YMA Y’N DOWLEN MA

• Mark Trevethan – Gool Media
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – About
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Tresor” – Gwenno
• “Fly cellar / Hevva” – Radgel
• “Kan Kernow Divres” – Tir ha Tavas
• “Lymbo” – Rosie Crow
• “Maggie May’s Dubpipe” – System Son Kernow
• “Three Spires’ Set” – Leski
• “Etek ha dew ugens” – Asteveryn
• “Kernow bys vycken” – Skwardya

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinen

Yma drehevyans spas-soedhva yn Baya Kerdydh ow pos dasfurvys y’n eur ma rag provia chiow konsel nowydh. An drehevyans Scott Harbour, deg ha peswar ugens mil meter pedrek y vraster re beu prenys gans Konsel Kerdydh a-dhiworth kowethas avonsya tir Rightacres.

Orth kost a eth warn ugens poynt pymp milvil a beunsow, an Konsel a wra ober rag provia y’n drehevyans eth ha tri ugens rannji rag gobrennans fast, an brassa rann anedha rag teyluyow avel rann strateji an Konsel dhe dhyghtya orth fowt euthyk a jiow affordyadow. An Konsel a vydh degemmeres perghennorieth a’n drehevyans gans tri warn ugens rannji kowlwrys dhe benn an seythun ma. Oberennow rag kowlwul an rannjiow erell yw towlennys dhe vos gwrys kyns diwedh an vlydhen ma.

Keffrys hag oberi a-ji y’n drehevyans, an Konsel a wra dasnowydhhe tu a-ves dhodho.

A-ji y’n drehevyans y fydh keffrys rannjiow ha spas-soedhow, gans spas kenwerthek dhe’n leur a-woeles.

Kannas an konsel a leveris: ‘An Konsel re brenas drehevyans soedhva Scott Harbour yn Baya Kerdydh avel rann agan gorthyp ter dhe’n goredhomm chiow, gans amkan a ynkresshe yn skon an provians a jiow ughel aga gnas y’n sita.’

Yn Iwerdhon – Dassenyans Cork

Hyns Gonisogeth Gwariek sita Cork a vydh dehweles yn y bympes hav y’n vlydhen ma, wosa bos lonchys dhe Dhydh Gwari Keswlasek UNESCO y’n dy’Meurth ow tos. Hag y’n vlydhen ma y fydh thema a ‘dhiskudhans’.

Y feu gwrys yn kynsa yn Cork yn blydhen dew vil, onan warn ugens rag assaya gul dhe spasow a ertach hag istori nebes hedhadowwa rag fleghes.

Y fydh mappa gwiw rag fleghes may hyll teylyuyow gul ugens gweythrans ha kuntelles stamp dhe bub tyller, y’ga mysk displegvaow, gwithtiow ha tirnosow.

Avel gidyer a-dro dhe’n hwarvosow oll, y fydh Bláithín an bedrevan, maskot an hyns, a vydh kudhys yn pub le ha gweres orth tus dhe dhigelmi gidyansow ha kavoes gwirvosow a-dro dhe ertach hag istori Cork.

Y fydh gwrys an hyns a-dhiworth mis Gortheren bys mis Gwynngala hag y fydh kemmysk a dylleryow a wonisogeth hag ertach, y’ga mysk; Aspiansva Dhinas Mendhu, an Gwithti Amanynn, Prison Sita Cork, Dinas Elizabeth, Plas Nano Nagle, Diskwedhva Glucksman, Penneglos Sen Fyn Barre, Tour ha Klegh Shandon, Dowrweythyow Cork Koth keffrys ha parkow ha tylleryow erell rag kroust haval orth Park Fytzgerald, An Lough ha Park an Skathva.

Ughelboyntys an hwarvosow y’n vlydhen ma a vydh; kavoes kres an milhyntal dhe Benneglos Sen Fyn Barr, dyski skila Kornow Cork dhe Withti Poblek Cork ha chevisya gwari-bord yn Lyverva Sita Cork.

Yn-dann kewsel yn lonchyans an hwarvos, Mer-Arloedh Cork, Dan Boyle, a leveris: ‘Pes da ov vy dhe weles an Hyns Gonisogeth Gwariek ow tehweles dhe Cork yn y bympes blydhen.’

Dyghtyer ‘Let’s Play Cork’, Martin O’Donoghue, a leveris: ‘An hyns ma yw keslinel gans assays ollvysel dhe avonsya gwari avel rann a res a dhisplegyans fleghes.’

Yn Alban – Kannas Alban

Gonis kyttrin nowydh re beu lonchys rag dyghtya orth gorholeth heb bleynyans diworth godrigoryon a vynn godriga orth Lynn Ness. Konsel an Ugheldiryow re wrug gonis keworransel rag treusperthi tus dhiworth kres sita Aberdin bys dhe Dores. An gonis yn-dann niver ‘tri mann dew A’ a vydh gwrys a-dhiworth dy’Lun bys dy’Gwener.

An gonis ‘tri mann dew’ y’n eur ma a gemmer tus dres Dorres bys Foyers may hyllons i godriga orth Dowrlamm Foyers; dowrlamm marthys gans koedh a gans ha dew ugens troes-hys yn islonk, hag y hyllons i rosya a-hys an hyns war an vre ryb Lynn Ness.

Konsellor Ken Gowans, Kadoryer Kessedhek Erbysieth hag Isframweyth, a leveris: ‘Awos niver heb bleynyans a wodrigoryon…ni re wrug an gonis keworransel ma dre’n seson hav. Henn a ri termyn lowr dhedha kerdhes a-hys glannow teg Lynn Ness owth assaya gweles an euthvil gohelus na.’

Yn Manow – Manow Hedhyw

An goel ilowek ‘Yn Chruinnaght’ a vydh gwrys dhe’n kynsa warn ugens dhe’n seythves warn ugens a vis Gortheren y’n vlydhen ma. An kynsa goel a veu gwrys yn mil-naw kans etek ha tri ugens ha selys veu orth tybyans a dhallathas yn mil, naw kans peswar warn ugens dhe solempnya an gevrennow gonisogethek ynter Manow, Iwerdhon, Alban, Kembra, Kernow ha Breten-Vyghan, hag ynwedh dhe enora gwreydh down keltek Manow.

An brassa hwarvos a vydh gwrys yn Peel; treveglos-pyskessa teg dhe’n arvor west, mes y fydh hwarvosow erell yn Sen Jowan ha Douglas, gans hwegh dydh a ilow, kan, arethow, boes ha diwes ha kreftow, meur anedha yw heb kost. Y fydh ynwedh skol-hav yn Yeth Manow.

Y fydh bandow a-dhiworth Kernow ow performya y’n vlydhen ma; Band Annie Baylis ha The Brim.

Nowodhow an Seythen

Derivas erbysiethek an chanseller re beu delivrys gans Rachel Reeves – Byttegyns nag esa travyth ynno rag Kernow. Eseli senedh omma yw serrys ha leverel agan bos ankevys. An governans a lever bos nebes mona avisys kyns pell rag arghow erel.
***
Seythen vysi o yn nowodhow an taves. Kensa, Gwenno eth dhe skol yn Lannvorek ha dyski Kernewek dhe fleghes dre gana. Hi a dhyskas dhedha “Eus Keus”. Nena, argemmynnys veu towlen wydhyow nowydh y’n taves rag fleghes. Rath a’n Fordh Veur yw treylyans a lyver meuraswonnys. Yma lev Ed Rowe y’n kartoun ma.
***
Fylm adro dhe dhen a Druru neb a verwis yn Ukrayn re waynyas pewas. An fylm yw henwys Lammor Ifarn ha holya ober Chris Parry. Ev a veu ledhys hag ev ow sawya pobel trigys y’n kaslann. Gwaynya pewas Rockie a wrug wosa ervirans an vreusysi.
***
Resyas skath-wolya re wrug dehweles dhe Gernow arta wosa dew ugens bledhen.
An resyas trihorn misyek yw dashenwys an Trihorn Keltek hag a dhallathas nans yw seythen yn Aberfala. Kensa prys yw y vos synsys omma wosa mil-naw-kans-hwegh-ha-peswar-ugens. An skathow a wra dehweles dhe Aberfala ugensves an mis ma.

Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy nessa seythen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Korrgowser ygor – Esther Johns, Loveday Jenkin ha Gari an Gov (Skeusen gans Barney Carver)
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – Vlahas po romanyon
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Hayle hop/Chy Ambel/Upton Towans” – Henavek (tonyow Len Davies)
• “Dalmore” – Paul Mounsey
• “Maggi Me” – John Bolitho
• “Delyow Sevi” – Changing Room
• “Eles hweg” – Graham Sandercock
• “Hwath moy” – Tallessyn Grenfell-Lee
• “Jyg Seythyn” – Asteveryn
• “Feri Tregi” – System Son Kernow gans Jon Mills – ton dhyworth ‘Tregajorran” gans Neil Davey
• “Fordh dhe Dalvan” – Skwardya

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Kembra Warlinen

Gorsedh Kembra re dhyllis an rol a dus a vydh enorys y’n solempnyans y’n Eisteddfod Maes dhe amal Wrexham y’n vlydhen ma.

Y fydh degemmerys onan ha dew ugens den, seyth warn ugens yn gwisk glas ha peswardhek yn gwisk gwyrdh. Oll anedha yw henwys ‘Druid’ a-dhia dhew vil ha dewdhek ha liw aga gwisk a dhiskwedh sojet aga ober.

Yn mysk an dus enorys y’n vlydhen ma y fydh gwarier Mark Lewis Jones a wrug rann a dhyskador yeth Kembra dhe Bennsevik Karlo y’n fylm ‘An Kurun’ ha Kapten Kanadi yn Star Wars: The Last Jedi. Genys veu yn Rhosllannerchrugog ogas dhe Wrexham, ev re wrug rann yn kevresyow pellwolok ‘Un Bore Mercher’, ‘Dal y Mellt’ hag ynwedh ‘Game of Thrones’. Keffrys ha bos enorys ev a vydh Lewydh Enorek an Eisteddfod y’n vlydhen ma.

Den a-vri arall y’n rol yw Rhun ap Iorwerth yw Esel Senedh Kembra a-barth Enys Mon ha ledyer Plaid Cymru a-dhia dhew vil tri warn ugens. Kyns dos ha bos esel an senedh ev o onan a’n jornalysi an gwella aswonnys yn Kembra. Ynwedh ev re beu kochyas tus yowynk orth klub rygbi Llangefni. Dew a’y gowetha a vydh degemmerys, jornalysi ynwedh; Dewi Llywyd o presentyas politek S4C dre dheg warn ugens blydhen, ha Dylan Jones.

Nebes soedhogyon an Orsedd a vydh enorys ynwedh; Kerys Jones, gidyores der deg ha dew ugens blydhen, Dylan Wynn Jones (gelwys ‘Dylan Karavans’) drefenn ev dhe ordena park karavan an eisteddfod, ha Dilwyn Pryce, ledyer an ‘Urdd Jamboree’, ilowydh ha hembrenkyas Keur Alaw dhe Vaya Kolwyn.

Yn Iwerdhon – RTE

Hendyskonydhyon re gavas pott hag yw krysys bos an kynsa pott Romanek anterrys kevys yn Iwerdhon bythkweth.

An pott a veu diskudhys yn kowans dhe Dhinas Penn-ardh Drumanagh ogas dhe’n dreveglos a Loughshinny yn konteth Dublyn.

Christine Baker, Soedhek Ertach Konsel Konteth Fingal, a leveris: ‘Dianall on ni dre yntanans. Ni re gavas po pymp po hwegh eghenn a dra Romanek omma, y’ga mysk konna amphora, mes nevra ny welas den vydh pott avel hemma kyns yn Iwerdhon. Nyns eus meur a wara Romanek yn Iwerdhon, mes yn kowansow kyns yth esa dustuni a dus Romanek omma, martesen nebes tus ow lewya kenwerth. Nyns eus dustuni a dreveth omma mes yn sertan yma dustuni a gestavans gans Breten Romanek hag Europa Romanek.’

Figysenn, dew vil bloedh, a veu diskudhys y’n keth tyller y’n vlydhen usi passys, ow profya dustuni a genwerth a voes eksotek ow pos gwrys ena ynter Empoureth Romanek hag Iwerdhon.

An pott a vydh dannvenys dhe Withti Kennedhlek Iwerdhon rag hwithrans moy ha gwithans.

Yn Alban – Raighaltas na h-Alba

Y fydh dyllys y’n seythun ma Reyth Lys Tir Albanek, gans Raighaltas na h-Alba rag sempelhe lagha a-dro dhe grofta (‘Crofting’ yn sowsnek).

An reyth a vydh krevhe gwiryow a gessedhogyon-peuri a gevrann tir kemmyn ha ri dhe diogyon ha’ga hemmynniethow lev brassa yn devnydhyans an tir a dhevnydhyons i. Ynwedh an reyth nowydh a vydh junya an lysow Lys Tir Alban ha Barr Tirow rag Alban rag gul unn korf laghel; Lys Tir Alban, a with gorholedh rag unn esel yw Gwydheleger.

Yn-medh Menyster Ammeth, Jim Fairlie: ‘Yma krofta dhe gres a veur a gemmynniethow a-dreus rannow pals an Ugheldiryow hag Ynysow hag Argayll. Yma kroftoryon a-dreus an ranndir ma ow konis an dor, maga enevales, ow difresya an kyrghynnedh ha bewdhiverseth. Lagha krofta y’n eur ma yw kompleth ha kales dhe dhevnydhya. An reyth ma a vydh agan gasa dhe wul kevres a wellheansow ha sempelheansow dhe’n fordh mayth yw menystrys krofta, hag a vydh prow bras rag kroftoryon ha’n Desedhek Krofta rag gul aswonnvos gwell an kevro a wrons i dh’aga hemmynniethow ha mentons aga ertach ha gonisogeth unnik.

Yn Manow – Manow Hedhyw

Y fydh diskwedhys y’n kynsa tro kylgh-bregh a owr, mil blydhen y vloedh. Kevys veu yn park gans hwilyas-metol, ha govynadow a-gynsow re dheklaryas an dra dhe vos ‘tresor’, hag yma ev lemmyn yn Mirva Vaykyng yn Gwithti Manow yn Douglas.

Pur vyghan yw; a-dro dhe onan poynt peder meusva, po teyr poynt seyth sentimiter y hirder, ha’y boester yw seyth warn ugens poynt dew hwegh gramm. Diskudhys o gans Ronald Clucas yn gwenton an vlydhen ma.

Gwrys veu dre bletha eth korden a owr warbarth yn furv kolm, ha dydh y wrians yw ynter mil, ha mil ha kans blydhen wosa krist.

Mr. Clucas re gavas nebes draow yn deg ha dew ugens blydhen ow hwilas; yngot a arghans hag yngot a blomm. Ev a leveris: ‘Diskudha an kylgh a-dhiworth oes Vaykyng yw neppyth pur arbennik. Yma sinell pur vyghan a-dhiworth owr, ytho nyns yw galladow dhe wodhvos an pyth re beu kevys. Jagg bras o dhe weles an rann deg a owr ma, ny yllis vy y grysi yn kynsa.’

Alison Fox, lewyores a hendhyskans Ertach Kennedhlek Manow a leveris: ‘An kylgh re beu treghys dewweyth, unnweyth rag removya penn an kylgh ha trogh arall re’n treghis ogas yn dew hanter. Hemm a dhiskwedh bos an kylgh devnydhys yn kenwerth kyns bos ynkleudhys, po rag y witha po avel ro dhe’n Duwow.’

NOWODHOW AN SEYTHEN

Klavji Trelosk re gavas ogas ha peswar ha hanter milvil peuns rag gwellhe systemmow tredan ha dowr.

An mona a veu res gans Asrann Yeghes ha Gwith Sosyel.

Dres henna, ogas ha peswar milvil peuns veu res dhe Glavji Bosvenna rag gwellhe salowder tan.

***

Proposys yw laghen nowydh erbyn perghenoryon nessa-treven.

Laghen Airbnb a vynn lettya pobel owth assaya dhe woheles toll an konsel.

Esel senedh San Stefan rag Kernow Gledh, Ben Maguire a worras an laghen a-dherag Chi an Gemmynnyon awos bos meur a berghenoryon nessa chi ow tashenwel aga threven avel negysyow.
***

Yma hwans dhe’n kreslu lettya lewyoryon kerri neb a wra treylya a-derdro gans tro-U war an A-deg-warn-ugens.

Yma arwodhyow nowydh yn tyller droglammow dhe warnya bos deantel.

An gwettha tyller rag hemma yw an fordh a-derdro dhe Heyl dell hevel.
***

Yma pobel yn Pennsans ow kevewya pennbloodh Poll Jubilee.

An lido a igoras mis Me mil-naw-kans-pymthek-warn-ugens.

Deg neuvyer ha peswar ugens a wiskas dillas neuvya a’n oos na pan veu kevewys an hwarvos speshyal ma… ha lamma y’n dowr warbarth.

An poll yw an brassa poll neuvya dowr-mor yn Breten Veur.
***

Henn yw an oll an seythen ma… y fydh moy nessa seythen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Jenefer Lowe – Awstrali
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – John
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Ow tos tre” – Grenaways
• “Hengerens” – Trelawney Grenfel-Muir
• “Mowes a Lulyn” – Matt Blewett
• “Y’n gellian” – Ahanan
• “Rattler reel / Ton bewnans” – Kerensa Wright
• “Godrevi” – Skwardya
• “Woodbrook” – Micheal O Suilleabhain
• “An rosen wynn” – Simon Glanville
• “Goles an botel” – Mamvro
• “Ros veur” – Bolingey Troylers

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC Kembra

Yma dowr-liv a-dhiworth bal-glow skat ow pos devnydhys avel fenten dhasnowydhadow a doemmheans y’n kynsa tro yn Kembra.

Nick Salini, peghennor a negys a wra pompyow-dowr a leveris ev dhe aswonn galadewder a dhevnydhya an dowr a’n par ma nans yw termyn hir. Y negys ogas Ammanford, Carmarthenshire, re dhallathas pompya dowr a-dhiworth bal yn ogas rag toemmhe y waraji. An dowr usi owth esedha yn balyow koth a yll ughelhe bys ugens degre sentigradh, an tempureth a grog orth downder an bal.

Yn-medh ev; ‘Ni a ynworras pomp toemmder fenten dor a gemmer dowr a dhiworth an jynnow a dhyght dowr bal orth an enep ha tempureth an dowr yw a-dro dhe beswardhek po pymthek degre, y worra yn pomp-toemmder, ha’y weskel bys tempureth yw devnydhadow rag toemmhe an drehevyans. Hemm a vydh teommhe an drehevyans dre’n vlydhen oll. An argerdh yw pymthek warn ugens kylowatt y nerth, hag argerdh a’n par ma a allsa toemmhe deg chi nowydh. Es via dhe ynkressya y vraster bys may hallsa ev toemmhe kansow anedha dre denna nerth an dor.’

Yma negys a’n par ma yn Pow Sows seulabrys, yn Gateshead may ma ragdres a dhevnydh dowr-bal rag toemmhe hwegh kans chi, negysyow, ha kresenn artys.

Res o hwegh seythun dhe ynworra pibweyth rag an negys nowydh yn Ammanford mes displegoryon an ragdres a lever bos ewnhes an goderrans gwrys gans an oberennow gans an les hirdermyn.

Yn Iwerdhon – Irish Tmes

Yma governans Iwerdhon ow towlenna reyth dhe dhifenn gwara a-dhiworth tiryow Palestinek kevanedhys yn anlaghel gans Israel. Gwirhaval yw ‘Pennow’ an reyth (henn yw berrskrif a bub rann) dhe vos gwrys nessa mis ha gorrys war-rag dhe’n kessedhek materyow estrenyek rag hwithrans kyns-reythyans.

Yma lagha a’n par na yn Iwerdhon y’n eur ma mes ny wra henna difenans yn tien dell veu profys yn dew vil hag etek y’n Reyth Tiryow Kevanedhys.

Kaskyrgh poblek rag difenn dien re beu ow tevi a-ban lonchyas Israel bresel yn Gaza, wosa omsettyans gans Hamas yn mis Hedra dew vil tri warn ugens, hag yn arbennik a-ban leveris an Lysow Keswlasek a Ewnder bos trevesigansow y’n West Bank ha Jerusalem ow terri lagha keswlasek. An kynsa reyth yn Iwerdhon o siwyans an gusul a dheuth a-diworth an LKE.

Tanaiste, Simon Harris, a leveris bos govenek dhodho powyow erell yn Europa dhe junya gans Iwerdhon ha gul lagha dhe dhifenn gwara a-dhiworth an tiryow Palestinek kevanedhys yn anlaghel ynwedh. Ev a leveris ‘Gwreythres byghan yw, mes bysi yw powyow oll dhe wul an traow oll a yllyn ni rag meurhe gwask rag gul astel-omladh drefenn bos braster an terroes densethek ogas dres dismygi ha drogober yn sertan.’

An lagha nowydh a veu dynnergys gans Taoiseach Michael Martin ynwedh, ow leverel: ‘An tanbellenans dre happ a dus svil ankablus ha ladhans a deyluyow yw dres neb finwedhyans ewnhynsek.’

Yn Alban – Aberdin Bew

Mowes-skol a-dhiworth Aberdin, Ailie McIntosh, re solempnyas hy feswardhegves pennbloedh yn Tansania yn kerdh dhe yskynna Menydh Kylamanjaro ha gul dewdhek mil peuns rag alsusenn fleghes Chi Charlie.

Studhyores yn kollji Robert Gordon yw hi ha hi a wrug an gwreythres gans hy thas, Craig, rag drehedhes penn an menydh pymp mil, eth kans pymthek ha dew ugens meter a-ughel nivel an mor.

Kyns gul an yskynnans, Ailie ha Craig a drenyas lieskweyth yn breow Alban gans sagh-keyn poes. Yth esa kevarwoedhoryon gansa, hag onan anedha a wrug tesenn-pennbloedh rygdhi ha’y ri dhedhi dew dhydh kyns drehedhes an penn.

Ailie a leveris: ‘Marthys o, an dus, an gonisogeth, ha bos yn tyller mar dihaval diworth tre o an gwella traow ragov vy. Nebes rannow a’n kerdh o pur gales, yn arbennik an kerdh lent rag goheles kleves ughelder, ha dalleth dhe hanter-nos y’n jydh-barr, mes dres oll yth o marthys. Ni a dheuth dhe’n barr dhe howlsevel ha mires a-dreus an kommol. A-dro dhe varnas deg degre ha kudhys gans ergh o, mes howlyek hwath.‘

Yn Manow – Manow Hedhyw

Yma seythunyow-res TT ow pos gwrys lemmyn yn Manow. An hwarvos a dhallathas dy’Lun usi passys gans dy’goel a hwarvosow ow tos war-tu ha’n deg res bras a vydh dalleth dhe’n kynsa warn ugens. An dalleth o nebes glyb, mes seulabrys yth yw da gans meur a dus; keffrys tus teythyek ha godrigoryon. Yma fest nowydh y’n vlydhen ma; solempnyans a voes ha diwes Manowek, ow pos gwrys yn park-kerri Bottleneck dre’n hanter-mis oll, pub dydh a-dhiworth hanter-dydh bys deg eur gorthugherweyth.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Gonis ow kelmi Kernow ha Syllan a vydh efanhes. Askelli-dro Pennsans a vydh ow neyjya unn askel-dro moy. Y fydh an niver a neyjennow ow mos di gansa a vydh brashes dhe seytek an jedh.

***
Igeri re wrug fordh-gevren nowydh ynter an A-deg-warn-ugens ha Sen Austell. Hirder ogas ha peswar mildir yw ha teyr bledhen a veu spenys dh’y wul. Kost an fordh yw pymp-milvil-peuns-ha-peswar-ugens.

***
Ed Rowe re dhellos kevres komyk nowydh der wydhyow. Pennas onan yw gorrys warlinen ha selys yw yn skol – an unnsel skol yn Kernow dyskys dre Gernewek hepken. An ges a dhiskwa penndyskador nowydh ha nyns eus saw Kernewek skant dhodho. Degemeroryon yw hanow an kevres.

***
Sewena bras o an kensa korrgowser ygor yn Kernewek warlergh breus an ordenor. Gari An Gov a restras an hwarvos yn Ankor Glas yn Hellys. Yth esa kemysk a bobel ow performya – y’ga mysk esa y vagas e ev: Mamvro.

***
Henn yw oll – y fydh moy nessa seythen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Esther Johns – Bos Fest Lowen
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – Gorthewer
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Eus keus” – Gwenno
• “Fulenn” – Alvan hag Ahez
• “Hernen rudh” – Dalla
• “An werin” – Asteveryn
• “Namm du” – Andrew Barkla
• “Kan an pyskador Kernewek” – Keur Heb Hanow
• “Holya Spyrys Tramor” – Skwardya
• “Esgair Llyn” – Dafydd Iwan
• “Vug” – Crowd Control

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Argemmynner Tivvy

Yma Bagas-Gwariva Norvys Byghan ow talleth kuntell arghans der Crowdfunder rag solempnyans blydhynyek Fest a Wolowys yn Kardigan y’n vlydhen ma. Yma keskerdh pub blydhen y’n seythunyow ow mos war-tu ha Nadelik, an 5es a-vis Kevardhu hevlyna, ha golowys arbennik yw gorrys orth drehevyansow a-dro dhe’n dre. Y’n vlydhen ma yma an ordenoryon ow profya towl dhe ystynna an hwarvos dre wul moy a lugern y’n keskerdh.

Lywyores, Ann Shrosbree, a leveris: ‘An hyns a woslowys y’n vlydhen usi passys o pur deg ha ni a geworras sterennow kowrek dhe Gastel Kardigan ha’n Guildhall, ev a weresas gul dhe Gardigan bos tyller a’n tekka y’n seythunyow kyns Nadelik.’

Perghynnores a negys teythyek, Vikki, a leveris: ‘Yth esa heudh bras dre wul an lugarn dowrgi kowrek y’n vlydhen usi passys gans gweres a artweythyon Norvys Byghan.’

Y fydh hwarvos ilowek ynwedh rag kavoes arghans a-barth an hwarvos gans bandow ska ha reggae The Chalk Outlines ha Bad Bananas.

Konselor an Konteth, Clive Davies, a leveris: ‘An Keskerdh Lugern Kowrek, re dheuth ha bos hwarvos yw a-res yn Kardigan hag y’n vlydhen usi passys yth esa moy ages tri hans lugarn ha’n hwarvos a dennas moy ages unnek mil godrigor dhe’n dre.’ .

Yn Iwerdhon – The Irish Times

Unn lywyer ughella yn Konsel an Konteth Mayo re justifias y lavar ow pysi orth tus dhe skonya gul negys gans perghennogyon a jiow dy-goel. Tom Gilligan, lywyer an konsel a-barth chiow ha fordhow a leveris yn keswel gans RTE: ‘Yth eson ni yn mysk a woredhomm chiow, pur vysi yw ni dhe vires orth fordhow oll dh’y dhigelmi, nyns eus travyth yw andhadhladow. Yth eson ni ow hwithra nebes fordhow yn Mayo; tybyansow a-dro dhe doll chi-dy’goel ha prenans yn konstrinus y’ga mysk.’

Y lavarow a dhallathas neb arvreus wosa ebost a dhannvonas ev dhe unnek esel an konsel may leveris ev a dro dhe’n tybyansow ynno.

Ev a geworras: ‘Y hwrug vy profyans der ebost nos dy’Sul a-dro dhe’n tybyansow rag dyghtya orth chiow dy’goel ha chiow gwag. Herwydh niveryans dew vil dew warn ugens, yma pymp mil, naw kans, seyth ha peswar ugens chi dy’goel yn Mayo, hag yn mysk goredhomm chi, res yw dhyn trevow rag tus yn le trevow rag sesonyow. Ytho, an tybyans a-dryv an skonyans ma yw dhe ughelhe gweladewder a’n effeyth gwrys gans chiow andhevnydhys orth kemmyniethow teythyek, rag kennertha dasfurvyans a bolisiow ha toll orth nessa chiow gwag, hag ynwedh rag herdhya perghennogyon a jiow dy’goel war-tu ha’ga gwertha, po aga gorra y’n marghas gobrena. Yma tus y’gan rolyow ow hwilas chi, tus re beu res ostyans goredhommek anfast, hag ogas hwegh mil chi yw gwag dre bo naw, deg po unnek mis y’n vlydhen. Ha tus yw wolkomm yn Mayo; res yw dhyn kavoes tournyaseth.’

Mr Gilligan a leveris bos y brofyans a-dro dhe dhervynn devar a-dhiworth perghynnogyon chi ha dehweles an chiow ma yn devnydhyans.

Yn Alban – The Scotsman

Darleser STV a vydh lonchya gonis kenwerthek radyo nowydh rag Alban. Y fydh an gonis nowydh gwrys rag bos da gans tus ynter pymthek warn ugens ha peswardhek ha dew ugens bloedh, hag y selva a vydh yn Penndhrehevyans STV yn Kay an Keynvor Hebask yn Glasgow. Kavadow y fydh der radyo bysyel ha warlinenn.

Gwaytys yw an gonis dhe dhallath a-dro dhe benn an vlydhen ma.

An negys a vydh lywys gans Graham Bryce, kyns pennsoedhek Bauer Media UK. Henwyn an penngommendysi a vydh deklarys diwettha y’n vlydhen ma.

STV a lever bos an brassa niver a dus ow koslowes orth an radyo myttinweyth pan o an isella niver a dus ow mires orth an pellwolok hag an konter ow pos gwir gorthugherweyth, ytho gonis radyo STV a vydh oberi yn ta ryb aga gonis pellwolok. Yn-medh Mr Bryce: ‘Da yw genev dhe hembronkya an negys nowydh gans STV, hag kyfyansek ov agan gonis kenedhlek nowydh dhe brofya neppyth dihaval hag yntanus. Y fydh gonis kennedhlek kenwerthek rag Alban gans kommendysi, nowodhow ha devnydhyow yw fogellys orth goslowysi ow triga yn Alban.’

Kannas STV a leveris gwrians a wonis radyo bos ystynnans gnasek rag an kowethas a wra negys argemmynna krev yn y negys bysyel hag klewadow.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Ethola pennledyer nowydh Konsel Kernow re wrug politigyon.

Leigh Frost a vydh ow kemeres an soodh wosa y barti dhe ervira kesoberi gans konseloryon omsevyek rag rewlya yn Lys Kernow.

Dri dh’y benn a wra lies seythen a stegyans ynter oll an partiow drefen nag esa parti vydh neb a allsa rewlya a’y honan wosa an etholans orth dalleth an mis.

Wor’tiwedh, Reform UK a gildennas yn unn leverel na allsens i kavos lowr a gonseloryon dhe gesoberi gansa – kynth yns an brassa parti gans eth konseler warn ugens.

Res o dhe’n parti, ledyes yn Breten Veur gans Nigel Farage, dhe gavos peswar konseler ha dew ugens.

Y fydh Dan Rogerson y’n kabynet – ev a wre representya Kernow Gledh y’n San Stefan – ev a wre studhya Kernewek ynweh.

***

Tempredh an mor a-derdro dhe arvor Kernow re wrug sordya y’n seythen yw passys.

Yma dowr orth peswar degre tomma ages usadow yn nebes tylleryow.

Pobel skiansek a grys bos godros dhe vewnans y’n mor ha deantel rag pobel ow neuvya ynwedh.

***

Y fydh dehwelyans dhe gowbal a Gernow ow tretha Dowr Tamer.

Dell hevel, Kowbal Kaltock yw yn mysk an kottha yn Breten Veur – mes an treth, mil bloodh ha moy y oos ynter Kernow ha Dewnens, a dheuth dh’y benn nans yw deg bledhen.

***

Kowethas maga plansow yn Pennsans re waynyas y bympes medal owrek y’n Diskwedhyans Bleujennow Chelsea.

Surreal Succulents a gavas an pewas bras y’n hwarvos restrys gans an RHS yn Loundres.

***

Y fydh okshon dhe wertha plat-niver karr Jethro.

Yma J35 TER dhe wertha gans tacklow divers erel kepar ha jynnow bargen tir ha chi an komyk dhe Lewdown yn Dewnens.

Dell hevel, an niver a allsa sevel moy es dewthek mil peuns.

Jethro o meurgerys yn Kernow ha merwel a wrug kyns Nadelik dew-vil-onan-warn-ugens.

***

Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy Nessa seythen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Matthew Thomason and Elizabeth Ellis – “Arlodhes a Shallott”
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – Dewosow medhow
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “An wrannen” – Ragamuffin
• “Saltash Dubbing” – Bagas Degol
• “Myrgh an Mor” – Elizabeth Freeborn
• “Fermanagh Highlands/Donegal Highlands/John Doherty’s/King George IV” – Altan
• “Ow avon splann” – Graham Sandercock hag erel
• “Catrin” – Gorki’s Zygotic Mynci
• “Tolla Rooz” – Red River Singers
• “An marghek” – Cam Kernewek
• “Delyow Sevi / Hard Rock Miner” – Martha Woods

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC Kembra

Kyns politeger a’n parti Lavur, Delyth Evans re dheuth ha bos kadoryes S4C, yn le kyns Esel Senedh a’n parti gwithadorek Guto Bebb. Hi a dhallathas y’n soedh dhe’n kynsa a vis Me wosa bos ordenys gans Skrifenyades an Stat a-barth Gonisogeth, Media ha Sport, Lisa Nandy.

Ordenys ynwedh yw pymp esel nowydh kesva S4C; Dr Gwenllian Lansdown Davies, Dyfrig Davies, Wyn Innes, Betsan Powys and Catryn Ramasut. Dew anedha re beu esel Plaid Cymru y’n termyn yw passys – Gwenllian Davies o konsellor bys dew vil hag unnek ha Pennsoedhek an parti ynter dew vil ha seyth ha dew vil hag unnek. Ynwedh hi yw pennsoedhek bagas adhyskans yeth Kembra rag bloedh a-varr Mudiad Meithrin. Jornalyas o hi ynwedh, owth oberi gans HTV Kembra rag gul towlennow materyow arnowydh Y Byd ar Bedwar.

Dyfrig Davies, yw kyns pennsoedhek a gowethas pellwolok, re wrussa argemmynnow rag an parti nans yw a-dro dhe dheg blydhen.

Betsan Powys yw kyns pennskrifer politek BBC Cymru ha kyns pennskrifer gonisyow yeth Kembra yn radyo ha warlinenn.

Pennsoedhek S4C, Geraint Evans, a leveris ‘Delyth a dhri palster a berthyans ledyeryans ha governans keffrys ha passhyon rag gweles yeth Kembra seweni yn pub korn an pow. Yma mall genev vy my ha’n re erell y’n bagas S4C a oberi gans Delyth ha ni ow talleth chaptra nowydh y’gan istori.’

Yn Iwerdhon – RTE

Breusyas re wrug kummyas rag daswel breusyek orth an ervirans gans menystres Stormont dhe worra sinweyth diwyethek yn Gorsav Meur Kresel yn Belfast.

Breusyas Scofield a leveris an chalenj erbynn menystres Liz Kimmins gans gweythresydh lelyas Jamie Bryson re dreussa an ‘amal dhadhladowans’ rag dendil daswel breusyek.

Yn-dann rewlyow Stormont, res yw erviryansow yw tybys bos po a-vri po gorthargyadow bos dadhlas yn kuntelles gans an keffrysyans nerth, kyns es menester yn unnik. An parti DUP a deris bos devar dhe’n menystres dhe worra an ervirans dhe’n Kessedhek Gweythresek.

An daswel a vydh hwarvos yn mis Gwynngala, hag an ragdres dhe dhrehevel an sinweyth orth kost a gans ha hanter kans mil a beunsow re beu hedhys erbynn siwyans an chalenj laghel.

Yn y dhadhlans erbynn an dasweles, Tony McGleenan, kannas an Asrann a Isframweyth, a leveris nag o gorthargyadow an ervirans awos difyk a betisyon rag y dhri a-rag an Kessedhek Gweythresek yn mis Meurth drefenn nag esa sinans a saw unn esel yn le an deg warn ugens o res.

Gwaytys yw bos gwrys an daswel der unn jydh yn mis Gwynngala.

Yn Alban – STV

Nessa kowbal Fergusson Marine, hag yw milvilyow a beunsow dres y dowlargh ha diwedhes dre vlydhynyow a vydh delatys der hwegh mis moy dhe gyns.

Yma’n kowbal Glen Rosa ow pos drehevys hwath hag yma kost leun a’n dhew worhel owth ynkesshe bys ogas dhe beswar kans ha tri ugens milvil, hag yw moy ages pedergweyth an kost derowel a seytek ha peswar ugens milvil.

Lonchyans an dhew gowbal a veu towlennys rag dew vil hag etek. An kynsa kowbal, an Glen Sannox a veu lonchys y’n vlydhen yw passys, ha’n gwaytys o an Glen Rosa dhe vos lonchys y’n vlydhen ma, mes lemmyn an gorhelgarth a lever na vydh parys an Glen Rosa kyns mis Ebryl dew vil hwegh warn ugens.

Pennsoedhek nowydh, Graeme Thomson, a leveris ‘Nyns yw hemma an dekleryans a vynnyn ni gul y’n termyn ma y’n oberenn, ha ny yllyn ni gorleverel agan konvedhyans a’n roweth a brovia rol dermynyow delivrans gwirvosek rag skoedhya CalMac dhe brovia gonis fydhyadowwa ha nerthekka dhe’n kemmyniethow a serv ev.

Yn Manow – Manow Hedhyw

Moy ages mil tus yowynk re guntellas rag hwarvos sport a’n brassa y’n vlydhen dhe’n Gresenn Genedhlek Sport dy Sadorn yw passys. Yth esa gwrys meur a sportys dihaval, y’ga mysk; pelldroes, hokki, vollibol, ha res kerdhes.

Treynyans rag an Gwariow Yowynkneth Manow a dhallathas yn mis Genver hag an seythun ma o an chons bras ragdha dhe dhiskwedhes an sleyghneth re dhisplegsons i.

Ordenys gans Sport Manow, an hwarvos, ha’n treynyans kyns a generth orth fleghes dhe besya gul sportys dre junya gans bagasow sport ha klubow an gemmynieth wosa an hwarvos.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Yma skoodhyans kemenethek krev wosa teyluyow yn Lannstevan dhe gelli ogas ha pubtra awos tan. Flammow a dhistruyas rew treven dhe Dutson. Ny veu pystygys denvyth – byttegyns, yma kaskyrgh leel dhe gavos tacklow nowydh dhedha kepar ha dillasow hag erel.
***
Bord yeghes yn Kernow re erviras dhe dhegea Klavji Fowydh. An drehevyans a veu deges nans yw naw bledhen dhe wir – byttegyns, rewloryon a grys nag yw vas rag provia gweres yeghes. Yma an ervirans kynth esa kaskyrgh gans an gemeneth dh’y sawya.
***
Bardh Lillian James re dhyskas hy diwettha klass Kernewek orth oos etek bloodh ha peswar ugens. Hi re be orth y dhyski dres deg bledhen warn ugens. Synsys veu hy diwettha klass dhe’n hwarvos Kernewek Lowender yn Awstrali.
***
Rockoryon omsevyek The Libertines a vydh ow tos dhe Gernow an hav ma. Y fydh gig pennlinen dhedha orth an Sedhogyon Eden. Ledyes yns gans Pete Doherty… i a gavas sewena y’n chartys ilow avar y’n gansvledhen ma. I a vydh ow seni tressa warn ugens Mis Gortheren.
***
Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy nessa seythen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Yma Bardh Meur, Jenefer Lowe, yn hyns dhe ‘Kernewek Lowender’.
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – Place
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Arlodhes an lynn” – Hanterhir
• “Fiddler’s Despair” – Mabon
• “Ow leski” – Ahanan
• “Off to California/Jim Stacey/Jack in the box” – Bagas Porthia
• “Yma kan y’n veyn” – An Gof
• “An eos hweg” – Yowan Tresidder Tonkin
• “Bro goth agan tasow” – 4 in a bar
• “Bewewgh pub mynysen oll” – Juliet Ann
• “Plethen a beswar” – Cam Kernewek
• “Tus a bell” – Simon Glanville

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC Kembra

Reyth Senedh Kembra rag surhe dyskyblon oll yn Kembra dhe worfenna adhyskans skol avel ‘devnydhoryon anserghek Yeth Kembra’ re sewenis yn diwettha rann a afydhyans gans an Senedh.

An Reyth Yeth hag Adhyskans Kembrek re beu gwrys dhe weres ynkressya an niver a gowsoryon a Yeth Gembra war-tu ha’n amkan a vilvil kowser erbynn dew vil deg ha dew ugens, ha gwaytys yw an reyth dhe seweni yn raglev an senedh nessa seythun kyns dos ha bos lagha.

A-dro dhe dri warn ugens kannsrann a dhyskyblon yw adhyskys dre’n Yeth hag yma gorvynn dhe Wovernans Kembra dh’y ynkressya dhe dheg warn ugens kannsrann erbynn dew vil deg warn ugens ha dew ugens kannsrann erbynn dew vil deg ha dew ugens.

Esel Plaid Cymru, Kefin Campbell, a brofyas ewnans, skoedhys gans Cymdeithas yr Iaith, rag darambosa hanter a dhyskyblon dhe vos kowsoryon Kembrek yn kynsa, erbynn dew vil deg ha dew ugens, mes fethys o an ewnans, nownsek warn ugens erbynn ha dewdhek unnver.

Kannas an Cymdeithas, Toni Schiavone, a leveris bos diswaytyek na wrug politigoryon siwya an hyns a adhyskans yn Kembrek rag oll.

Kannas an parti gwithadoryon, Tom Giffard, a leveris ev dhe skoedhya an amkan, yn-dann leverel ‘ni a vynn skoedhya kerens dhe weres aga fleghes gans ober-skol hag ober-tre mar ny yllons i aga honan kewsel Kembrek.‘

Yth esa neb gwarnyansow a-dro dhe’n reyth, y’ga mysk, leveris veu bos peryll a dhyski Kembrek dhe iselhe gnas a dhyskans a sojetys erell haval orth awgrym ha skiens ha Sowsnek.

Senedh Kembra re leveris bos an peryllow ma gwann hag i a yll bos sewajys.

Yn Iwerdhon – BBC Iwerdhon

Konsel Konteth Donegal re leveris bos moy ages tri hans drehevyans sowlys y’n konteth mes ymons i ow pos kellys orth toeth prederus. Ynwedh yma’n niver a dioryon owth iselhe ynwedh.

Rag assaya digelmi an kudynn ma yma stus ow pos gwrys yn kresenn trenya nowydh yn Portnoo, Konteth Donegal.

An skol sowla a dhevnydh eghennow dihaval a dhevnydhow rag sowla toho, y’ga mysk; kors dowr, kors gwaneth, lin ha kala divers.

Igerys veu yn mis Hedra dew vil peswar warn ugens hag an stusow dre’n pennseythun ena yw heb kost, ow pos arghesys gans Governans Iwerdhon.

Yth esa a-dro dhe dhew vil chi sowlys koth y’n Poblogeth, herwydh niverow an Governans, yn dew vil dew warn ugens, hag yn Iwerdhon Gledh yma le ages kans ha peswar ugens, niver yw lehes a-dhiworth a-dro dhe dhew ugens mil y’n pympes degblydhen.

Y’n eur ma, a-dro dhe ugens den re ombrofyas dhe’n stus herwydh Conal Shovlin, unn fondyer an stus. Ev a leveris ‘ni a dhysk gisyow oll a sowlans; sowla lovan yn Donegal, sowla kors yn Wexford ha Cork, ha sowla kala ha lin a-dhiworth Ulster ha Donegal Est. Yth yw a-vri ni dhe drenya nebes tus yowynk lemmyn rag may hyllons i y dhyski dhe dus erell. Dhe-les yw dhe veur a dus hag yw marthus ha teg.’

Toho-praktisya pur gompleth re beu drehevys y’n kollji rag may hyll tus praktisya gisyow pals.

Yn Alban – BBC Alban

Y fydh res dhe dhyskyblon yn diw skol yn Dinedin gwitha aga klappkodh yn poketys prennadow dre’n jydh der polisi nowydh gorth-klappkodh.

Dyskyblon y’n kynsa dhe’n pympes blydhen yn skol Portobello ha skol Queensferry a vydh res skrip arbennik ha res yw alhwedh tennvenek rag y igeri. I a yll gwitha gansa aga klappkodh, yn y skryp, mes ny yllons i igeri an skryp y’n jydh kyns seni klogh an diwettha dyskans.

Rag dyskyblon y’n hweghves blydhen yma stevell-kemmyn aga honan gans jynn dialhwedha.

Kannas Konsel Dinedin a leveris hemma dhe worfenna an kestrif ynter an klappkodh ha’n dyskadoryon rag kavoes attendyans an dhyskyblon.

An Konsel a lever an tybyans dhe vos skoedhys gans a-dro dhe hwegh ha peswar ugens kansrann a dhyskyblon ha kerens yn arhwithrans. I a gampoellas hwithrans a brof dyskyblon ow tevnydhya media kowethasek der aga klappkodh dhe berthi effeythyow drog y’ga galloes dyski.

An skolyow a lever na wra an difennans anles orth dyskans drefenn bos kavadow seulabrys iPads a brof asnodhow bysyel heb distennans gan media kowethasek.

Yn Manow – Manow Hedhyw

Pubonan a woer Manow avel tyller an res jynn-diwros an moyha a-vri y’n norvys an TT, mes lemmyn, rag ystynna an ‘fest a jynnow’ yma ‘Minifest’ ynwedh.

Y’n vlydhen ma y feu gwrys an kynsa ‘Minifest Manow’ dre’n dy’goel arghantti yw passys, gans kansow a miniow ow splanna yn-dann howlsplann. An fest nowydh yw keworrans dhe’n dydhlyver a hwarvosow-jynn, gans an Pennseythun Karr Klasek ha Sport (yn mis Me ynwedh), ha Fordfest yn mis Gwynngala.

Ordenoryon an fest-jynn a lever bos marth bras ha delit dhedha a-dro dhe’n niver a dus a gar hwarvosow an fest ha’n niver a dus re dheuth a-ban veu lonchys yn dew vil onan warn ugens, hag i a wra keworra moy a hwarvosow rag gwalgha gorholeth.

Minifest a dhallathas dy Sadorn an peswara gans an kerri oll ow kul displetyans ogas Kastel Peel, hag ena dhe dhy’Sul an pympes, i a lewyas dhe Withti Jynnow Manow yn Jurby a-dhiworth deg eur y’n myttin bys unn eur, kyns gorfenna an pennseythun orth dallethva an res TT diworth diw eur bys dhe bymp eur.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Nyns eus unn parti vydh gans rewl war Gonsel Kernow wosa an etholans y’n seythen yw passys. Byttegyns, Reform yw an brassa parti gans eth konsler warn ugens. Dell hevel, nyns eus parti aral vydh gans hwans a gesoberi gansens i. Ytho, Yma chons bos kesoberyans gans Parti Livwer, omsevyogyon, Mebyon Kernow ha’n Parti Glas. Orth an prys my dhe rekordya hemma, yma hwans dhe Reform a rewlya an konsel hwath. Yma own dhe lies person i dhe seweni drefen bos towl dhedha rewlya erbyn konselyow ow neyjya banerow saw po Baner an Kesunyans po Baner Pow an Sowson.

***

Yma godros a gelli dew ugens soodh y’gan gonis kerri klavji. Res yw dhe’n trest sawya pymp milvil peuns a hys soth west a Vreten Veur.

***

Y feu diskwedhys fylm The Salt Path rag y gynsa tro yn Tewynblustri. Yma Gillian Anderson ha Jason Isaacs yn mysk an sterennow. Selys yw war lyver Raynor Winn yn kever kopel ow kerdhes Trulergh Kernow ha Soth West a Vreten Veur. Yth esa an gala dhe Sinema Golowji.

***

Yma bagas peldroos Truru owth yskynna dhe Gesunyans Kenedhlek Soth wosa fetha Sen Albans pymp gol dhe dhew.

An kynsa bagas Kernow yw dhe vos gorrys a-wartha dhe’n Kesunyans Kenedhlek.

***

Henn yw Oll an seythen ma – y fydh moy nessa seythen

YMA Y’N DOWLEN MA

• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – An vledhen heb hav
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Karol Kala Me” – Bucca
• “Feri Hellys” – Dalla
• “Divroans” – Skwardya
• “Silver Spear Reels” – Capercaillie
• “Tresor” – Rowan Tree
• “War an halow” – Graham Sandercock
• “Drehevyoryon Empoureth” – Mamvro
• “Frapp vy melder unnweyth moy” – Elizabeth Ellis hag erel
• “Kan gwrians” – James Hawken
• “Tamsin” – Phil Knight

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC Kembra

Milyow a dus re wrug keskerdh a-barth anserghogneth rag Kembra. An hwarvos, ordenys gans an bagasow ‘Yes Cymru’ hag ‘All Under One Banner’, a veu gwrys yn Barry dy’Sadorn yw passys. Kreslu Kembra Soth a dhismygis ynter hwegh mil ha seyth mil a dus dhe wul rann ynno.

Phyl Griffiths, kadoryer Yes Cymru, a leveris an hwarvos dhe ‘dhiskwedhes cher a dus a-dreus Kembra’.

Wosa an keskerdh, bush bras a dus a omguntelas yn Garth an Myghtern rag arethow a dhiworth tus haval orth ledyores Plaid Cymru, Leanne Wood, ha kannas Parti Glas, Tessa Marshall.

Ms. Wood a leveris bos termyn gwiw dhe worfenna serghogneth Kembra orth Governans Pow Sows ha leverel bos spas dhe dhrehevel fordh arall erbynn an fordh a serv Sita Loundres ha gasa brewyon rag kemmyniethow yn Kembra. Mr. Griffiths a leveris tus dhe vos parys rag chanj ha nyns yw anserghogneth tybyans an emlow namoy, yth yw gorthyp sevur ha leun a wovenek dhe argerdh politek terrys. Yn-medh ev, ‘Yth eson ni ow kweles skoedhyans ow tevi, yn arbennik yn mysk henedhow yowynkka ha skwith yns i a glewes bos Kembra po re vyghan po re voghosek. Ni a woer ken – ha hedhyw, milyow a dus a dhiskwedhas agan bos parys dhe synsi agan termyn a dheu y’gan dewdhorn agan honan.

Rhun ap Iowerth a Blaid Cymru a leveris bos diswaytyans ow tevi gans Westminster yn kemmyniethow yn Kembra hag kyfyans ow tevi bos gwiw Kembra dhe gavoes an gwir ha’n fentenyow dhe wul maystri orth hy thermyn a dheu hy honan.

Yn Iwerdhon – RTE

Komposydh Iwerdonek, Michael Gallen, re beu res pewas FEDORA dew vil pymp warn ugens, pewas a’n brassa rag gwariow-kan nowydh, rag y ober ‘The Curing Line’. An pewas a gans mil euro a veu res orth Gwari-kan Stat Vienna dy’Sadorn an hweghves warn ugens a vis Ebrel, hag yth yw an brassa pewas rag gwari-kan y’n norvys.

An gwaynyor yw dewisys gans bagas keswlasek a askorryon gwari-kan, y’ga mysk tus a-dhiworth Gwari-kan Paris, Gwari-kan Kennedhlek Iseldiryek, Gwariva Kennedhlek Denmark ha Festival d’Aix-en-Provence ha gwrys yw yn kespareth gans Gwari-kan Europa hag yw bagas-kannas rag moy ages kans, deg ha tri ugens gwariva-gan ha goelyow a-dreus tri ha dew ugens pow.

The Curing Line, keskevarwoedhys gans Gallen ha Shawn Fitgerald Ahern, a hwither themys a dhasyagheans, koll gonisogethek ha diskarans kyrghynnedhek. An gwari-kan a lever hwedhel a venyn a erit nerth hendasek rag sawya bewnans, mes hi a goll an nerth dh’y dhevnydhya. Amkan an oberenn yw dhe wul govynnow a-dro dhe’n aswa ynter tus ha’n norvys naturel, ha’n pyth yw kellys y’n aswa na.

An gwari-kan a vydh diskwedhys yn kynsa dhe’n Fest Artys Kilkenny yn mis Est kyns mones yn torn keswlasek.

Yn Alban – Nowodhow Linenn-varow

Milva Dinedin re dheklaryas hi dhe dhalleth gwertha kawgh hy enevales avel teyl nessa mis. Hi a vydh y wertha yn bernow a dheg ha dew ugens liter orth pris a bymp peuns a bub. Tus a yll dos y’n milva myttinweyth ha prena myns yw da gansa.

An milva a argemmynas an gonis yn media kowethasek, ow leverel ‘We have poo for you’ ha leverel bos meur a vegyans dhe’n teyl hag yth yw perfeyth rag lowarthoryon ha tiogyon.

Dell hevel, tus a gar an gonis ma. Yma euryow arbennik rag kuntell an teyl; eth eur bys naw eur Sadornweyth ha Sulweyth. Y’n eur ma oll an termyn re beu ordenys yw leun a dus a vynn kavoes aga hergh.

Ha nyns yw hemma an kynsa tro bos gwerthys kawgh gans Milva Dinedin, yn dew vil tri warn ugens an meni ena a wrug ‘Poo Fest’ ha dredho gwariow haval orth ‘dysmygi poesedh bern kawgh troengornvil’ ha parya kawgh gans y eghenn, po ‘matching faeces to species’.

Ytho, yn bargenyow-tir a-dro dhe Dhinedin y fydh teyl a-dhiworth simyon, zebras, hag olifanses!

Yn Manow – Manow Hedhyw

Yma gour o journalwas ha soedhek gwask an governans ow pysi daswrians meur a argerdh governansek Manow, yn-dann warnya bos fowt a werinieth laghel ha hwithrans effeythus.

Alistair Ramsay, neb eus pymp ha dew ugens blydhen a berthyans yn politigieth Manow dhodho, a lever an argerdh menystrek kommendys y’n ethves degblydhen bos gwellheans bras wosa an governans digevelsek hag esa kyns. Byttegyns, ev a lever bos res a arnowythheans yn framweythyow politek rag perthi edhommow a werinieth wir.

Ev a venegis ensamplow haval orth kenethlegyans a’n gonis kowbal an ‘Steam Packet’ ha gwrians a ‘Manx Care’, ow leverel an draow ma dhe vos gwrys heb assentyans poblek.

Ev a leveris bos res a dhiberthva gler ynter Senedh ha Governans, ha leverel an argerdh dell yw a dhyght orth Senedh avel ystynnans a Wovernans, ha siwyans an argerdh ma yw profyansow ow pos afydhys wosa fowt a hwithrans stroth.

NOWODHOW AN SEYTHEN

An Edenva re wrug defendya dhe ves gig Kneecap. An bagas rapp Iwerdhonek a veu tewlys dhe berformya dalleth mis Gortheren. Byttegyns, yma argyans bras yn kever tacklow leverys gansa. Kneecap a leveris neppyth yn unn performyans yn kever ladha eseli senedh Tori. An bagas re worthybas i dhe sevel orth glanheans ethnek yn Palestin. Y fydh an Edenva ow taskorra oll an pemontys kyns pell. Dyllys veu nowodhow an seythen yw passys ynwedh bos performyans tewlys yn Aberplymm. Kneecap a vydh y’n Pavyllyons peswara mis Gortheren.
***
Argh boos yn Kammbronn re leveris bos towl dhodho a dhalleth gonis kanna boos. CPR Regeneration a garsa y wul rag gwitha boos termyn hirra heb bos kemmys skolyans. An gonis a vynnsa sevel pymp mil warn ugens peuns dh’y lonchya.
***
Kildennys yw mona governans Porth Efanvos Kernow gans Konsel Kernow.
Dew kans mil peuns yw an somen na vydh res dhe’n tyller dhe Dewynblustri. Holya disput bras a wra hemma pan veu res dhe gonsler Tori soodh dhe’n Porth Efanvos.
***
Hag ethves warn ugens an mis ma y fydh nosweyth korrgowser ygor yn Kernewek. Restrys yw gans Gari An Gov yn Ankor Glas yn Hellys. Y fydh pymthek spas rag ilewydhyon. Mars eus hwans a vos performyas, y talvia dhywgh kestava orth Gari.
***
Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy nessa seythen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Esther Johns – Kegin Esther
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – Govenek
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “The Mallard/Mrs Parkyn’s Jig/An Culyek Hos” – Sowena
• “Fire Dance” – Riverdance
• “Yn Tre Vaughan” – Tir ha Tavas
• “Farwel Genes Wella” – Brian Webb
• “An lader” – Ray Chubb
• “Duw Genes” – Molly Biscoe
• “Dewlagas Byghan” – Skwardya

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – Pembrokeshire Herald

Fer ‘Wonderwool Wales dew vil pymp warn ugens’ a vydh gwrys dhe’n hweghves warn ugens bys seythves warn ugens a vis Ebrel, ha dell hevel y fydh an brassa hwarvos bys y’n termyn ma wosa ragwerthow a dokynyow brassa ages neb blydhen kyns. Gwrys vydh dhe’n Dhiskwedhva Ryal Kembrek yn Builth Wells.

Y fydh a-dro dhe dhew kans hag ugens diskwedhor ha gwaytys yw moy ages hwegh mil godrigor.

An hwarvos yw gwrys rag avonsya gwia ha diskwedhes ober gwiyoryon yn Kembra hag a-dro dhe’n norvys. Penndhiskwedhyans a’n hwarvos y’n vlydhen ma a vydh diskwedhyans arbennik rag merkya an peswar ugensves pennbloedh a Dhydh Vyktori yn Europa (Dydh V.E.), ordenys gans Tansy Forster, lywyores Wonderwool Wales, hag y fydh gwiys gans bagas a wioryon a-dhiworth Pow Frynk ha powyow erell. An wioryon y’n vlydhen ma re beu pur wresek, hag an penndhiskwedhyans yw brassa ages dell veu gwaytys orth deg meter y hirder ha martesen y fydh brassa hwath yn dydh an diskwedhyans. Yma tus a-dhiworth broyow oll a-dro dhe’n norvys ow kwia panellow ragdho.

Ynwedh, y’n kynsa tro yn istori an diskwedhyans tiogyon a vydh dri deves rag diskwedhes dhe dus fatell yw gwrys aga gwlan.

Y fydh pymthek diskwedhyer moy y’n hwarvos y’n blydhen ma, y’ga mysk Kimberley Perkins a-dhiworth Cat Mountain Fibre Arts yn Colarado yn Amerika, ow tiskwedhes pusornow neus lies-gwiaseth, liwys dre dhorn.

An Gwithti Pannweyth yn Newtown a vydh igeri a-varr dre’n jydh ynwedh. Ordenys yw an gwithti gans bodhogyon yn tien yn dew bennti gwiador koth.

Yn Iwerdhon – Irish Independent

Avel rann a dowlenn dhe dhigelmi kudynnow gans kavoes ha gwitha dyskadoryon, Governans Iwerdhon a vydh profya dhe dhyskadoryon nowydh kevambos fast wosa saw unn vlydhen y’n galwesigeth. Profys vydh an kevambosow dhe dhyskadoryon yn skolyow ha kynsa ha nessa.

Helen McEntee, Menystres a-barth Adhyskans a gommendyas an dowlenn ha leverel bos an Governans ervirys yn stroth dhe wul gwreythransow krev dhe ynkressya kavoes moy a dhyskadoryon.

Y fydh tri heskusulyans bras gans Unyansow Dyskadoryon kyns pell, yn Galway, Wexford ha Kerry, hag afydhys yw an mater dhe vos rann vras an rol negys yn oll.

Yn teyr honteth; Dublin, Kildare ha Wicklow, a-dro dhe dheg ha dew ugens kannsrann a wagleow-dyskador a veu anlenwys y’n vlydhen-akademyk ma, ha res o dhe ogas tri ugens kansrann a skolyow dasworra dyskadoryon arbennik yn leow erell awos fowt anedha rag klassow usadow.

Dres oll, yma fowt a a-dro dhe naw kans ha hanter kans a dhyskadoryon y’n argerdh-skol kynsa.

Donal Cremin, kadoryer an ASTI a leveris ‘Prag yma dyskadoryon owth ethola gans aga dewdroes ha dewis oberi yn leow erell? Yn-hwir, fatell yllir bos dyskador yn Dublin y’n eur ma gans goredhomm yn chiow hag ostyans? Termyn gwiw yw an governans dhe esedha genen ha kewsel a-dro dhe fordhow dhe dhigelmi an kudynnow ma. Termyn gwiw yw i dhe dhegemmeres gwirvos.’ Ynwedh, ev a gewsis a-dro dhe bernow a ober dre fowt a veni ha leverel ‘yn sempel, nyns eus na dermyn lowr na fentenyow lowr dhe dhyskadoryon dhe wul an myns ma a ober’.

Yn Alban – The Herald Scotland

Arloedh Albanek, keffrys hag eseli senedh Lavur re lonchyas kaskyrgh dhe lettya Donald Trump a gewsel dhe Senedh, herwydh derivadow a-gynsow.

Lywydh Amerika a veu gelwys dhe Vreten yn mis Hwevrer avel rann a ‘gas a gerensa’, po ‘charm offensive’ rag krevhe kevrennow ha kavoes bargen kenwerthek gans an Statys Unys.

Messach dannvenys gans Arloedh Foulkes a Lavur Albanek dhe Arloedh McFall a Alcluith, Kowser Chi an Arlydhi, a leveris bos anwiw Mstr. Trump dhe gewsel yn Palys Westminster, ha Lindsay Holye, kowser an Chi Kemmyn a veu pysys dhe dhaswul ervirans John Bercow ha lettya Trump a gewsel y’n Chi Kemmyn.

Yn Manow – Manow Hedyw

Yma teylu bargen-tir yn Jurby; Bargen-Tir Nappyn West, owth assaya ledanhe aga negys dre janjya skiber goth yn tyller rag hwarvosow haval orth demmedhyansow hag hwarvosow negysyek. Ryan Cleator, an tiek ena, re entras govynn dhe janjya an skiber ow leverel bos an bargen-tir yn y deylu dre dri ugens blydhen, hag yth esa y deylu ow kul bargenyow-tir dre gansow a vlydhynyow, ow kul talvos dhe’n erbysieth deythyek ha gwitha fordhow a ammeth hengovek ha talvosow kemmyniethek. Ev a lever bos an chanj ma fordh dhe surhe bos an bargen-tir sostenadow dre henedhow a-dheu.

An govynn a vydh dedhlys gans an kessedhek-towlennans wosa termyn gwiw.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Pobel RNAS dhyworth Kilros res eth dhe ves rag eth mis an seythen ma.

I re junnyas gans gorhel perthi jynnow ebron HMS Pennsevik Kembra.

Ymons i ow neyjya gans aga askelli-dro Merlin.

***
Tavern a Gernow a veu klerhes a bobel wosa tan dhe vos gorrys yn jynn-fria.

Tanwesyon eth dhe’n Ship Inn yn Fowwydh dy Sadorn yw passys.

Yth esa jynnow tan ena dhyworth Lostwydhyel ha Sen Austell.
***
Sedhor re brenas wrekk Kensa Gwerryans an Bys kevys war arvor Kernow.

Dom Robinson a spenas saw tri hans peuns rag an SS Almond Branch.

Ev a’n kavas war Varghas Facebook.

An gorhel yw tri mil tonnas hag y hirder yw kans meter.
***
Y fydh dadhel war skians kreftus ha’n taves Kernewek mis Me.

Restrys yw gans sodhva an taves ha ragdres henwys Rise Up.

Synsys vydh Nessa warn ugens a’n mis ha res yw dhywgh omsinya der Eventbrite.

***
Henn yw oll an seythen ma.
Y fydh moy Nessa seythen.

YMA Y’N DOWLEN MA

• Gari an Gov – Mamvro
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams – Neandertalys
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Gwrello glaw” – Changing Room
• “Maggi Me” – John Bolitho
• “Piw a wor” – Brenda Wootton
• “Toll yn penn an telynor” – Bucca
• “Reels” – Kilfenora Ceili Band
• “An woen dhu” – Mamvro
• “Kan Jack” – System Son Kernow
• “Spern Gwydn on ni” – Laurie Huggett
• “Gras dhe Nev” – Skwardya

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC

Ha daswrians an drehevyans may tadhel Senedh Kembra ow tos war-rag, an fust solempnyel re beu removys.

Res yw ystynna an stevell-dhadhla rag gul spas rag moy a eseli y’n Senedh wosa an nessa etholans. Hwetek warn ugens moy a eseli a vydh etholys, owth ynkressya an somenn bys hwetek ha peswar ugens, ha kost an ystynnans a vydh a-dro dhe 2.8 milvil a beunsow.

Hag an ober ow mos yn-rag an fust a vydh treusworrys dhe’n stevell-dhadhla goth yn drehevyans a-dryv; drehevyans soedhva Ty Hywel, may fydh esedha an eseli hag an chanjyow ow pos gwrys, hag an le may hwre esedha an eseli ynter mil, naw kans, nownsek ha peswar ugens ha dew vil ha hwegh.

An fust yw gwrys a owr, arghans ha brest hag yma tyller rygdhi a-rag Soedhek ow Lewya an Senedh. Res veu an fust dhe Senedh Kembra avel ro a-dhiworth Senedh Kembra-Soth Nowydh yn Ostrali rag merkya igorans formel an drehevyans nowydh yn dew vil ha hwegh. Wosa pub etholans, an fust yw gorrys yn hy le y’n stevell rag diskwedhes bos igerys an senedh yn soedhogel.

Keffrys ha chanj y’n niver a eseli, y fydh chanj y’n fordh may fydhons i etholys. Kembra a vydh rynnys ynter hwetek pastel vro hag y fydh hwegh esel yn pub, etholys dre argerdh a ganasedhans kesmusurel, hag yw ‘Proprtional Representation’ yn Sowsnek. An chanj ma yw siwyans a vargen ynter an partiow Plaid Cymru ha Lavur.

Tus a skoedh an chanj a lever bos res moy a eseli drefenn bos ynkresshes deverow an Senedh, mes tus er y bynn, an parti Gwithadorek y’ga mysk a lever bos an chanj skoel a arghans toll.

Yn Iwerdhon – Nowodhow Iwerdhonek

Gweythresoryon Yeth Iwerdhon re wrug wolkomm bras dhe’n ynworrans istorek a arwoedh-stret diwyethek yn Fordh Garvaghy yn Porterdown. Yth yw an kynsa arwoedh afydhys gans Konsel Sita Armagh, Banbridge ha Craigavon hag yw lewys gans brassa rann a eseli unyansydhel, an arwoedh a dhiskwedh Woodside Gardens hag ynwedh Gairdini Chois Coille.

Annedhysi an fordh a bysis an arwoedh nans yw etek mis, mes yth esa gorthter a-dhiworth politigoryon unyansydhel awos prederow a-dro dhe ahwer ranngryjyk yn Fordh Garvaghy.

Cuisle Nic Liam, Kannas Gwiryow Yeth gans Conradh na Gaeilge, a leveris bos an hwarvos ‘dydh a-vri’ rag kemmynieth teythyek yeth Iwerdhon. Hi a leveris ‘Arwoedhweyth diwyethek re beu difenys yn soedhogel a-dhia mil, naw kans, naw ha dew ugens, mes kyn feu hedhys an difenans na yn mil, naw kans pymthek ha peswar ugens ha nerth res dhe gonselyow teythyek dhe sevel arwoedhweyth-stret diwyethek, konsel ABC a wohela provia neb polisi dhe wul gwirvos dhe annedhysi dhe bysi arwoedhweyth dre bymp warn ugens blydhen a-wosa.’

Polisi kehaval gans Konsel Sita Belfast re wrug gorthybow pals a-gynsow gans moy ages kans, onan ha tri ugens a wovynnow rag sinweyth diwyethek, ha nyns yns i oll rag arwoedhyow Sowsnek-Iwerdhonek. Ynwedh yth esa govynnow rag arwoedhyow gans Nihonek, Chinek hag Ebrowek ha Lallansek Ulster.

Yn Alban – BBC Alban

Yth esa pintys a gorev ow pos diverys a-gynsow wosa diwotti istorek dhe vos sawys avel negys kemmyniethek yn tre Albanek. Tavern an Arader yn Wigtown, yn Konna-tir Machars yn Galloway.

Yth esa godros a wul rannjiow y’n drehevyans, mes annedhysi deythyek a’n prenas rag pesya y negys avel diwotti.

Craig Hamnett, kadoryer Kowethas an Kemmynieth Diwotti Kemmyniethek Wigtown, a leveris bos difres bras ma na vydh kellys an tavern hag yw moy ages dew kans blydhen y oes; y gynsa kummyas a veu grontys yn mil, seyth kans, pymthek ha peswar ugens.

Y’n gwettha prys, an negys a dhegeas nebes wosa an Pandemek yn dew vil dew warn ugens, yn despit bos an drehevyans yn studh da, mes nyns esa nagonan a vynna po prena po gobrena an negys a-wosa.

Craig a dheuth yn Wigtown a-dhiworth Ceredin hag ev a dheuth rann an kaskyrgh dhe sawya an diwotti rag an kemmynieth.

An bagas a allas prena an diwotti gans skoedhyans arghansek a-dhiworth argerdh Negys Alban Soth orth pris a tri hans deg warn ugens mil a beunsow.

Craig a leveris ‘an gorthybow bys y’n termyn ma re beu splann, mes ni a woer ni dhe vos orth dallethva a fordh pur hir. Yma ober ow talleth rag pareusi an ostyans rag an seson bysi, hag ena yma’n oberenn a dhaswul an gegin rag surhe boes da dres eghenn.

Yn Mannow – Mannow Hedhyw

Y fydh gwrys Diskwedhyans Artweyth Pask dhe Villa Marina Arcade y’n seythun ma gans Kowethas Artweyth Mannow. An dalleth a vydh dy’Gwener an etegves a vis Ebrel hag ev a vydh pesya bys yn dy’Lun an kynsa warn ugens a vis Ebrel. An hwarvos yw heb kost ha darasow an diskwedhyans a vydh igor dhe dheg eur bys dhe hwegh eur.

Y’n pympes blydhen yn rew, an hwarvos yw arghesys gans kowethas Ramsey Crookall hag y fydh artweyth awenys gans sostenadewder, bewnans gwyls, tirwelyow hag an arvor. Gwrys yw yn kespareth gans UNESCO.

NOWODHOW AN SEYTHEN

An Konsel re ros kummyas dhe worra turbin gwyns hirra yn ogas dhe Lannvyghal. Octopus Energy a vynn sevel neppyth seyth meter ha tri ugens y hirder. Henn a via dew veter warn ugens moy es kyns. An Konsel a grys turbin an par ma dhe’ga gorra moy ogas dhe amkanow glas.
***
Nyns eus saw dew gowbal ow tretha an Tamer y’n eur ma. An Kowbal Penntorr henwys Lynher re beu gorrys yn dok sygh rag nowydhyansow. Y fydh an ober gwrys yn Aberfala gans AhaP.
***
Kuntel eth kan romansek skrifys yn Kernewek a vydh performys an hav ma. Arlodhes a Shalott a veu skrifys gans Matthew Thomason. Performys vydh a hys Kernow Mis Metheven ha Gortheren.
***
Yth esa gormeul war skath golya lugger a Gernow dhe’n Pewasow Skathow Klassek. Barnabas yw teyr bledhen ha seyth ugens y oos ha trigys yn Lulynn. Perghennys yw gans Trest Morek Kernow.
*
Henn yw oll an seythen ma – y fydh moy nessa seythen

YMA Y’N DOWLEN MA

• Gari an Gov – Pennseythen Gernewek
• Jerry Sethir
• Nicholas Williams
• Nowodhow an seythen

Kanow an seythen ma

• “Marghadoryon Mernans” Graham Sandercock
• “Naw Mab Hardh” – John Bolitho
• “Gas e” – Fiona O Clereigh
• “Delyow Sevi/Ryb an Avon” – Bagas Crowd
• “Three Spires Set” – Leski
• “Cerddwn ymlaen” – Dafydd Iwan
• “Jgs” – Alan Pengelly ha Skwardya
• “Holroyds Jig” – Kerensa Wright
• “Fordh dhe Dalvann” – Krena

Nowodhow Broyow Keltek gans Jerry Sethir

Yn Kembra – BBC Wales

Kansow a dus a wrug rann yn keskrodhvol rag kavoes moy a vaystri orth chiow yn Kembra.

A-dro dhe beswar kans den a dheuth yn keskerdh yn Nefyn, Gwynedd, ordenys gans bagas kaskyrgh Yeth Kembra Cymdeithas yr Iaeth.

Governans Kembra re leveris i dhe skoedhya an tybyans bos gwiryow dhe bubonan dhe gavoes tre yw da lowr, hag yth esa an grodhvoloryon ow pysi ‘nerthow laghel dhe gemmyniethow teythyek’ rag ordena avonsyans a jiow yw gwiw rag edhommow tus y’n ranndir.

Herwydh hwithrans gans Konsel Gwynedd, pymp ha tri ugens den y’n konteth re beu herdhys dhe-ves a’n varghas-chi kyns an konsel dhe dhalleth toll-konsel keworransel kans, deg ha dew ugens kansrann orth nessa chiow.

Wallis George, den a oberi gans kowethasow chiow yn Kembra North a leveris ‘Ni a vynn bos selys an argerdh-towlenna orth edommow-teythyek. Ni a vynn may fo omglewans yn kemmyniethow teythyek i dhe vos nerthhes gans moy a awedhyans war an pyth a hwer y’ga kemmyniethow, ha bos ragwir dhe dus deythyek mars esens i owth assya po prena po gobrena.

Iwan Rhys Evans. Tri warn ugens bloedh, yw esel konsel an dre Nefyn hag ev a leveris bos anwuladow dhe gavoes chi dhe brena. Ev a leveris bos studh euthek hag yma teyluyow re drigas y’n ranndir dre henedhow pals ow pos herdhys dhe-ves.

Yn Iwerdhon – RTE

Yma’n DUP ow krodhvolas a-dro dhe’n ervirans a-gynsow dhe wul sinweyth gans Yeth Iwerdhon yn gorsav an hyns-horn nowydh yn Belfast. Yth esa gorthter ow tevi a-ji yn bagasow Unyansek a-ban leveris menestres Liz Kimmins a-dro dhe dowlow rag an sinweyth diwyethek. An gresenn nowydh kyttrin ha tren Belfast Grand Central a veu igerys mis Gwynngala y’n vlydhen eus passys, ha’n kost a wul an sinweyth nowydh yw dismygrivys bos a-dro dhe kans ha hanter-kans mil a beunsow.

Ledyer an DUP, Gavin Robinson a leveris dhe eseli y barti ev dhe grodhvola yn soedhogel a-dro dhe skoelya arghans poblek, mes yn kuntelles poblek, Sinead McLaughlin, esel an SDLP a-barth Foyle, a leveris bos kammwrians pur vras dhe wul dadhlans meur a-dro dhe’n sinweyth.

Yma neb chons bos herdhyans gans an DUP rag gul dhe’n ervirans bos po afydhys po neghys gans kessedhek Stormont dien, yn le an Venystres Isframweyth.

Padraig O Tiarnaigh a Conradh na Gaelige a leveris bos an ervirans ‘pur a-vri rag an Yeth rag may hyll tus hy devnydhya herwydh usadow yn leow poblek’, mes Ms Little-Pengelly a’n DUP a leveris bos gwiw bos spas dhe dus dhe leverel prederow a-dro dhe spena arghans poblek a-dro dhe gans hag ugens mil peuns rag removya sinweyth yw ogas nowydh ha’ga dasworra.

Yn Alban – STV

Benyn yowynk Albanek re solempnyas henhwedhlow Hebrydiek wosa dos ha bos ‘morvoren wir’ dre gavoes lost gwrys yn arbennik ha fylmya anethow yn-dann an dowr a-dro dhe’n ynysow hebrydiek.

Kate McLeod, eth warn ugens bloedh, a- dhiworth Uig dhe Ynys Lewis, gelwys an Vorvorenn Hebrydiek, re gevis milyow a siwyoryon wosa kevranna hy anethow yn-dann dhowr.

Yma hi ow fylmya kevres nowydh henwys Hwedhlow an Vorvorenn – Uist ha Barra. Yn kevres a deyr rann hi a vydh vyajya moy ages kans ha hanter kans mildir war skath an teylu rag sedhi ha hwithra an mor a-dro dhe’n Ynysow Monarch hag Uist kyns mos war-soth dhe Varra ha Vatersay.

War an tir, Kath a wra hwithra moy a-dro dhe vorvorennow yn henhwedhlow albanek.

Y fydh diskwedhys an kevres gans BBC Alba ha BBC iPlayer dhe dhy’Meurth an ethves a vis Ebryl dhe naw eur, hag an dowlenn a vydh gwrys yn Albanek gans istitlow yn Sowsnek.

Yn Mannow – IOM Today

An Braidd Eistedfodd re beu gwrys y’n vlydhen ma hag yth esa gwaynoryon pals yn pub rann. Beatie Dovey, Ruth Brown ha John Willi Moore oll a gavas kynsa piwasow yn rannow dihaval ‘Lennans’.

Arie Eisinger, Simon Young, David Williams, Simon Fletcher, Graham Crowe ha John Willi Moore oll a gavas kynsa piwas yn rann Gour y honan.

Madeline Kelly a waynyas y’n rann ‘ kana hymnys’

Kynsa piwas yn rann ‘Benyn Hy Honan’ a veu gwaynys gans Amy Kaighin, Jean Kennish, Nici Fletcher-Causer, Breeshey Kelsey ha Madeline Kelly, ha piwasow rag bardhonieth dherowel a veu gwaynys gans John Quaye, Ruth Brown, Anne Clark ha Peter Corkill.

Willow Kelly-Brown a gavas an piwas rag an gwella performyores le ages onan warn ugens bloedh.

NOWODHOW AN SEYTHEN

Yma dehenva Logdewi ow kelli tri ugens soodh. Pennrewloryon re dhallathas keskusulyans war a towl saw i dhe leverel pubonan kellys a wra kavos meur a weres. An dhehenva yw aswonnys yn ta a hys Breten Veur awos keusow gwrys ena kepar ha Davidstow ha Cathedral City.
***

Nans yw bledhen gweythyer gweres a verwis yn Gaza wosa omsettyans gans Ysrael.
Den Penryn James Henderson o tredhek-bloodh warn ugens.
Lemmyn yma y gov pesyes gans y hanow res dhe klub boksusi y’n y dre y honan.
***
An Appell Howldrehevel a dhallathas nans yw pymp bledhen warn ugens.
An alusen re ros An Gresen Howldrehevel dhe Glavji Trelosk ogas ha tri milvil peuns dres an termyn na rag gweres an gonis kanker.
Kyns igerans an gresen, res o dhe bobel mos dhe Dherowfordh yn Dewnens.
***
Pennseythen Gernewek a veu synsys yn Truru y’n bennseythen yw passys.
Restrys veu gans Kowethas an Yeth Kernewek dhe Lys Kernow.
Yth esa dyskansow hag entertenment ena.
An Kowethas a grys bos sewena.