An Radyo 049 – Skrisel Gool Keskeltek an Oriant

  • Jenefer Lowe – Skrisel yw dyllys rag gool arbennik nessa bledhen yn Breten Vyghan.
  • Nowodhow an Seythen
  • Nowodhow an Norvys Keltek – Jerry Sethir
  • Vittoria Veneto – Nicholas Williams

Kanow an seythen ma

  • “Helyk brav’ – Simon Glanville
  • “Ha my a’th welas” – Ahanan
  • “Kernow, ow thre” – Anna Anise
  • Reels – Kilfenora Ceili Band
  • “An wrannen” – Ragamuffin
  • “Goles an botel” – Mamvro
  • “Seythen eth dydh” – Skwardya
  • “Tresor” – Gwenno
  • “Kernow” – Graham Sandercock

Nowodhow an Norvys Keltek

Yn Kembra – nation.cymru

Yma bagas a hwithoryon ordenys gans Pennskol Aberystwyth ow kul hwithrans nowydh a-dro dhe studh a negys powel yn Kembra. An hwithrans yw arghesys gans Governans RU rag kavoes gorthybow dhe wovynnow a-dro dhe’n fordhow mayth usi negysyow powel ow tyghtya orth kudynnow a-gynsow. An amkan yw dhe weles skeusenn klerra a’n gwask unnik eus orth negysyow powel ha’ga heheveli orth negysyow yn ranndiryow trevel.

Doktour Ellen Hjort, unn hwithores y’n ragdres a leveris: ‘An kudynnow rag negysyow yw kovnotys yn ta, mes Kembra bowel yw diskwedhys yn anlowr yn derivadow Predenek lieskweyth, ha ni a vynn konvedhes fatell yw dyghtys an kudynnow ma gans negysyow yn ranndiryow powel yn arbennik. Yma govenek dhyn agan hwithrans dhe vos kedhlow dhe-les gans gwrioryon polisi y’n Senedd hag yn Westminster, keffrys ha kowethasow a skoedh negysyow, rag aga gweres dhe wul skoedhyans furvys yn arbennik rag Kembra bowel.’

Bronwen Raine, Pennlewores a Antur Cymru, a gyv skoedhyans rag negysyow a leveris: ‘Negysyow yw pur a-vri dhe’n kemmyniethow mayth yns i rann anedha, i a brov arvethyans, hedhas dhe wara ha gonisyow hag i a wra rann a vewnans kemmyniethek.’

Yn Iwerdhon – RTE

Wosa ragdres a-varra y’n vlydhen ma, niver bras a vagasow kemmyniethek re ombrofyas rag adoptya men kov y’ga ogas. Lemmyn, dinas-kylgh yn Inch, Konteth Clare, re beu adoptys gans dyskyblon y’n skol rybdho avel rann an ragdres gans Konsel an Ertach.

An tyller yw klos gans kleudh ha torrlann hag o treveth kyns rag tiogyon a driga y’n oes a-varr Gristionedh. Dre adoptya an tyller, Skol Kennedhlek Inch a yll kavoes skentoleth, kussul ha skoedhyans rag aga gweres a dhifres an dinas-kylgh a-barth henedhow a dheu hag avonsya aga ertach teythyek.

Penndyskador an skol, Connor McKenna, a leveris an gemmynieth dhe wodhvos yn kever an dinas, mes yn brys an fleghes yth o tyller may feu kellys pelyow-troes hepken. Ev a leveris: ’Ny dhallethsyn ni hwithra y’n tyller meur kyns kesoberi gans kessedhek Treveglos Kempenn Inch der nebes blydhynyow yw passys, mes lemmyn ni a aswonn talvos an tyller-istorek eus a-ji yn emlow an skol.’

Keffrys ha dyski nebes moy a-dro dhe istori an dinas-kylgh yma war dowlenn an skol dh’y dhevnydhya avel stevell-dhyski yn-mes.

Yn Alban – BBC

Nans yw eth war ugens blydhen, Barry ha Claire Taylor, a dheuth ha bos hweghves henedh aga theylu dhe restra an popti yw tybys bos an kottha popti yn Alban.

Popti Alexander Taylor re beu yn kres an dre Strathaven, yn Lanarkshire Soth, a-ban igoras ev yn mil, eth kans hag ugens, pan asas dew vroder bargen-tir an teylu rag dalleth an negys. Askorrans an negys o byghan dhe’n termyn ma drefenn bos an gwerthji onan a seyth y’n dreveglos, mes lemmyn yth yw an huni yn unnik yw gesys.

Res o dhe’n negys chanjya rag dyghtya orth gorholethow an norvys dre’n vlydhynyow, ha pub henedh a’n avonsyas yn neb fordh, Clare ha Barry ynwedh, owth assaya resaytys hag askorrans nowydh.

Mes, wosa dew kans blydhen y’n keth teylu, i re erviras bos termyn da dhe waya war-rag ha gwertha an popti. Wosa degblydhynyow a vyttinyow a-varr ha dydhyow-oberi pur hir, yma govenek dhe Varry ha Claire i dhe alloes kavoes perghennegoryon nowydh rag an popti koth rag may hyllons i dehweles dh’aga dallethva avel artydhyon.

Yn Manow – Manow Hedhyw

Hwegynn-choklet nowydh re beu gwrys gans Gwerthji Gwara Ammethek rag enora triger an moyha aswonnadow Ramsey; kath jynjyber y liw henwys Thomas. Y hwedhel a dhallathas y’n keth gwerthji wosa bos diskudhys avel kathik wandrys ow koska avel pel yn mysk seghyer a ruen. Ev a withas y’n gwerthji ha dos ha bos rann a vewnans dydhyek ena, ow tynnerghi prenoryon dhe’n rekenva, ow koska war seghyer a reun hwath, ha dyghtya delivransow.

Dre’n vlydhynyow ev re hwithras yn gwerthjiow erell yn Ramsey; koffijiow, gwerthji an kempenner-gols, ha gwerthji paper-nowodhow yn Stret an Senedh, may hyll ev bos gwelys ow koska y’n fenester a-rag.

Vyajyow Thomas re ysytynnas yn media-kowethasek hag yma folenn Facebook dhodho yw dyghtys ragdho gans Suzanne Young ha Dawn Barlow, hag yma moy ages mil, pymp kans holyer dhodho.

Arghans gwrys dre wertha an hwegynn choklet nowydh a vydh devnydhys rag pesya maga Thomas ha skoedhya ragdresow les enyvales, owth ynstynna an spyrys kemmyniethek re drigas Thomas yn y mysk dre’n hwegh blydhen yw passys.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Tavern gwag yn Aberfala re loskas dhe’n dor.
Boslowick Inn a gavas tan ynno y’n nos wosa bos deges termyn hir.
Yma hwans drehevel chiow nowydh y’n le na.
Yma an kreslu ow hwithra prag y tallathas an tan.
***
Yma daswel down war werthji yn Aberfala wosa gwerthow dhe lehe yn feur.
Dell hevel, yma koll bras prow dre hwegh niveren dhe Velinyow Treyago.
Kaderyer Bruce Robertson a leveris bos meur a vona spenys gans tredan ha toll… byttegyns… gwerthow yw plat.
***
Kystyow plansa dur yn Pennsans re dhallathas argyans y’n dre.
Nebes pobel a grys an kystyow yn Stret Marghas Yow dhe heveli ha logelyow.
I a veu gwrys avel ran a dhasfurvyans fordhow ena gans hwans bos gwell rag pobel war droos.
***
Kevys re beu Flamingo yowynk dhyworth Kernow yn Breten Vyghan.
Diank a wrug Frankie nans yw seythen po moy dhyworth Park Paradhis yn Heyl.
Dell hevel, neyjya a wrug tramor kynth esa diwaskel klyppys.
Perghen an park, David Woolcock, a leveris bos an edhen dhe vos yn point da.
***
Henn yw oll an seythen ma
Y fydh moy Nessa seythen