul neppyth y’n vlydhen ma a wra solempnya hengovyow powek ha honanieth gonisogethek gans thema a ammeth ha’n powdir. An kesstrif y honan a vydh pesya dre bymp dydh ha gwrythyansow a vydh diskwedhys yn Douglas ha Sen Jowan. An hwarvosow a dhalleth dhe’n ugensves a vis Meurth.

Jerry Sethir, ow terivas a-barth An Radyo.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• France – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Feri Tregi” – System Son Kernow
• “The Teetotaller/St Ann’s Reel” – De Danann
• “Lymbo” – Skynt an Ilowek
• “Steir 1” = Sonerien du
• “Hwath moy” – Tallessyn Grenfell-Lee
• “Henhwedhel Morvoren Senar” – Hazel Curnow
• “The Ram” – Mec Lir
• “Bishop’s Jig/Hernen Wynn/An Marrek” – Ros Keltek
• “War lann an gover” – James Hawken
• “An baner anken” – Spit
• “Kovyow Alban” – Graham Sandercock

Nowodhow an Seythen

Konseloryon yn Lys Kernow re skonyas bos rann a worgonsel gans Dewnens hag Aberplymm.

Konseloryon yn Dewnens re leveris bos hwans dhedha a gesoberi gans Kernow may fo dhedha moy a vona ha gallos.

An Governans a garsa gul moy a dhigresennans dhe’n ranndiryow dre gesunya gans mer.

Byttegyns, konseloryon a erviras govyn moy a dhigresennans dhe Gernow hepken.

An raglev a veu gorrys dherag an konsel gans Dick Cole a Vebyon Kernow.

***

Gorhel aspia Rusek re beu gwelys y’n mor ogas dhe Gernow.

Dell lever an Governans, yth esa an Yantar ow hwilas kablys yn-dann dhowr.

Skath-sedhi Bretenek eth dhe enep an mor ha gwarnya an gorhel.

Chassys veu yn mes dowrow Bretenek gans an Morlu Riel.

Hwarvos a wrug hemma warlena yn ogas ha Baya Porthledan.

***

Dugeth Kernow a dal gul moy rag pobel yn Kernow heb chiow dhedha.

Res veu an messach na dhe Bennsevik Wella gans Konseler Julian German.

Ev a garsa gweles an Dugeth, Trest Kenedhlek ha MOD usya chiow degol yn Kernow rag annedhyans teyluyow.

***

Medhyk dens a Gernow res eth a’y honan dhe’n Peul Soth dre skia seyth kans milder.

Cat Burford a Gellihellan ogas dhe Gammbronn a wrug an trumach yn trethek dydh ha dew ugens.

Res o dhedhi suffra gwynsow oer le ages deg degre warn ugens yn-dann zero.

Yth esa dhedhi an hwans a wul hemma aban o hi flogh.

***

Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy Nessa seythen.

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinen

Konsel Wrexham re dhallathas lenwel tell fordh yn unn fordh yn ogas dhe Bontfadog yn nans Ceiriog. Tus teythyek re beu ow krodhvola a-dro dhe studh an fordh dre dermyn pell heb siwyans. Unn triger teythyek a leveris bos tell mar vras avel davas dhedhi. Wor’tiwedh, tus an dre a wrug sinweyth ow leverel bos an fordh ‘parc heudh’ henwys ‘Tir Toll Fordh’ ha kennertha tus dhe dhos ha gweles an tell kowrek kyns i dhe vos gyllys. An krodhvol o pur sewen ha godrigoryon a dheuth pellder meur rag gweles an fordh ha’y thell. Ankombrus o henna rag Konsel Wrexham may tallethsons i lenwel an tell y’n sethun ma, ha gwirhaval yw ‘Tir Toll Fordh’ dhe vos gyllys wosa penn an seythun ma.

Yn Iwerdhon – RTE

Konsel Sita Galway re dhallathas gul ‘bynkyow skentel’ y’n sita. I a wrug tri bynk poblek yw nerthys dre wolow an howl hag i a brov Wifi heb kost hag ynwedh fordh dhe dhasnertha klappkodhow ha taklennow istredanek erell. Tus an sita a leveris traow divers yn aga hever; nebes anedha a dyb i dhe vos dhe-les hag i dhe weres ha tus tethyek ha godrigoryon, mes tus erell a lever i dhe vos skoell a arghans toll.

Yn Alban – STV

Dyskybles yn skol Kelvynsayd Akademi yn Glasgow re waynyas piwas a-gynsow wosa dysmygi lenn poethhes dre nerth an howl rag tus dhisto. Rebecca Young, dewdhek bloedh, a waynyas an piwas dres deg ha tri ugens mil a fleghes erell, dre dhysmygi lenn a dhevnydh gwivrow a gober dh’y toemmhe, frammweyth gwedhyn rag may hyll bos degys an lenn yn es, ha panellow howlek dh’y nerthhe. Yma kowethas jynnweyth Thayls owth avonsya kenwra an desin hag yma govenek dhedha bos an lenn askorrys.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Astell-ober a veu towlennys gans medhygyon yn Mannow y’n kynsa prys yn istori an bro re beu hedhys wosa profyans nowydh gans an unyans, an Kowethas Medhygel Predennek a lever i dhe gommendya degemmeryans an profyans gans aga eseli. Ynwedh yn Mannow, kesstriv re dhallathas rag kavoes an seytegves ‘Bard Yowynk Mannow’. An titel a vydh res dhe neb den yowynk, ynter deg ha seytek bloedh, a wra an gwella bardhonieth. An kesstrif blydhenek yw kesoberyans gans nebes kowethasow ha bagasow poblek rag skoedhya ertach gonisogethel Mannow ha solempnya an artweyth a vardhonieth ha hwedhla.

Breten Vyghan – Agence Bretangne Presse

Studhyans a-gynsow a dhiskwedh an niver a dus a dhevnydh Breton yn ta dhe goedha dre’n hwegh blydhen eus passys. Studhyans prenys gans Ranndir Breizh ha gwrys gans TMO a lever bos an niver a dus a lever i dhe dhevnydhya an Yeth yn ta dhe lehe dhe dhew poynt seyth kansrann yn le pymp poynt seyth yn dew vil hag etek. Herwydh an niverow kevys gans an oberenn yma le a dus kottha ow tevnydhya an Yeth lemmyn, mes moy a dus yowynkka. An niver a dus ynter pymp war ugens ha nownsek warn ugens bloedh a dhevnydh an yeth re ynkressyas, ow tiskwedhes effeyth adhyskans diwyethek, mes yma’n sommenn own tigressya drefenn koll a dus kottha.

Jerry Sethir, ow terivas a-barth An Radyo.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• Shop – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Tregajorran” – Bagas Degol ha Dalla
• “Does dim mwy o win” – Dorcas
• “Chase the ace” – Mec Lir
• “Anni war an woen” – Graham Sandercock
• “Seulabrys” – Simon Glanville
• “Roisín dubh” – The Dubliners
• “Diskwedh dhymm an towl” – Kensey
• “Jyg Korolli” – Cam Kernewek
• “Oll avel onan” – Brother Sea

Nowodhow an Seythen

Yma avonsyans y’n towl dhe wul klavji nowydh yn Kernow rag benenes ha fleghes.

Konfirmys gans Trest Klavjiow Kernow Rial bos degemerys an mona dhe dhasworra an asrann yeghes kolon.

Arghans re beu gorrys yn y le rag daswul systemow tredanek ynwedh.

Heb an dhew ragdres ma, ny via possybel dhe dhalleth an klavji nowydh.

***

Dew esel senedh Sen Stevan re gewsis erbyn pesya gans hwilas oberydh privedh rag Ayrborth Kernow.

Konsel Kernow re beu owth assaya kavos kevambos y’n misyow yw passys.

Ben Maguire ha Noah Law a grys nag yw possybel kowlwul an kevambos ha’n tybyans a dalvia gesys dhe goedha.

***

Yma gweythyow fordh dhe dhasfurvya Kowfordh Essa bys y’n pympes warn ugens mis Hwevrer.

Deges a vydh an fordh dredho ynter eth eur y’n nos ha hwegh eur y’n myttin.

Kost an ragdres a vydh pymp milvil peuns warn ugens.

Y fydh kerri gidys dhyworth Karkil hag a-hys an B3271 ha Fordh Ogledh.

***

Ha kildennys a vydh skath-sawya Aberfala.

An Richard Cox Scott re dheuth dhe benn bewnans gonisadow.

An skath a dhallathas servya nans yw peder bledhen warn ugens.

Gelwys veu kansweyth y’n prys na ha sawya dewdhek bewnans ha gweres moy es seyth-kans person.

***

Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy nessa seythen.

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Kembra – Kembra Warlinen

Tri delinyans yn gis ‘Banksy’ re omdhiskwedhas dre nos an pymthegves a vis Genver a-dreus Kembra yn Denbishire ha Flyntshire. An tri delinyans, deskrifys avel ughel aga gnas, a dhiskwedh bugh, oula, ha marghek. An kynsa o an bugh orth fos diwotti kyns an Tavarn Derwen, yn kres an dre Mold. Tus teythyek re wrug skeusennow anedha aga honan owth omwul kodra an bugh.

An oula a omdhiskwedhas nebes diwettha y’n keth nos orth savla-kyttrin yn Trefnant, hag ena an marghek yn park-kerri yn Ruthin. Yma tus ow keheveli an marghek gans Owain Glendwr. Nyns yw sur i dhe vos ober Banksy mes yma tus ow pysi bos an oberennow artweythek difresys awos aga gnas ughel. Drefenn bos gwrys dew a’n lymnansow orth fos drehevyansow privedh konsel Denbeighshire re leveris nag yw travyth a yllons i gul rag gwitha an oberennow.

Iwerdhon – RTE

Yma governans nowydh ow pos selys yn Iwerdhon nessa dy’Mergher wosa etholansow ena. Y furv a vydh unyans gans Fianna Fail, Fine Gael ha seyth parti ranndiryel anserghek. Yntredha, yma dhe Fianna Fail ha Fine Gael hwegh ha peswar ugens kador. Gwirhaval yw etholans yn-mysk eseli an partiow rag afydhya an bargen dhe vos gwrys y’n seythun ma. Gwaytys yw an dhew barti bras dhe gommendya towlenn an governans nowydh hag y’n kas na Taoiseach nowydh a via dewisys nessa dy’Mergher. Drefenn Fianna Fail dhe waynya deg kador moy ages Fine Gael, Micheál Martin a via dewisys avel Taoiseach y’n kynsa prys, ow kul an soedh bys dew vil seyth warn ugens hag ena ledyer Fine Gael a’n siwsa.

Alban – STV

Ervirans gans an Awtourita Nija Sivil yw diwettha rann an paperweyth yw res rag lonchyansow a-dhiworth Efanderborth Saxavord, lonchva nowydh war ynys Unst hag yw an ynys a’n moyha north yn ynysow Shetland. Yma kummyas seulabrys dhe wul lonchyansow a-dhiworth an lonchva mes res yw afydhyans rag pub lonch. An lonch a veu afydhys a-gynsow a vydh hwarvos neb termyn y’n vlydhen ma hag y fydh an kynsa lonchyans plommwedhek a loerellow a-dhiworth tir an UK hag an kynsa yn Europ ynwedh. An kowethas a vydh lonchya an loerellow yw henwys Gweythva Fusenn Augsberg, kowethas Almaynek, hag a vydh an kynsa kowethas Europek dhe gavoes kummyas rag lonchyans a’n par ma. An Fusenn, henwys RFA Onan, yw deg warn ugens meter y hirder hag y hyll hi doen bern mil tri hans kilo yn resegva a-dro dhe’n norvys.

Mannow – BBC

Y fydh astell-ober gans medhygyon yn Mannow y’n kynsa prys yn istori. Yma dadhlans yntredha ha Manx Care yn kever arghans. Yth esa aga unyans, Kowethas Medhegel Predennek, ow kul negysyans gans Manx Care rag assaya kavoes ynkressyans a dhewdhek poynt hwegh kannsrann, mes Manx Care a leveris bos henna anaffordyadow ha profya hwegh kannsrann yn y le. Kadoryer an Kowethas Medhegel Mannow, Prakash Thiagarajan, a leveris ma nag esa hwans dhe vedhygyon gul astell-ober mes leheans aga gober dre’n deg blydhen yw passys yw ansostenadow lemmyn. Ev a leveris bos an astell-ober diswaytyek, mes nyns eus digelmyans saw daswrians an gober kellys.

Jerry Sethir, ow terivas a-barth ‘An Radyo’.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Nowodhow Broyow Keltek – Jerry Sethir
• And – Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen
• ‘Golf’ – George ha Samantha

Kanow an seythen ma

• “Tekka ha hwekka” – Hanterhir
• “Yma o hyd” – Dafydd Iwan
• “Kan Kernow Divres” – Tir ha Tavas
• “Ev Chistr’ta, Laou!” / Dans Bro-Leon” – The Chieftains
• “Gas e” – Fiona O’Cleirigh
• “Dos a wra agan dydh” – Florence MacDonald
• “Dúlamán” – Clann Mhic Ruairí
• “Lavar gwir” – Skwardya

Nowodhow an Seythen

Gwav gwynn re dheuth dhe Gernow wor’tiwedh.

Kyn nag esa Nadelik gwynn dhyn ni, ergh a godhas yn feur rag mis Genver.

Rew kerri a veu stegys war an A-deg-warn-ugens dhe Jamaica Inn.

An yeynder a iselhas bys dhe boynt rew ha tredan a veu treghys yn TR5.

An gwav re weskis gonisyow yeghes ynwedh awos klevesow kepar ha fliw, kovyd, ha norawirus.

Trelosk a leveris y vos yn-dann woredhomm awos an myns a bobel ow kelwel naw-triflek.

***

Konseler Linda Taylor re skrifas dhe’gan hwegh esel senedh Sen Stefan yn unn wovyn keskows kler yntredha ha’n governans war dhigresennans.

Lyther a veu danvenys mis Gwynngala yw passys owth erghi kevambos rag Kernow yn unnik.

Byttegyns, an governans re leveris seulabrys bos hwans dhedha a worra awtoritas warbarth rag gul ranndiryow gans poblans brassa ages unn milvil ha hanter.

An styr dhyn nyni yw bos edhomm a gesunya Kernow ha Dewnens – ha dell hevel – nyns yw henna degemeradow dhe bobel a Gernow.

***

Spall a veu dyllys dhe lewyer karr wosa ev dhe vos gwelys yn kamera CCTV hag ev ow kasa atal.

Res yw dhodho tylli kans peuns ha hanter wosa seghyer MacDonalds ha hanav McFlurry dhe vos gesys ryb fordh ogas ha Sen Austell.

***

Kog a vri, Paul Ainsworth, re brenas Ostel Sen Enodoc.

An drehevyans a vir dres Dowr Kammheyl ogas dhe Garrek ha pur ogas dhe Dreth Daymer.

Ev ha’y wreg a vew boesti yn Lannwedhenek seulabrys – keffrys ha ostel y’n keth tre.

***

Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy Nessa seythen.

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Kembra – Herald Wales

Kaskyrghow re wrug keskerdh yn Llambed (Lampeter) a-gynsow erbynn ervirans gans Pennskol Kembra Trynsys Sen Dewi dhe waya studhyansow denseth dh’y gollji yn Kaervyrdhyn (Carmarthen). An keskerdh a veu ordenys gans Kowethas Llambed hag y teuth studhyoryon dell yw ha grasedhigyon a’n termyn eus passys rag diskwedhes gorthter dhe’n dowlenn. Ieuan Davies, pennlywyer an keskerdh ha grasedhik a’n pennskol a leveris ‘Ni a vynn diskwedhes skoedhyans rag an studhyoryon a vydh effeythys aga adhyskans yn poran gans an towlennow ma, ha kovhe dhe’n dus a wra an ervirans ma a’n effeyth gwastyek a vydh hwarvos y’n erbysieth ha gonisogeth teythyek.’

Llambed yw an kottha pennskol yn Kembra, selys yn mil, eth kans, dew warn ugens.

Dasleans profys an asrann denseth re dhallathas prederow a-dro dhe sostenadewder a adhyskans ughella yn Llambed, ha kaskyrghow a lever an ervirans dhe worfenna istori a ertach akademik y’n dre a-dreus moy ages dew kans blydhen.

Iwerdhon – Irish Mirror

Yma’n gewer ow kul an brassa nowodhow yn Iwerdhon, hag ergh bras ha tempredhow mar isel avel marnas dewdhek degre a wra terroes a-dreus dew warn ugens konteth. Meur a skolyow yw deges, yth esa damaj gwrys dhe dhrehevyansow pals dre boesedh ergh ha nebes tus re beu ladhas dre dhroglammow daromres. Yn diwotti yn Konteth Kork, to a goedhas dhe’n leur yn-dann boester a beswardhek meusva a ergh ow kul damaj yw dismygrivys bos a-dro dhe gans mil euro. An to o anfast hag ysytynnadow dre jynnow tredanek, pan woderris an gewer euthek an nerth tredanek dhe’n diwotti nyns o galladow dhe ynplegya an to ha poesedh an ergh a’n herdhyas dhe’n leur.

Yma gwarnyansow an gewer yeyn hag erghek dhe besya dre’n seythun ma oll.

Alban – Nowodhow BBC

An gewer re wrug traow erell nebes moy heudh yn Alban. Yth esa ergh ha rew ha tempeuredh mar isel avel marnas deg degre, hag eseli an Muir of Ord Curling Club re beu owth omlowenhe dre dhevnydhya rewva yn-mes rag praktisya aga sport. Yth yw onan a’n diwettha tylleryow yn Ugheldiryow Alban may hyll tus praktisya ‘Curling’ yn-mes, ha nyns yw galladow lieskweyth fyttys yn-mes drefenn nag yw yeyn lowr an gewer, mes yn pennseythun yw passys yth esa fyt, henwys ‘bonspiel’, gans moy ages hanter-kans den ow kesstrivya. Yma govenek dhedha bos chons a fyttys moy mar pes an gewer yeyn.

Mannow – Isle of Man Today

Skol y’n soth a Vannow re solempnyas hy degves war ugens pennbloedh a-gynsow. Scoill Phurt Le Moirrey a igoras hy darasow rag dyskyblon dhe benn mil, naw kans, peswardhek ha peswar ugens hag yth esa saw peswar ha tri ugens flogh ena y’n kynsa dydh, ha teyr stevell. Yma nebes an meyni esa y’n skol yn hy hynsa dydh owth oberi ena hwath rag gul an solempnyans. Onan anedha yw Steve Sheppherd, an porther, ev a leveris, ‘Avel porther y’n skol ma, y hyllir skrifa roll a’n traow yw res aga gul y’n myttin hag ena y skwardya wor’tiwedh – nevra ny wodhor an traow a vydh dres gans an jydh! An dra yw an moyha a-vri yw bos sur bos puptra salow rag an fleghes; yma’n tappow oll owth oberi, oll a’n privedhyow yw glan ha’n mallborthow yw anlettys.

Jerry Sethir, ow terivas a-barth ‘An Radyo’.